Hfst 6: Samenwerken aan de wederopbouw

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 
Nederland na 1945


Hard werken en zuinig leven naar een consumptiemaatschappij. 
1 / 13
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

Cette leçon contient 13 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 45 min

Éléments de cette leçon

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 
Nederland na 1945


Hard werken en zuinig leven naar een consumptiemaatschappij. 

Slide 1 - Diapositive

Wederopbouw
vanaf 1945
  • gebrek aan alles: voedsel, brandstof, geld
  • export lag stil
  • dreigende  inflatie. Daarom bleven producten op de bon om te voorkomen dat de prijzen van producten die schaars zijn zouden stijgen

Slide 2 - Diapositive

De Wederopbouw 

  • Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek lonen blijven laag, om de export op gang te brengen en dus weer een industrieland te worden. 
  • Harmoniemodel: samenwerken/de schouders eronder en niet zeuren!
  • Eerste industrialisatie nota: kleine bedrijven gaan samenwerken ⇒ kosten lager ⇒ prijzen lager ⇒ export stijgt

  • Hulp vanuit VS: Marshallplan
  • Ontstaan van een verzorgingsstaat


    Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:
    • Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
    • Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

    Slide 3 - Diapositive

    Het gezin van de jaren 50.

    • Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
    • De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen
    • Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam
    • Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)
    • Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht


      Slide 4 - Diapositive


      Verzuiling

      • De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
      • Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
      • Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

      Slide 5 - Diapositive

      0

      Slide 6 - Vidéo

      De welvaart stijgt vanaf 1953

      • Geleide loonpolitiek wordt losgelaten (eerst deels, daarna volledig in 1963)
      • Er komt een loongolf: een stijging van lonen, soms wel met 10%
      • Uitkeringen zijn gekoppeld aan lonen, dus ook deze stijgen mee.
      • Door de ontdekking gasveld in Slochteren (1959) kunnen de hogere lonen makkelijker worden gefinancierd: het gas wordt aan het buitenland verkocht.
      • Nederland wordt een consumptiemaatschappij


        Slide 7 - Diapositive

        Amerikanisering
        • Amerika is het land waar iedereen naar kijkt hoe efficient te produceren maar ook naar de consumptiegoederen.
        • De invloed van Amerika in Europa neemt niet alleen politiek toe: na de oorlog komen ook bedrijven als Coca Cola en Levi Strauss naar Nederland. 
        • Hierdoor nemen ook in het dagelijks leven, zoals bijvoorbeeld in de kleding of de muziek, veel Nederlanders Amerikaanse gebruiken over.
        • Dit heeft amerikanisering.
        De Amerikaanse acteur James Dean wordt vaak genoemd als rolmodel voor de opstandige tiener: vetkuif, spijkerbroek en roken. Niet alleen de Amerikaanse jeugd nam zijn uiterlijk (en gedrag) over. Ook de Nederlandse jongeren, die zijn films in kleur in de bioscoop konden bekijken, vonden hem 'stoer'. De ouders spraken er, uiteraard, schande van! Lang heeft James Dean niet van zijn succes kunnen genieten: op 24-jarige leeftijd kwam hij bij een auto-ongeluk om het leven.

        Slide 8 - Diapositive

        Met z'n allen voor de buis

        • Televisies bestaan al voor de oorlog, maar pas na de oorlog worden ze betaalbaar en komen ze ook steeds vaker voor in Nederland
        • Met de televisie kunnen mensen zien wat er in andere delen van de wereld gebeuren
        • Uiteraard mocht je alleen kijken naar de programma's die bij de omroep van je eigen zuil hoorde....

        De eerste televisie-uitzendingen waren in zwartwit. Ook werd er maar een paar uur per dag uitgezonden, en niet zoals nu, 24 per dag.

        Als je de programma's van toen bekijkt zal je vooral merken dat alles veel minder flitsend en snel was. Vermoedelijk zou je het zelfs vreselijk traag vinden!

        In de achtergrond van deze slide zie je het jeugdprogramma Dappere Dodo (1955-1964). Dit was de eerste kinderserie op de Nederlandse televisie en werd uitgezonden door de KRO.

        Slide 9 - Diapositive

        Mobiliteit en vrije tijd

        • Door de toenemende welvaart krijgen steeds meer gezinnen in de jaren 50 en 60 een auto
        • Hierdoor neemt de mobiliteit toe
        • Mensen trekken er vaker op uit en kunnen op vakantie gaan.
        • Meestal is dat kamperen in het eigen land, maar ook steeds meer mensen gaan met het vliegtuig op vakantie.


          Slide 10 - Diapositive

          Een auto, vakantie en een sigaar...
          ...wat een luxe!

          Slide 11 - Diapositive

          Begrippen uit deze les

          • Wederopbouw
          • geleide loonpolitiek
          • harmoniemodel
          • Eerste industrialisatie nota
          • Marshallplan
          • verzorgingsstaat
          • verzuiling
          • consumptiemaatschappij





          Slide 12 - Diapositive

          Jaartallen uit deze les

          • 1940-1945: Duitse Bezetting
          • 1945: de Bevrijding
          • 1945-1960: Wederopbouw
          • 1959 ontdekking gasveld in Slochteren 
          • 1949 WW
          • 1967 WAO
          • 1957 AOW
          • 1965 ABW

          Slide 13 - Diapositive