§3.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Van stad tot wereldrijk

Paragraaf 3.1

Koningstijd

Rome was eerst een koninkrijk (monarchie) 

Rond 500 v. Chr. werd de laatste koning door de Romeinse bevolking verjaagd.

Hierna ontstond de Romeinse Republiek

Republiek

Geleid door de Senaat, de vergadering van alle rijke mannen van Rome.

het Romeinse volk kiest elk jaar 2 consuls.

Consuls leidden de senaat en voerden besluiten van de senatoren uit.

geen echte democratie, alleen de mannen uit belangrijke families zaten in de senaat.

Het bestuur van Rome

De Romeinse republiek

• Rome was rond 500 v.C. een stadstaat met een wrede koning
  
• De koning werd weggejaagd en Rome werd een republiek
  
• De republiek werd bestuurd door de adel (aristocratie)
  
• Zij namen besluiten in de senaat.
  

Een staat zonder koning

Italië veroverd 

Uitbreiding van het rijk

Galië veroverd en een deel van Noord-Afrika

Het Romeinse rijk in 3 continenten

Wereldrijk

• Een wereldrijk is een groot rijk in meerdere werelddelen
• gebieden buiten Italië werden bestuurd door gouveneurs (bestuurder)
• De veroverde gebieden moesten belasting betalen aan de Romeinse overheid (regering)

Het bestuur van Rome

Burgeroorlogen

• Legeraanvoerders waren jaren met soldaten op pad en betaalden hen
  
• Soldaten waren trouw aan hun leiders die steeds machtiger werden
• Sommige leiders gingen zich verzetten tegen de senaat, dit leidde tot oorlog. Zo'n oorlog binnen een staat is een burgeroorlog

Burgeroorlog

In Rome werden legerleiders steeds machtiger. Soldaten waren geen boeren meer, maar beroepssoldaten.

Beroepssoldaten steunen hun leider. Er onstond strijdt tussen generaals.

 gevolg: Burgeroorlog

Julius Caesar: Dictator (alleenheerser) voor het leven

De senaat was een vergadering waarin 300 hele rijke mannen vergaderden. Er werd gestemd over allerlei besluiten die genomen moesten worden.

Het bestuur van Rome

Julius Caesar

• Eén van deze legeraanvoerders was Julius Caesar
  
• Hij had Frankrijk, België en Zuid-Nederland veroverd
  
• Het begon bij het oversteken van de Rubicon
  
• Hij werd dictator (tiran), maar werd vermoord door vijanden
  

Kaart

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat 

Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!

Julius Caesar wordt met 23 messteken  

in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Aantekening

Het Romeinse rijk werd opgedeeld in provincies. Iedere provincie kreeg een gouverneur. 

Succesvolle generaals kregen steun van hun soldaten. Er braken burgeroorlogen uit tussen de generaals. Julius Caesar kwam hier het sterkste uit. Caesar regeerde als alleenheerser tot hij werd vermoord. 

Maak vraag 4, 5 en 6ac

Antwoorden vraag 2 

2A) Monarchie, republiek, senaat, aristocratie, democratie. 

B) C&D

Antwoorden vraag 4

A) Een gebied onder een regering

B) 

1. Hij liet bevolking belasting betalen. 

2. Hij sprak recht. 

3. Hij voerde het bevel over soldaten. 

C) Zorgen voor orde en veiligheid

Antwoorden vraag 5

5A) In Rome in 1 v. Chr. 

B) C, D

Antwoorden vraag 6 

6A) Legeraanvoerders met hun soldaten 

C) 

1. juist

2. juist

3. juist

3. onjuist

keizertijd:

• Eerste keizer: Augustus
• Senaat geeft advies, dat vaak wordt opgevolgd door de keizer.

• Keizer benoemd zelf mensen om provincies te besturen, voor financiën en rechtspraak en om legers te leiden.

•  Keizer vaak vereerd als een god.

Het bestuur van Rome

Keizer Augustus

Na Caesars dood kwam er weer een burgeroorlog

Deze werd gewonnen door Octavianus, Caesars achterneef

Hij kreeg de titel Augustus (de verhevene)

Hij maakte een eind aan de republiek en werd de eerste keizer

Hij stond al een god boven de mensen, hij was verheven

Rome was nu een keizerrijk. De keizer had alle macht en was een soort van koning.

Romeinse vrede:

• onder de keizers was er twee eeuwen lang vrede in het rijk. (Pax Romana: Romeinse vrede)

• Verharde wegen zorgden ervoor dat soldaten zich snel konden verplaatsen als er onrust dreigde.

Aantekening

In 27 v. Chr greep Octavianus de macht en Rome werd een keizerrijk. De Senaat had geen macht meer. Hij noemde zich Caesar (keizer) Augustus (de verhevene). 

Door het hele rijk legden de Romeinen verharde wegen aan om snel troepen te kunnen verplaatsen. 

Maak vraag 7, 8 en 9b

Antwoorden vraag 7 

7A) De dapperste der Galliërs. 

B) A, D

C)

1. juist

2. juist

3. onjuist

Antwoorden vraag 8 

8A) 

1. Caesar

2. republiek, senaat, keizer

3. Augustus, god

B) Om Augustus te vereren. 

C) Om te laten zien dat hij aanvoerder was van alle Romeinse legers

Antwoorden vraag 9 

9B) 

1. Het tegenhouden van vijanden 

2. Het onderdrukken van opstanden

1. 

2.

3.

Republiek

Keizerrijk

Monarchie

De eerste keizer van het Romeinse rijk was?

1. Tarquinius
2. Julius Caesar
3. Augustus

De burgeroorlogen na de moord op Julius Caesar waren een ______ voor het ontstaan van het keizerrijk

1. Oorzaak
2. Gevolg

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Wat is de juiste volgorde over het bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Julius Caesar was de eerste keizer van het Romeinse Rijk

1. Waar
2. Niet waar

Wat betekent de titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek

Rome was eerst een ……..

1. keizerrijk
2. koninkrijk
3. republiek
4. dictatuur

In 509 v.C. werd de laatste koning verdreven, Rome werd nu een …….

1. keizerrijk
2. republiek
3. dictatuur
4. monarchie

Hoe heette de machtige stad in Noord-Afrika die door Rome werd veroverd?

1. Tunis
2. Alexandrië
3. Lutetia
4. Carthago

Welk land wist Julius Caesar te veroveren?

1. Germanië
2. Hispania
3. Gallië
4. Brittania

Wanneer werd Julius Caesar vermoord?

1. 27 v.C
2. 87 v.C
3. 44 v.C
4. 52 v. c

Wie was de eerste keizer van het Romeinse Rijk?

1. Augustus
2. Julius Caesar
3. Nero
4. Constantijn

Wat is de juiste volgorde?

1. koninkrijk, keizerrijk, republiek
2. keizerrijk, republiek, koninkrijk
3. koninkrijk, republiek, keizerrijk

509 v.C.

42 v.C.

44 v.C.

27 v.C.

Rome wordt een republiek

Julius Caesar wordt vermoord

Julius Caesar wordt dictator voor het leven

Augustus wordt de 1e keizer van Rome