20240314 Mask BASHAVO leerjaar 1 verzorgingsstaat 1

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

BASHAVO

Maatschappijleer

Drs. David Lindenaar

Docent burgerschap en maatschappijleer & - kunde bij de afdelingen:

Zorg, Vavo en Educatie

[e-mail]

https://www.linkedin.com/in/david-lindenaar-090aba11/

Maatschappijleer

AFSPRAKEN 

1. Kom op tijd.

2. Neem altijd jouw spullen mee. Je neemt elke les een opgeladen laptop, boek en pen mee.

3. Telefoon in de tas, dopjes uit, smartwatch verbinding uit.

4. Jas uit, tas van tafel en niet eten in de les.

5. Ben je er een les niet? Maak het huiswerk dan thuis. Gebruik de e-mail die ik elke les verstuur.

6. Sla geen vragen over en antwoord altijd met uitleg.

Planning havo

15-02: 4.1 Wat is een pluriforme samenleving? EN 4.2 Worden wie je bent 

29-02: 4.3 Hokjesdenken EN 4.4 Migratie naar Nederland

07-03: 4.5 Integratie gaat niet vanzelf EN 4.6 Nederland verandert

14-03: 4.7 Allemaal burgers EN 5.1 Wat is een verzorgingsstaat?

21-03: 5.2 Ontwikkeling van de verzorgingsstaat EN 5.3 Onderwijs

28-03: 5.4 Gezondheidszorg EN 5.5 Sociale zekerheid

04-04: 5.6 Werken nu en in de toekomst EN  5.7 Verzorgingsstaten wereldwijd

11-04: 09.00-10.30: SO3

5.1 

Wat is een verzorgingsstaat?

Zelfwerktijd 12-03

havo: Les 5.1 pagina 146:
vraag 01 - 08

Ben je klaar? Werk dan verder.

4.7:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

5.1

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Wat is een verzorgingsstaat?

In deze paragraaf bekijken we wat de kenmerken zijn van een verzorgingsstaat en waar de overheid in een verzorgingsstaat het meeste geld aan uitgeeft.

De centrale vraag is: Wat is een verzorgingsstaat?

Welvaart en welzijn

Nederland is een verzorgingsstaat. Dat betekent dat de overheid zich actief bemoeit met de welvaart en het welzijn van zijn inwoners.

Welvaart: ons inkomen en hoeverre we in ons levensonderhoud kunnen voorzien.

Welzijn: in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen.

Solidariteit

Om een verzorgingsstaat te kunnen inrichten is solidariteit belangrijk. Mensen moeten bereid zijn kosten voor elkaar te dragen.

Solidariteit: Als er bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te delen.

Videofragment: solidariteit (03:36)

Opdracht: Noem nog twee andere onderwerpen waarbij solidariteit tussen generaties een rol speelt.

Rechten en plichten

Nederland is een sociale rechtsstaat. Dit betekent dat burgers sociale grondrechten hebben, zoals:

• Voldoende werkgelegenheid (art. 19)
  
• Bestaanszekerheid (art. 20)
  
• Een goed leefmilieu (art. 21)
  
• Volksgezondheid (art. 22)
  
• Voldoende woongelegenheid (art. 22)
  
• Goed onderwijs (art. 23)
  

Het is de taak van de overheid om hier zorg voor te dragen. Maar deze rechten zijn niet afdwingbaar bij de rechter.

Rechten en plichten

Bij sociale grondrechten horen ook plichten. Denk aan:

• Sollicitatieplicht
  
• Het betalen van belasting en premies
  
• Leerplicht
  

De drie terreinen waar de overheid het meeste geld aan uitgeeft zijn:

• Onderwijs
  
• Gezondheidszorg
  
• Sociale zekerheid: Alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.

Zelfwerktijd 12-03

havo: Les 5.1 pagina 147-149:
vraag 09 - 14

Ben je klaar? Werk dan verder.

4.7:

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

5.1

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Overheidsuitgaven

De overheid geeft ongeveer 225 miljard 

euro uit aan de verzorgingsstaat. 

Dit is bijna 70% van de 

overheidsuitgaven.

Wie zorgt voor wie?

Niet alleen de overheid draagt bij aan de welvaart en het welzijn van mensen, ook andere partijen spelen hierin een rol:

• Individuele burgers
  
• Maatschappelijk middenveld
  
• Bedrijven
  

Burgers

Burgers zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor bijvoorbeeld een huis, werk en hun kinderen.

Pas wanneer dit je zelf niet lukt, kun je aankloppen bij de overheid.

Maatschappelijk middenveld

Maatschappelijk middenveld: Organisaties die tussen de overheid en de individuele burger in staan en die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen.

Voorbeelden:

• het Rode Kruis
• het Leger des Heils
• de voedselbank

 

Bedrijven

Ook bedrijven dragen bij aan de welvaart en het welzijn van mensen. Bijvoorbeeld door te zorgen voor:

• goede arbeidsvoorwaarden
  
• goede arbeidsomstandigheden
  
• maatregelen om het milieu te beschermen
  (bijvoorbeeld een fietsplan)
  

Supermarkten en fastfoodketens

Opdracht: Op welke manier kunnen supermarkten en fastfoodketens bijdragen aan het welzijn van mensen?

Vrije markt

Vrije markt: de “plaats” waar de prijs van goederen en diensten tot stand komt door vraag en aanbod.

Op de terreinen van de verzorgingsstaat is geen sprake van een volledige vrije markt. Om onderwijs en zorg voor iedereen toegankelijk en betaalbaar te houden, grijpt de overheid in met regels of wetgeving.

Terugblik havo 14-03: 

 

4.7 Allemaal burgers (pagina 138-141)

• Burgerschap
• Basisafspraken respecteren
• Participeren
• De rol van de overheid

5.1 Wat is een verzorgingsstaat?  (pagina 146-149)

• Welvaart en welzijn
• Solidariteit
• Maatschappelijk middenveld

4.7 Allemaal burgers 

opdrachten 01 - 13

5.1 Wat is een verzorgingsstaat?  

opdrachten 01 - 14