§3.5 Koningen willen meer macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

Geschiedenis

Introductie

§3.5 Koningen willen meer macht

.

Planning

  - Herhaling §3.4

  - Leerdoelen

  - Uitleg 

  - Huiswerk

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat een middeleeuws rijk bestond uit verschillende gebieden en steden met eigen regels.

• Je kunt uitleggen waarom koningen hun gebieden centraal wilden besturen.

• Je kunt beschrijven hoe koningen probeerden hun macht te vergroten.
  

Welke zin over een gilde is juist?

1. Alle mensen in een gilde hadden hetzelfde beroep.
2. Lidmaatschap van een gilde was niet verplicht.
3. Niet alle ambachten hadden een eigen gilde.
4. Geen van de zinnen is juist.

Waar zorgde het gilde in de middeleeuwen NIET voor?

1. Elkaar steunen in slechte tijden
2. Opleiding
3. Rechtspraak
4. Eigen regels

 Een stad kon stadsrechten krijgen. 

Wat is GEEN stadsrecht?

1. De stad mocht zelf rechtszaken houden
2. De stad mocht zelf belasting ophalen
3. De stad mocht stadsmuren bouwen
4. De stad hoefde de landheer niks meer te betalen

Het bestuur van de stad

• In het begin werden steden bestuurd door de heer van het gebied. 

• Al snel kregen de steden stadsrechten van de heer.  Hierdoor kon de stad eigen wetten en regels maken. Bijv. een stadsmuur te bouwen.
  

• Vaak zaten rijke mensen in het bestuur. Arme mensen hadden geen inspraak.
  

• In ruil voor het stadsrecht betaalden de inwoners van de steden belasting aan de heer. Sommige steden werden door de handel heel rijk en machtig.

Overal verschillende regels en wetten

• Rond 500: ontstaan koninkrijken in Europa.

• Adel hielp koning bij bestuur en oorlog.

• Rijk was niet gemakkelijk te besturen: 

1. Koning moest rondreizen, om controle te houden in zijn gebied.

2. Overal andere wetten en regels waar rekening mee gehouden moet worden.

Centraal bestuur

"Een centraal bestuur is een bestuur vanuit 

één plaats waarbij overal in het koninkrijk  

dezelfde regels en vaste  belastingen 

gelden." 

Meer macht voor de koning

• Rond 1200: --> koning niet meer rondreizen + minder hulp adel + overal in het rijk dezelfde regels. 

• Centraal bestuur > ontstaan van staten: Een gebied met een centraal bestuur en met duidelijke grenzen.
• Bijvoorbeeld: Hertog van Bourgondië wilde een centraal bestuur. 
  

De Bourgondische hertogen en hun gebieden. De bijnaam ‘de Stoute’ betekent zoiets als ‘de moedige’.

Belastinggeld

Vanaf 1200: meer belastinggeld innen voor meer macht. Koningen betaalden hiermee: 

1. Ambtenaren 

--> hielpen koning bij centraal
      bestuur. 

2. Huurleger

--> vechten voor koning

• Zo macht afnemen van de adel. Succesvol in Frankrijk en Spanje.