2.3 De Verzuiling

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.3 De verzuiling 

2.2 Een nieuwe grondwet 

Hoe en waardoor raakte de Nederlandse samenleving verzuild?

- Plichten maar ook rechten                            - De schoolstrijd 

- Katholieken en gereformeerden 

- Ieder zijn eigen zuil 

Geschiedenis

11-10-2023

Doel behaald?

Afmaken van de opdrachten 

Aantekeningen maken 

1. Noteer de titel van de dia 

2. Noteer belangrijke informatie als: jaartallen, personen en gebeurtenis 

3. Noteer oorzaak gevolg, waarom hebben gebeurtenissen plaatsgevonden? 

   2.3 special      probeer de titel van het hoofdstuk te verklaren in eigen woorden 

Plichten, maar ook rechten 

• De grondwet van 1848: vrijheid en gelijkheid?

• Zoals: vrijheid van vereniging en vergadering 

• Maar ook godsdienstvrijheid, voor iedereen dezelfde rechten 

Katholieken en gereformeerden 

• Tot 1848: protestanten hebben een bevoorrechte positie in de samenleving 

• 1/3 deel van de Nederlanders was katholiek 

• Katholieke geloof is toegestaan, maar de katholieke organisatie niet 

• 1848        Katholieken mogen zich gaan verenigen 

Willem III

• Volgt vader na diens dood op in 1849
• afkeer van grondwet 1848
• regelmatig botsingen met parlement
• crisis in 1853: W III steunt protestanten
• legt zich uiteindelijk neer bij stand van zaken

• 1848: Grondwet Thorbecke -> staat bemoeit zich zo min mogelijk met geloof.
• 1853: katholieke kerk in NL mag weer bestuurd worden door bisschoppen.
  -> katholieke emancipatie: geloof meer zichtbaar. 
  
  

Katholieken en gereformeerden 

• Gereformeerden (strenge protestanten) ontevreden 

• Dominee Abraham Kuyper: soevereiniteit in eigen kring: 1000den eigen verenigingen en organisaties

• Het ontstaan van verenigingen en organisaties voor protestanten

• 1879: Anti-Revolutionaire partij (ARP)

Ieder zijn eigen zuil 

• Abraham Kuyper legt de basis voor de verzuiling  

Verzuiling is de verdeling van een samenleving in groepen op levensbeschouwelijke of sociaaleconomische basis, waarbij de groepen in bepaalde mate van elkaar zijn afgeschermd. 

Ieder zijn eigen zuil 

• Katholieke zuil: Herman Schaepman  

• Nieuwe politieke stroming: confessionalisme (confessie)

• Alleen samenwerking op politiek niveau

• Bijvoorbeeld de schoolstrijd 

De schoolstrijd 

• Probleem confessionelen: te weinig aandacht voor godsdienst in onderwijs 

• 1848: vrijheid van onderwijs

• Bijzonder onderwijs mocht worden opgericht, maar geen geld van de overheid 

• Strijd om gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs  

Karl Marx

1818-1883

in Nederland

Ferdinand Domela Nieuwenhuis

Sociaal-Democratische Bond (SDB) 1881

Revolutie!

of?

vwo: 44 t/m 47,  51, 52, 55

havo: 40 t/m 44, 51