4.2 De Koude Oorlog en de Duitse deling deel 1 blz. 105-106

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC - Duitsland in Europa 1918-1991

4.2 - De Koude Oorlog en de Duitse deling

Tijd van televisie en computers, na 1950

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950

37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie

38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.

39. de crisis van het wereldkapitalisme 

40. het voeren van twee wereldoorlogen 

41. racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden 

42. de Duitse bezetting van Nederland

45. de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de

daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog;

47. de eenwording van Europa 

48. de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw aanleiding gaf tot

ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen 

Kenmerkende aspecten bij deze historische context

Tijd van televisie en computers, vanaf 1950

Waar gaat dit thema over?

HC -Duitsland in Europa 1918 - 1991

Tijd van wereldoorlogen, 1900-1950 en de tijd van televisie en computers, vanaf 1950

2.1 Nazisme als een donkere wolk over Europa

Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

2.2 Koude oorlog en de Duitse deling

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)

2.3 De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Wat verklaart de hereniging van beide Duitslanden en hun succesvolle integratie in Europa (1961-1991)?

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Terugblikken en herhalen

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

bron: Een politieverslag van 26 juni, 1936

Op 25 juni, tegen kwart voor negen, heeft bij de firma Opel in Rüsselheim, afdeling nr. 141, een groep van circa 250 arbeiders gestaakt wegens een loonconflict. De arbeiders hebben het werk neergelegd, de lopende band stilgezet en trokken in colonne naar het huis van de bedrijfsleider op het fabrieksterrein. Het werk werd later hervat. Alle arbeiders van deze afdeling zijn op staande voet ontslagen. Onder hen waren negen arbeiders uit Flörsheim en andere dorpjes uit de omgeving.

Tegen 19:00 werd mij telefonisch door de firma Opel, namens de Gestapo-afdeling Darmstadt, opgedragen om de negen arbeiders uit Flörsheim hun Opel-identiteitsbewijs in beslag te nemen. Tegelijkertijd werd hun meegedeeld dat ze op staande voet waren ontslagen wegens staatsvijandige opvattingen.

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• Leg uit dat deze bron aantoont dat Duitsland een totalitaire dictatuur is.
• Leg uit, met behulp van deze bron, in hoeverre het ideaal van de Volksgemeinschaft is bereikt. 

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• In een totalitaire dictatuur probeert de staat een totale controle te krijgen over de samenleving. In de bron is te zien dat de staat zich bemoeit met een arbeidsconflict in de firma Opel. De Gestapo (geheime staatspolitie) geeft het bevel aan het bedrijf om de stakers te ontslaan: de staat bemoeit zich dus zelfs met afzonderlijke bedrijven.

• In de Volksgemeinschaft zouden oude tegenstellingen niet meer bestaan (bijvoorbeeld het belangenconflict tussen arbeiders (proletariërs) en werkgevers (kapitalisten)). In de bron is sprake van een arbeidsconflict waarin arbeiders en werkgevers tegen over elkaar staan. De bron laat dus zien dat er zeker nog tegenstellingen bestaan en de Volksgemeinschaft in ieder geval niet volledig is bereikt.

Schoolboeken geschiedenis moeten alleen feiten geven

Eens

oneens

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Vragen nav de bestudeerde tekst

• Wat vind je van de tekst?
• Feitelijke juiste teksten zijn altijd betrouwbaar?

• Een geschiedenisboek/docent is ook maar een mening?
• Hoe bepalen we wat 'waar' is? Hoe komen we tot een betrouwbaar beeld?

• Stel: jij moet voor huiswerk een stuk schrijven over de schuldvraag van de Holocaust. We vragen een willekeurige brugklasser dit ook te doen. Mijn stuk is betrouwbaarder dan het stuk van de brugklasser.

• De brugklasser kopieert een stuk van het internet. Mijn stuk is betrouwbaarder dan het stuk van de brugklasser

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

• Tot de laatste man
• Op 7 en 8 mei onvoorwaardelijke overgave. 

• Het lot van Duitslang lag wederom in handen van de geallieerden.

Einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa

Na WOII: 

Nederlaag was volledig en duidelijk zichtbaar. Steden lagen in puin. Veel mensen dood, vermist.

Sociale gevolgen:

• Veel soldaten gedood, gewond, vermist of nog krijgsgevangen in Rusland.
• Grote vluchtelingenstroom. 10 miljoen Heimatvertrieben.
• morele kwestie: starten van een oorlog en steun aan misdadig regime

Politiek:

• Bezet door geallieerde legers
• onzeker voor de toekomst

Economisch:

• Economie had jaren uitsluitend in dienst gestaan van oorlog
• Er werden bijna geen consumptiegoederen gemaakt in Duitsland

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers 1950

Na WOI: 

• Verlies moeilijk te accepteren
• Weinig schade in Duitsland zelf
• Wraakgevoelens

Stunde Null

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

In februari 1945, terwijl de gevechten nog in volle gang waren, organiseerden de SU, de VS en Engeland een conferentie. In de zomer van '45 volgde een tweede.

Conferentie van Jalta (feb 1945):

• Vraagstuk Europa na WOII
• Westverschiebung - Stalin eiste deel Polen, Polen schoof 200 km op naar het westen. 
• Leidde tot enorme volksverhuizing
• Duitsland wordt opgesplitst in bezettingszones.

Conferentie van Potsdam (juli 1945):

• Ook Frankrijk krijgt bezettingszone
• Berlijn wordt ook opgedeeld

De conferenties van Jalta en Potsdam

Tijdens de conferentie van Potsdam werd veel niet geregeld.

• Geen duidelijke afspraak over eventuele herstelbetalingen
• Geen duidelijk afspraak over duur bezetting
• Geen duidelijk idee over de toekomst van Duitsland

• Frankrijk: helemaal klaar met Duitsland - zwak agrarisch land, herstelbetalingen en toevoegen bezettingszone aan Frankrijk
• VS en Engeland: Stabiel Duitsland, herstel economie.
• Sovjet-Unie: Herstelbetalingen en zwak Duitsland, bezetting van 40 jaar.

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

De bezettingsmachten

Maak de opdrachten op de volgende dia's als huiswerk voor de volgende les.

4.2 Hoezeer beïnvloedden het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog (1945-1961)?

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Huiswerk

Waarom was de Slag om Stalingrad zo belangrijk voor het verloop van de oorlog?

Na de Eerste Wereldoorlog was het voor veel Duitsers niet duidelijk dat ze de oorlog verloren hadden. Na de Tweede Wereldoorlog was het verlies overduidelijk. Noem drie punten van verschil.

Wie worden bedoeld met de Heimatvertriebenen?

Wat betekent Stunde Null?

Wat is tijdens de conferenties van Jalta en Potsdam afgesproken over Duitsland?

Welke relatie bestaat er tussen de Westverschiebung en de Heimatvertriebenen?