HV4 GD Filosofie les 10 Utopieën en dystopieën: Hoe ziet de ideale wereld eruit?

HV4 GD Filosofie les 10 

Utopieën en dystopieën: Hoe ziet de ideale wereld eruit?

kernvraag

Kunnen we een perfecte samenleving maken?

J

Jesaja 2:4 "Hij zal oordelen tussen de volken en recht spreken over vele naties. Ze zullen hun zwaarden tot ploegscharen smeden en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal tegen een ander volk ten strijde trekken en ze zullen niet meer leren oorlog te voeren."

Wie is de "Hij" in de Bijbeltekst volgens jou?

Jezus

God

Duivel

Mohammed

Allah

JahweH

Welk beeld krijg je bij deze "nieuwe hemel en aarde"?

Lijkt je dit een ideale samenleving? Waarom wel of niet

Een stukje theorie

Utopie <-->  Dystopie

Wat is het

Wat zijn de verschillen? 

De ideale wereld van Plato

 Rechtvaardigheid staat centraal:

Iedereen doet wat het beste bij hem past. Rechtvaardigheid ontstaat als iedereen zijn rol vervult en zich niet bemoeit met andermans taken

 Drie klassen in de samenleving:

o Werkers: zorgen voor voedsel, huizen en andere praktische zaken.

o Soldaten: beschermen de samenleving en zorgen voor veiligheid.

o Filosofen-koningen: zijn de leiders, omdat zij de meeste wijsheid hebben en weten wat goed is voor iedereen.

 Onderwijs is belangrijk:

Iedereen moet de kans krijgen op goed onderwijs. Alleen de slimste en meest deugdzame mensen zouden uiteindelijk filosofen-koningen kunnen worden.

 Gemeenschappelijk bezit:

De leiders (filosofen-koningen en soldaten) mogen geen persoonlijk bezit of familie hebben. Dit voorkomt dat ze corrupt worden en zorgt ervoor dat ze alleen werken voor het welzijn van de samenleving.

 De Idee van het Goede: leiders doen alles  wat gericht  is op het welzijn van de mensen.

De ideale wereld van Thomas More 

Boek Utopia 

Bekijk het volgende filmpje voor de samenvatting van het boek

Uitgangspunten van More

1. Gelijkheid voor iedereen

2. Samenwerken is belangrijk

3. Rechtvaardige wetten

4. Religieuze tolerantie

5. Nadruk op onderwijs en cultuur.

Noem een overeenkomst en een verschil tussen de utopieën van Plato en Thomas More

Een dystopie van George Orwell komt terug in zijn boek "1984"

een  grimmige toekomst met een totalitaire overheid die het hele leven controleert.

 Totaal toezicht:

o De overheid, geleid door "Big Brother," houdt iedereen voortdurend in de gaten via camera's en spionnen. Privacy bestaat niet.

o Mensen worden gecontroleerd door angst en propaganda.

 Controle over de waarheid:

o De overheid herschrijft de geschiedenis en bepaalt wat "waar" is, zodat men-sen geen eigen mening kunnen vormen.

o "Nieuwspraak" (Newspeak) is een taal die bedoeld is om vrije gedachten on-mogelijk te maken.

 Onderdrukking van vrijheid:

o Vrijheid van meningsuiting, liefde en zelfs zelfstandig denken is verboden.

o Mensen die tegen de overheid ingaan, worden vervolgd, gehersenspoeld of vernietigd.

 Angst en manipulatie:

o De overheid gebruikt angst (bijvoorbeeld door marteling) en propaganda om mensen gehoorzaam te maken.

o Mensen worden geïsoleerd, zodat ze de regering niet kunnen uitdagen.

Het is nu 2025, dus 41 jaar na 1984.
Had George Orwell een goede vooruitziende blik met het boek 1984? Leg kort uit waarom wel of niet.

Eindopdracht PO  Maak je eigen Utopia

• Schrijf een tekst of verhaal waarin je JOUW ideale wereld beschrijft n.a.v. de 15 basisvragen op de volgende dia (30 punten)

• Maak een moodboard (met CANVA) met daarin afbeeldingen, kernwoorden en symbolen die jouw ideale wereld samenvatten (10 punten)

Lever de opdracht in voor de volgende GD les in de opdrachten van Teams GD

Deze  15 basisvragen ga je beantwoorden met behulp van filosofische ideeën  (2 punten  per vraag = 30 punten totaal) 

1. Wat is de essentie van een goed leven?

2. Hoe ziet een rechtvaardige samenleving eruit?

3. Wat is de rol van vrijheid in jouw ideale wereld?

4. Wat is goed en kwaad in jouw wereld?

5. Hoe behandel je mensen die anders denken of handelen?

6. Wie heeft de macht en hoe wordt dit bepaald?

7. Hoe wordt rechtvaardigheid gegarandeerd?

8. Hoe worden middelen verdeeld?

9. Wat is de waarde van werk?

10. Hoe beïnvloedt jouw wereld de natuur?

11. Welke rol speelt technologie in je ideale wereld?

12. Hoe vinden mensen betekenis in hun leven?

13. Wat stimuleert persoonlijke groei in jouw wereld?

14. Hoe worden conflicten opgelost?

15. Wat gebeurt er als je ideale wereld faalt?

zie voor meer info in opdrachten Teams GD

Maak ook een Moodboard van je ideale wereld

(10 punten)

Totaal 40 punten (24 punten = 6.0)

antwoord op de kernvraag

Het maken van een perfecte samenleving is waarschijnlijk niet mogelijk, omdat de menselijke natuur en het verschil aan behoeften en waarden altijd voor problemen zorgen. 

Er zijn wel ideale samenlevingen bedacht, maar deze bleken onpraktisch of onhaalbaar. 

 Ook kan een "perfecte" samenleving voor de één heel anders zijn dan voor de ander, wat conflicten veroorzaakt. 

Postmoderne denkers waarschuwen dat streven naar perfectie vaak leidt tot onderdrukking van mensen die niet in het plaatje passen. 

Het streven naar verbetering is belangrijk, maar absolute perfectie lijkt onbereikbaar....