Economisch beleid hoofdstuk 4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Welkom!

• Telefoon in de telefoontas
• Plenda, lesbrief, pen, potlood rekenmachine en geodriehoek op tafel
• Geen laptops op tafel
• Geen kauwgom/eten/drinken (behalve water)/

Het IS-MB-GA model

Toepassingen

hoofdstuk 4

bron van de slides:  cumulus

Lesdoelen

• Conjunctuuranalyse  vraagschok IS-MB-GA

Lange termijnevenwicht

• Lange termijnevenwicht is (Y=Y*) 
• Potentieel BBP (Y*) op lange termijn afhankelijk van arbeidsproductiviteit (techniek) en productiefactoren kapitaal en arbeid (=structuur)

Schok

• Verstoring langetermijnevenwicht
• Schok = plotselinge sterke verandering
• Langetermijnevenwicht ≠  kortetermijnevenwicht.

Vraagschok

• Onderliggend model => EV = C + I + O => Keynesiaanse kruis => IS-lijn
• Positieve vraagschokken=> bestedingen (C of I of O) stijgen=> IS-lijn verschuift naar rechts
• Negatieve vraagschokken=> bestedingen (C of I of O) dalen => IS-lijn verschuift naar links

Analyse aan de hand van voorbeeld:

Uitgangssituatie:

• De economie van een euroland bevindt zich na jaren van economische groei in het langetermijnevenwicht (Y = Y*, feitelijke productie = potentiële productie)
• De grootste regeringspartij vindt dat de bevolking moet profiteren van het gestegen nationale inkomen en besluit de autonome overheidsbestedingen te verhogen.
• Een econoom analyseert de gevolgen van deze maatregel met onderstaand IS-MB-GA-model. In de uitgangssituatie bevindt de economie zich in situatie Y0 met bijbehorende rente r0 en inflatie π0

Uitkomsten na schok

• Korte termijn => output gap (Y ≠ Y*)
• Lange termijn => Y = Y* 
• Productiekant (GA) via verwachte inflatie (πe)
• Vraagkant (IS=MB) via rente (r)
• In nieuw bestedingsevenwicht permanente wijzigingen πe en r => beperking model

Huiswerk maken

• Nakijken 3.16 t/m 3.27
• Maken 4.1 t/m 4.13

• Werk voor jezelf of overleg met je directe buurleerling
• Overleg is fluisteren (!)
• Geen overlast voor de rest van de klas
• Heb je een vraag? Steek je vinger op en ik help!

Het IS-MB-GA-model is een structuurmodel

1. juist
2. onjuist

Niet-evenwijdige verschuivingen

Als de autonome bestedingen stijgen verschuift de ev-lijn en daarmee ook de IS-lijn.

 

Als de marginale consumptiequote verandert, zal de ev-lijn niet-evenwijdig verschuiven, maar steiler of minder steil gaan lopen. Dit geldt dan ook voor de IS-lijn

Monetaire schokken

Een CB-bank die ten aanzien van inflatieveranderingen de MB-curve flink omhoog of omlaag laat doen zorgt voor monetaire schokken.

Dit zorgt er namelijk voor dat het inkomen Y enorm stijgt of daalt voor een bepaalde periode, zodat dat de IS-lijn verschuift. Een CB die ook let op bestedingen en werkloosheid zal dan ook minder hard ingrijpen

Bij een monetaire schok verschuift de IS-lijn niet.

1. juist
2. onjuist

Keynesianen vs. de klassieken

Klassieken	Keynes
Gaat uit van aanbod: al het aanbod wordt verkocht. Productie varieert.	Gaat uit van de vraag: effectieve vraag fluctueert: onderbesteding en overbesteding. Productie is constant.
Loon is kostenpost	Loon zorgt voor bestedingen
De onzichtbare hand van de markt zorgt vanzelf voor nieuw evenwicht.	Conjunctuurbewegingen zorgen voor nieuw evenwicht. Anti-cyclisch beleid nodig.

Keynes vs Klassieken

Keynes	Klassieken
korte termijn	lange termijn
conjunctuur	structuur
anticyclisch beleid	laissez-fair beleid
productiecapaciteit is niet maximaal	productiecapaciteit is maximaal
KT: prijzen en lonen zijn star, aanbodlijn is horizontaal/vakker. Stimuleren is zeer effectief: BBP zal stijgen tot max productie.	LT: Prijzen en lonen zijn flexibel, verticale aanbodlijn. Stimuleren is zinloos. Productie zal niet stijgen.

De GA-curve

 Bij klassieke economen is de GA-curve verticaal. Prijzen en lonen reageren onmiddellijk op veranderingen in het inkomen, er is sprake van perfecte loon-en prijsflexibiliteit. Het gevolg is dat iedere vraagimpuls tot een hogere inflatie leidt, maar niet tot een hoger inkomen. Monetair beleid en begrotingsbeleid zijn dan niet effectief. 

Bij zowel Keynesianen als monetaristen is de GA-curve niet verticaal waardoor op de korte termijn het inkomen kan afwijken van de potentiële productie. Monetair en begrotingsbeleid zijn effectief: bij onderbesteding leidt het stimuleren van de vraag tot een hoger inkomen. 

De IS-curve

Keynesianen en monetaristen denken hetzelfde over de helling van de GA-curve. Zij verschillen echter van mening over de kracht van het begrotingsbeleid en het monetaire beleid. Je kunt de opvatting van Keynesianen en monetaristen over de IS-curve als volgt samenvatten: 

Welk visie op het huidige beleid in Nederland is volgens jou nu het meest zichtbaar?