4.1 de rol van de overheid

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

4.1 de rol van de overheid

Vrijheid van meningsuiting

In de Nederlandse grondwet staat dat je in Nederland mag zeggen en schrijven wat je wilt zonder daar eerst toestemming voor te vragen.

Maar de rechter kan je wel straffen als je iets zegt of schrijft wat niet mag volgens een ander artikel van de grondwet of een andere wet. 

Zo garanderen we de vrijheid van meningsuiting

Persvrijheid

Dat je mag zeggen en schrijven wat je wilt, privé en in het openbaar betekent dat je niet zomaar vervolgd kunt worden voor wat je zegt.

Hiermee hebben journalisten dus persvrijheid. Dit is belangrijk zodat we allerlei meningen en informatie horen en zien. 

Censuur

In Nederland kan dus achteraf bepaald worden dat iets wat je zei of schreef strafbaar is en niet mag.

In sommige andere landen wordt dat vooraf gedaan. In landen met een dictatuur zoals China of Noord-Korea bepaalt de staat wat journalisten wel of niet mogen schrijven. Alles wordt daar eerst bekeken voordat het gepubliceerd wordt. 

Wat mag je niet zomaar zeggen

- je mag niet aanzetten tot haat of discrimineren wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke voorkeur, ras, geslacht of andere gronden.

- je mag geen informatie verspreiden die onzedelijk is (niet netjes of grof) bijvoorbeeld geen shockerende beelden of porno

Wat mag je niet zomaar zeggen

- je niet expres liegen en onwaarheden vertellen. Dat wordt steeds moeilijker omdat er vaker nepnieuws is.

- je mag geen opruiende uitspraken doen. Dat is mensen aanzetten tot geweld of haat. Je mag mensen niet oproepen om te komen rellen bijvoorbeeld.

controle achteraf

Als je iets hebt gezegd of geschreven dat in strijd is met de wet bepaalt een rechter of je schuldig bent. Die bepaalt ook of je straf krijgt. 

Je kunt als persoon ook aangifte doen als je vindt dat een uitspraak van een politicus aanzet tot haat of discrimineert. 

Aan de slag

Ga naar blz 51 

Maak opdr 1 t/m 4