5.4 De wedloop om Afrika

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Kolonisatie Afrika (1)

• Afrika bestond uit veel verschillende culturen ( jagers-verzamelaars en rondtrekkende veetelers in het zuiden, agrarisch-stedelijke samenlevingen in het noorden met ieder hun eigen taal, gebruiken, (natuur)godsdienst
• Aan de noordkust was Europa goed bekend, dankzij handel via de Middellandse Zee. In Benin en andere kuststreken waren Europese handelsposten

Kolonisatie Afrika (2)

• Op Kaap de Goede Hoop (de zuidpunt van Afrika) waren de oorspronkelijke bewoners in oorlog geraakt met Europeanen. 
• De Nederlandse VOC had hier een grote kolonie gesticht. Daarbij verdreef zij veel Afrikanen van hun land. 
• Europese ontdekkingsreizigers trokken uit nieuwsgierigheid het binnenland in. Ook gingen er missionarissen naar Afrika om het christendom te verspreiden. Pas na 1880 nam de interesse in Afrika echt toe....

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe Afrika er rond 1800 uitzag en hoe de bewoners kennismaakten met Europeanen
• Verschil noemen tussen handelskolonialisme en modern imperialisme
• Je kunt uitleggen dat nationalisme een belangrijke rol speelde bij de kolonisatie van Afrika
• Je kunt uitleggen wat de belangrijkste gevolgen waren van de Europese verdeling van Afrika.

01:51

Waarom hadden de Hollanders een verversingspost bij Kaap de Goede Hoop?

1. De tocht naar Amerika was lang
2. De Hollanders waren met de WIC op weg naar Indië
3. De VOC had daar een kolonie gesticht
4. Door de oorlog met Spanje konden de Hollanders niet door het Suezkanaal

03:56

Het handelskolonialisme uit de 17e eeuw (zoals het voorbeeld van Kaap de Goede Hoop) verschilde erg met het modern imperialisme uit de 19e eeuw. Leg uit op welke manier!

04:22

De Boerenoorlog in Zuid-Afrika van 1899 tot 1902 werd niet door de VOC met de Britten uitgevochten. Leg uit waarom dat niet kon!

05:18

De Britten streefden vanaf 1880 naar een aaneengesloten strook van kolonies van Noord tot Zuid Afrika. Probeer uit te leggen wat het nationalisme uit paragraaf 1 en dit filmpje te maken heeft met deze ontwikkeling!

De wedloop om Afrika

• Na Azië kregen de Europeanen ook interesse in Afrika rond 1880. 
• Je telde alleen mee als Europese mogendheid (macht) als je kolonies bezat
• Zo ontstond tussen 1880 en 1914 een wedloop om Afrika: een soort wedstrijd wie in Afrika de meeste en grootste koloniën kon stichten.
• Conferentie van Berlijn (1884-1885). Hier stelden de belangrijkste Europese landen  regels op voor de verdeling van Afrika.

Gevolgen van de wedloop

 In 1914 was de kolonisatie van Afrika voltooid en de opdeling van Afrika had grote gevolgen:

1.  politiek: In 1914 werd bijna heel Afrika bestuurd door Europeanen (behalve Ethiopië)
2. sociaal: Onlogische grenzen werden getrokken (meerdere (vijandige) volken in 1 gebied of 1 volk verdeeld over meer kolonies)
3. Economisch: De Afrikaanse economie werd ondergeschikt gemaakt aan de Europese (halen van grondstoffen en het gebruiken van de kolonie als afzetgebied) 
4.  Cultureel: Afrikanen leerden Europese talen en maakten kennis met westerse ideeën. Missionarissen bekeerden veel Afrikanen tot het christendom

Begrippen

• kolonisatie: de stichting van een kolonie in een gebied

• wedloop om Afrika: kolonisering van Afrika tussen 1880 en 1914, waarbij tussen Europese landen een soort wedstrijd ontstond wie de meeste en grootste koloniën kon stichten