11.1 - Man en vrouw V2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 11 - Voortplanting

Hoofdstuk 11 - Voortplanting

11.1 - Man en vrouw

11.2 - Bevruchting

11.3 - Zwangerschap

11.4 - Je lijkt op...

11.1 - Man en vrouw

Doelen van de paragraaf

Je weet wanneer een jongen vruchtbaar is

Je weet hoe zaadcellen worden gemaakt en welke route ze afleggen

Je weet wanneer een meisje vruchtbaar is

Je begrijpt hoe de menstruatiecyclus werkt

Je weet hoe de menstruatiecyclus wordt geregeld

Vruchtbaarheid

Vanaf puberteit

Jongen: zaadballen beginnen met maken zaadcellen

Meisje: menstruatiecyclus begint, eicellen rijpen

Zaadcel en eicel kunnen samensmelten tijdens/na de seks -> bevruchting

Zaadcellen

Gemaakt in zaadballen, opgeslagen in bijballen

Via zaadleider naar zaadblaasjes/prostaat -> vocht toegevoegd (sperma)

Via urinebuis naar buiten

Eicellen

Eicellen in eierstokken (2) rijpen om en om

Menstruatiecyclus -> 1 eicel rijpt en komt vrij per maand

Rijpende eicel neemt vocht met voedingsstoffen op -> nodig bij een beruchting

Na ~14 dagen barst blaasje met eicel open -> eisprong

Eicel 'wacht' in eileider op zaadcel

Menstruatiecyclus

dag 0-14 rijpen eicel in follikel

dag 14-16 eisprong+vruchtbare periode

dag 16-28 eicel sterft af, baarmoederslijmvlies afgebroken. 

Slijmvlies en bloed verlaat lichaam via vagina -> menstruatie

Nieuwe eicel begint nu met rijpen in de andere eierstok

Menstruatiecyclus

Oestrogeen en progesteron - hormonen 

Oestrogeen:

- Geen andere rijpende eicellen

- Baarmoederslijmvlies wordt dikker

- Veel oestrogeen in bloed -> hypofyse geeft startsein voor ovulatie

Menstruatiecyclus

Oestrogeen en progesteron - hormonen 

Progesteron:

- Gemaakt door lege follikel (gele lichaam)

- verdere groei baarmoederslijmvlies

Geen bevruchting: minder oestrogeen en progesteron

De hypofyse

FSH - Follikel stimulerend hormoon

LH - Luteïniserend hormoon

Oestrogeen 

Progesteron 

Vragen

zaadcellen en eicellen
Wat zijn dat?

1. hormonen
2. geslachtscellen
3. bloedcellen
4. urine

Zaadcellen en eicellen bewegen zich voort met een staart

1. Waar
2. Niet waar

eicellen ontwikkelen zich in

1. de eileider
2. de eierstok
3. de vagina
4. het baarmoederslijmvlies

Zaadcellen zijn groter dan eicellen

1. waar
2. niet waar

Zaadcellen worden gemaakt in de.....

1. bijbal
2. prostaat
3. zaadbal
4. zaadblaasje

Zaadcellen moeten

1. in de vagina blijven
2. naar de baarmoeder zwemmen
3. naar de eileiders zwemmen
4. naar de eierstokken zwemmen

Op dag 1 van de menstruatiecyclus begint de menstruatie

1. waar
2. niet waar

Bij menstruatie

1. laat het baarmoederslijmvlies los
2. laat de baarmoeder los
3. komt een eicel uit de eierstok
4. komt en zaadcel bij de eierstok

Wat is de functie van FSH

1. Aanmaken LH en FSH door hypofyse
2. Zorgen voor een ovulatie
3. Ontwikkelen van de eicellen

Wat is de functie van LH

1. Ontwikkeling van de eicellen
2. Zorgen voor een ovulatie
3. Afgifte LH en FSH door de hypofyse

Wat doen progesteron en oestrogeen NIET?

1. Zorgen voor groei van het baarmoederslijmvlies
2. Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken
3. Remmen van productie FSH
4. Zorgen voor de rijping van een follikel

Wat is het doelwitorgaan van FSH?

1. De hypofyse
2. de baarmoeder
3. De eileider
4. De eierstokken

Aan het werk

Maken: opdrachten 11.1 (16 t/m 28)

Opdracht 3 tot en met 15 alleen als je het lastig vindt

Lezen: 11.2

Leren: 11.1