Leestekens

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 3

Leestekens

Lesdoelen

*Aan het einde van de les kunnen de studenten in eigen woorden uitleggen wanneer je welk leesteken gebruikt.

Welke leestekens kennen jullie al?

Punt

*Aan het einde van een zin

*Bij afkortingen: m.b.v. & t.z.t.

*Maar niet bij alle afkortingen: mg & vwo

Vraagteken

*Bij vraagzinnen: Mag ik dat opschrijven als verklaring?

Uitroepteken

*Bij een bevel: Houd je mond!

*Bij een uitroep: Dat slaat nergens op!

Komma

*Bij opsommingen: Als ontbijt at ik een boterham, een ei en een appel.

*Tussen twee bijvoeglijke naamwoorden: een vrolijke, Hollandse dame

*Tussen twee persoonsvormen: Toen ik gisteren naar huis liep, kwam ik een hond tegen.

*Bij een aanspreking of een tussenwerpsel:

-Petertje, zit je nou alweer op YouTube?

-Nou, die is kapot.

*Voor een voegwoord: Ik was te laat in de les, doordat ik in de file stond.

oma kunt u mij de stroop aangeven

1. Oma? Kunt u mij de stroop aangeven?
2. Oma. Kunt u mij de stroop aangeven?
3. Oma, kunt u mij de stroop aangeven.
4. Oma, kunt u mij de stroop aangeven?

uhm dat weet ik niet zeker

1. Uhm, dat weet ik niet zeker.
2. Uhm dat weet ik niet zeker.
3. Uhm, dat weet ik niet zeker?
4. Uhm ... dat weet ik niet zeker.

als de kat van huis is dansen de muizen op tafel

Dubbele punt

*Als aankondiging van een opsomming: De volgende partijen stemden voor de motie: VVD, D66, CDA & CU.

*Als aankondiging van een citaat: De professor zegt: "Het coronavirus is erg besmettelijk."

*Bij een uitleg: Ik ben er gisteren niet aan toegekomen: ik had bezoek.

Puntkomma

*Bij twee hoofdzinnen die hetzelfde zeggen of een heel nauw verband met elkaar hebben: De reis naar Parijs duurde erg lang; we waren de hele dag onderweg.

*Mijn advies zou zijn om de puntkomma niet te gebruiken, omdat je haar nooit verplicht hoeft te gebruiken, terwijl je er wel fouten mee kunt maken.

Aanhalingstekens

*Bij een citaat: De professor zegt: "Het coronavirus is erg besmettelijk."

*Bij een woord dat je ironisch bedoelt: Echt "fijn" dat we nu in een tweede lockdown zitten.

*Als het over het woord zelf gaat: "Deur" betekent: beweegbare afsluiting die toegang geeft tot een gebouw, vertrek, kast.

je kunt twee dingen doen wel of niet leren voor je examen

1. Je kunt twee dingen doen: "Wel of niet leren voor je examen."
2. Je kunt twee dingen doen; wel of niet leren voor je examen.
3. Je kunt twee dingen doen: wel of niet leren voor je examen.
4. Je kunt twee dingen doen. Wel of niet leren voor je examen.

wat heerlijk zeg het regent pijpenstelen

1. Wat "heerlijk" zeg. Het regent pijpenstelen.
2. Wat "heerlijk" zeg, het regent pijpenstelen.
3. Wat heerlijk zeg; het regent pijpenstelen.
4. Wat heerlijk zeg, het regent pijpenstelen.

Het kind riep uit ik heb geen zin meer in spruitjes

ze waren alle drie ter plaatse de politie de ambulance en de brandweer

Verwerkingsopdracht

Op de volgende dia´s staan tekstfragmenten waarin alle leestekens zijn weggelaten. Schrijf de tekst over op een blaadje of in Word en vul de leestekens in de tekst in.

koploper

met een stijging van 13,3 procent is limburg koploper in de stijging van het aantal autobranden landelijk gingen er afgelopen jaar een kleine 5600 auto's in vlammen op dat is ruim zes procent meer dan in 2019 hoewel zuid-holland in absolute aantallen de koploper is was de stijging daar net iets lager dan in limburg in zuid-holland telden de onderzoekers 1201 autobranden het aantal autobranden in de provincies friesland groningen utrecht en zeeland liep juist terug

Koploper

Met een stijging van 13,3 procent is Limburg koploper in de stijging van het aantal autobranden. Landelijk gingen er afgelopen jaar een kleine 5600 auto's in vlammen op. Dat is ruim zes procent meer dan in 2019. Hoewel Zuid-Holland in absolute aantallen de koploper is, was de stijging daar net iets lager dan in Limburg. In Zuid-Holland telden de onderzoekers 1201 autobranden. Het aantal autobranden in de provincies Friesland, Groningen, Utrecht en Zeeland liep juist terug.

oorzaak

over de oorzaak van de stijging in limburg is nog niets bekend een deel van de branden is aangestoken maar ook spontane autobranden door bijvoorbeeld kortsluiting zijn in de statistieken verwerkt een sittardse bejaarde man zei nou die hangjeugd zal er wel weer eens achter zitten deze uitspraak is natuurlijk belachelijk

Oorzaak

Over de oorzaak van de stijging in Limburg is nog niets bekend. Een deel van de branden is aangestoken, maar ook spontane autobranden door bijvoorbeeld kortsluiting zijn in de statistieken verwerkt. Een Sittardse, bejaarde man zei: “Nou, die hangjeugd zal er wel weer eens achter zitten.” Deze uitspraak is natuurlijk belachelijk!

Reflectie

*Schrijf een tweet (kort berichtje) in de chat waarin je vertelt wat je vandaag geleerd hebt. Maak in je tweet gebruik van ten minste één dubbele punt.

*Starttaal bladzijde 131 t/m 150

*NU Nederlands deel B bladzijde 199 t/m 207

*Alleen de les volgen is vaak niet genoeg, dus probeer nog ten minste één oefening te maken in Studiemeter!