Thema 8 les 5 Nederlands-Indië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Thema 8 les 5

Nederlands-Indië

Tijdvak: moderne tijd

1800-1900

Lesindeling

Lesopening: voorkennis activeren

LA: lezing over modern imperialisme

LA naar WS: opdrachten

Lesafsluiting

Lesopening

Door de industrialisatie kon het modern imperialisme ontstaan. Welke kenmerken van het modern imperialisme zijn sterk beïnvloed door de industriële revolutie?

Sterk beïnvloed door de industriële revolutie

Weinig beïnvloed door de industriële revolutie

Handel en productie voor Europa

Nationalisme

Het verspreiden van het christendom

Afzetmarkt en grondstoffen

Bestuur in de kolonie

Onderdrukken van de bevolking

Koloniseren

White man's burden / superioritetsgevoel

Lesopening

Begrippen vorige les

• Modern Imperialisme
• Koloniën 
• Afzetmarkten
• Grondstoffen
• Aanzien
• 1884

Ontstaan Nederlands-Indië

• 1602 - oprichting VOC.
• De VOC dreef eeuwen handel met Indonesië.
  
• In 1799 ging de VOC failliet en nam de Nederlandse overheid de bezittingen van de VOC over.
  
• Hiermee wordt Nederlands-Indië gesticht. (1816)
• De inheemse bevolking werd met geweld onderworpen. 

Jan Pieterszoon Coen

1587-1629

• Gouverneur generaal
• Stichting Batavia (hoofdstad NL-Indië)
• 'Slachter van Banda'
• Ethiek: vereren van Coen, kan dat eigenlijk nog wel?

Bestuur

• Om Nederlands-Indië te besturen werd een gouverneur- generaal aangesteld.
  
• Er was een indirect bestuur: een manier om een kolonie te besturen via plaatselijke vorsten en adel.
  
• Ook werd er gebruik gemaakt van een verdeel-en-heerspolitiek: groepen tegen elkaar opzetten om te voorkomen dat ze zullen samenwerken, met het doel zelf gemakkelijker te kunnen besturen

Java oorlog 1825-1830

• Een bloedige strijd
• Leider: prins Diponegoro
• 8.000 Nederlanders omgekomen
• Slachtoffers aan Indonesische kant vele malen hoger

Cultuurstelsel 

1830-1870

• Java oorlog koste veel geld; cultuurstelsel moet NL weer geld opleveren
• Javaanse boeren moeten één vijfde deel van hun grond producten verbouwen die veel geld opleveren.
• De producten moesten de boeren afstaan als belasting.
• NL verkocht deze producten en maakte veel winst
• Spoorwegennetwerken werd door het cultuurstelsel betaald
• Aanleg van wegen en spoor op Java als verplichte herendiensten door de boeren
• Uitbuiting

Filmpje

https://schooltv.nl/video-item/histoclips-nederlands-indie

Oefenvragen

Wie was de baas in Nederlands-Indië

1. De Landsadvocaat
2. De regenten
3. De Indische vorsten
4. De gouverneur-generaal

Hoe werd Nederlands-Indië een kolonie van Nederland?

1. Nederland veroverde het van Groot-Brittannië
2. Het ontstond toen de VOC handelsposten langs de kust bouwde
3. Het werd tijdens het Congres van Wenen besloten
4. De staat nam de bezittingen over van de VOC

LA naar WS

Taken W13

1. https://tests.quest.nl/geschiedenis/wat-weet-jij-van-nederlands-indie
2. Maken werktaken in portal: modern imperialisme + Nederlands-Indië
3. Begin met de missie! Zie uitleg bij missie. 

Lesafsluiting

Welke vraag heb je nog?