3.3 Van moordaanslag naar wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.3 Van moordaanslag naar wereldoorlog

Tijdvak 9: Wereldoorlogen

Lesdoel

-  Hoe kon een moordaanslag leiden tot een wereldoorlog?

Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog: de moord of Frans Ferdinand, Sarajevo 1914

De Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand in Sarajevo

De kroonprins van O-H: op staatsbezoek (28 juni 1914) in Bosnische hoofdstad Sarajevo. 

Bezoek Franz-Ferdinand aan Sarajevo

• In Bosnië woonden veel Serviërs : vonden dat Bosnië bij Servië hoorde
• 28 juni voor Serviërs dag van nationale rouw (verloren op die dag in 1389 van Osmaanse Rijk) 
  
• bezoek gezien als provocatie van Franz Ferdinand.
• Terroristische organisatie: DE ZWARTE HAND: aanslag

Gavrilo Princip

• Gavrilo Princip (1894-1918) was een Servische nationalist. 
• In 1914 doodde hij de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand.
• Deze moord wordt gezien als de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Van aanslag tot oorlog

• O-H wil onderzoek doen in Servië. Servië weigert: lijkt erop dat O-H Servië zal bezetten.
• 28 juli verklaart O.H. Servië de oorlog
• 30 juli mobiliseert Rusland zijn leger.
• 1 augustus verklaart DUI. de oorlog aan RU.
• België weigert Duitsland doortocht naar Frankrijk
• 4/5 augustus reusachtige kanonnen in België -> forten langs de Maas worden aan puin geschoten -> Engeland verklaart Duitsland de oorlog.
• Von-Schlieffenplan totaal mislukt door oostfront RU., hevig verzet Belgen en meedoen Engeland -> begin van de loopgravenoorlog.

Von schlieffenplan

• Blauw lijn (maginot linie) zwaar verdedigde grens van Frankrijk
• Rode pijlen; snelle aanval door België om de Fransen van achter aan te vallen.
  

Aanval op België

Plan DUI: Blitzkrieg: snelle bliksem oorlog. Binnen 40 dagen Fr uitschakelen, binnen 2 dagen met treinen naar O-Front en RU uitschakelen.

4 augustus 1914 : aanval via België.

Fr zou snel uitgeschakeld zijn:

- spoorwegen en vrachtwagens om soldaten te vervoeren

- telefoons voor communicatie tussen legeronderdelen

- vliegtuigen: verkenningsopdrachten of bommenwerpen

- kanonnen: makkelijk een weg schieten door forten en versterkingen

Aanval op België 2

Realiteit toch anders:

- Smalle BEL wegen maakten snelle verplaatsing DUI soldaten onmogelijk.

- Telefoonlijn was kwetsbaar: Vuurkracht kan alleen effectief zijn als goede communicatie is. Koeriers en postduiven nodig . Duurde langer= soldaten onder vuur van eigen kanonnen.

DUI terroriseerde BEL dorpen en steden; uit woede over tegenslagen en angst voor BEL burgers die uit hun huizen schoten op DUI soldaten.

Van bewegingsoorlog naar loopgravenoorlog

DUI tegenslagen:

- FR Snel gemobiliseerd. BEL hulp van FR.

- ENG Snel gemobiliseerd.

-RUS snel gemobiliseerd.=> DUI troepen van W naar O verplaatsen.

Opmars liep vast door verbeterde wapens: 

- Soldaten moesten zich ingraven: loopgravenoorlog

Loopgravenoorlog

Huiswerk

Maken opdrachten 3.3