KuA eindex 24 les 3, 4 en 5

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 6

KuA eindex 24 les 3, 4 en 5

Inhoud:

- Renaissance architectuur

- Vlaamse polyfonie

- Opera

- Theater 

Opdracht:

Hoe heeft Paladio de omgeving betrokken in zijn werk La Rotonda?

(Tip: Kijk goed hoe het gebouw eruit ziet, en kijk goed naar de omgeving)

In de volgende slides zie je telkens twee gebouwen: Geef telkens aan welk gebouw, A of B, uit de renaissance is. Schrijf de antwoorden in je schrift, voor later. 

1:                         A

B

2:                          A             

B

3:                           A

B

4:                            A

B

5:                            A

B

6:                              A

B

Oplossingen

Renaissance          1:   A 

                                     2:   B

                                     3:   B

                                     4:   A

                                     5:   B

                                     6:   A

Kenmerken vd renaissance architectuur

Kenmerken

Centrale bouw

wiskundige vormen

harmonieuze verhoudingen / symmetrie

weinig kleur

klassieke elementen

horizontaliteit. 

Vlaamse Polyfonie

Grondlegger:

Guillaume Dufay

Kenmerkend: Cantus Firmus dient als basis voor voor meerstemmige muziek.

Oorspronkelijk in de gregoriaanse zang toegepast, later in 15e eeuw ook in wereldlijke liederen toegepast.

Vlaamse Polyfonie 2

Steeds complexere muziek, soms 24 stemmig tegelijk zingend

Johannes Ockeghem

Josquin des Préz (hij gebruikte voor het eerst de emoties uit de tekst in zijn muziek)

Hoe noem je de leer van muziek die gebaseerd is op gemoedstoestand, emotie en gevoel?

1. psychologie
2. motusleer
3. sensologie
4. affectenleer

Hoe heet in een opera het gedeelte waar de hoofdmelodie door instrumenten in akkoorden wordt begegeleid?

DE EERSTE OPERA'S

MADRIGAAL | L'ORFEO 

PRIMA PRACTICA | SECONDA PRACTICA

VENETIAANSE OPERA

MADRIGAAL

• Speelt belangrijke rol bij ontstaan van opera; een niet-kerkelijk lied in moedertaal (Italiaans)
• Inhoud van de tekst bepaalt steeds meer de muziek; emotie en gevoel zijn bepalend
• Affectenleer; theorie over hoe en wanneer muzikale middelen emotie van publiek bespeelt
• Afwisseling van eenstemmige melodie naar vloeiende meerstemmige melodie

L'ORFEO

• Monteverdi schrijft in opdracht van het hof muziek bij een klassiek verhaal: Orpheus
• Vertelling door één zangstem onder begeleiding van basso continuo
• Schrijft voor zang en bas noten uit; instrumenten kleuren deel vrij in met akkoorden
• Introductie Seconda pratica; expressie van de tekst is leidend!

VENETIAANSE OPERA

• Vermaak voor breder publiek; 1637 opent eerste openbaar operahuis 
• Publieks opera; commerciëler en eenvoudiger dan hofopera. 
• Personages krijgen menselijke trekken gebaseerd op mythologische figuren
• meer Aria’s; etaleren van zangkunsten 

Hoe heet het theater in de Renaissance in Italië?

1. comedia di strada
2. comedia di risate e lacrime
3. comedia dell' arte
4. comedia della notte

Kenmerken van de comedia dell'arte

Comedia dell'arte

focus op het fysieke, groot spel

vermaak

actualiteit

vaste verhaallijn, rest improvisatie

acteurs speelden hun 2 personages levenslang

herkenbaar door maskers en bewegingen

Het zich in de buitenlucht afspelende theater, verhuisde naar binnen, in grote gebouwen. 

renaissance

oudheid

Wat is een belangrijk verschil tussen het Engelse en het Italiaanse theater?

1. In Engeland reisden de groepen door het land
2. In Engeland waren er weinig theatergroepen
3. In Engeland had elk theater zijn eigen groep
4. In Engeland speelden de groepen buiten

Wie zette een stempel op het theaterspel?

Bekijk in je tekstboek pagina 59/ 5.2 Elektriciteitscentrale.

Beschrijf hiervan de aspecten VORM, COMPOSITIE en RUIMTE. 

Het gaat dus om voorstelling! Het is 2D werk.

VORM: Geometrisch / organisch

VORM: abstract / figuratief

COMPOSITIE: Horizontaal / verticaal / diagonaal / driehoek /overall

COMPOSITIE: Statisch / dynamisch

COMPOSITIE: Symmetrisch / asymmetrisch - Herhaling

RUIMTE: Suggestie van dieptewerking, door overlapping en 

(lijn-, kikvors-, vogelvlucht) perspectief of door plasticiteit (licht / schaduw)

Bekijk in je tekstboek pagina 59/ 5.2 Elektriciteitscentrale.

De vorm is geometrisch en figuratief. 

De compositie komt vanwege de dikke zwarte lijnen diagonaal over. 

Door de dikke zwarte lijnvoering doet de compositie statisch aan.

De vormgeving is asymmetrische

Het werk doet ruimtelijk aan omdat het standpunt vanuit kikvorst perspectief is genomen.

Daarnaast heeft de elektriciteitscentrale een warme kleur tegenover de koude lucht 

en achtergrond.