Vroeg Moderne Tijd - KA 18: Het begin van de Europese overzeese expansie.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 18: Het begin van de Europese overzeese expansie.

Planning

Lesuur 1: oorzaken ontdekkingsreizen

Lesuur 2: gevolgen ontdekkingsreizen

Verdrag Tordesillas / Zaragossa

Verdrag van Tordesillas

• In 1494 maken Spanje en Portugal afspraken: het Verdrag van Tordesillas.
• Zij verdeelde de wereld in tweeën: alles ten westen van de Kaapverdische eilanden was voor Spanje, alles ten Oosten voor Portugal. 

Motieven voor ontdekkingsreizen - I

De Portugezen waren de eersten die op ontdekkingsreis gingen. Welke motieven hadden ze?

• Handel en rijkdom
• Religie, eer en fortuin
• Wetenschap en nieuwsgierigheid

Columbus ontdekt Amerika

Na de herovering van Spanje op de Moren (islamieten), de Reconquista, kreeg Columbus de opdracht een zeeroute naar Indië via het westen te zoeken.

De route via het oosten was te gevaarlijk, vanwege de aanwezigheid van de Portugezen.

Gevolgen van de ontdekkingsreizen

• Vernietiging van Indiaanse culturen (Azteken, Inca’s).
• Spaanse katholieke cultuur werd opgelegd.
• Miljoenen indianen stierven aan Europese ziektes (mazelen, pokken).
• Goud en zilver werden gevonden en naar Spanje verscheept. Indianen werden in eerste instantie als slaven gebruikt.
  
• Tot slaaf gemaakte Afrikanen vervingen de indianen als slaaf (trans-Atlantische slavenhandel).

Examenvraag

Opdracht

Examenvraag

Examenvraag  2015-I

Tussen de nieuwe wetenschappelijke belangstelling en de Europese

expansie in de zestiende eeuw bestond een verband.

4p 8 Licht dit verband toe, door uit te leggen:

 waardoor de nieuwe wetenschappelijke belangstelling de Europese

expansie bevorderde en

 waardoor de Europese expansie de wetenschappelijke belangstelling

bevorderde. 

Opdracht

Examenvraag

Examenvraag

Opdracht

Je mag je device gebruiken

Je werkt zelfstandig.

Je werkt in stilte

Antwoord

Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen:

• Een juiste uitleg waardoor de nieuwe wetenschappelijke belangstelling

de Europese expansie bevorderde, bijvoorbeeld de nieuwe wetenschappelijke belangstelling leidde tot (her)ontdekkingen op het gebied van scheepvaart/navigatie waardoor het mogelijk werd overzeese reizen te ondernemen 

• Een juiste uitleg waardoor de Europese expansie de wetenschappelijke belangstelling bevorderde, bijvoorbeeld door de ontdekkingsreizen bleek dat de bestaande astronomische kennis niet voldeed voor reizen naar het andere halfrond, waardoor nieuw astronomisch onderzoek nodig was

Examenvraag  2018-1

Jan Huyghen van Linschoten publiceert in 1596 het verslag van zijn reis.

In het koninkrijk Spanje, waarvan Portugal sinds 1580 deel uitmaakt, wordt de informatie over de reis gezien als een staatsgeheim.

2p 8 Noem:

 de economische reden die de Spanjaarden hebben voor de geheimhouding van de Portugese routes naar Azië en

 de politieke achtergrond van de Nederlandse belangstelling voor deze zeeroutes. 

Opdracht

Examenvraag

Examenvraag

Opdracht

Je mag je device gebruiken

Je werkt zelfstandig.

Je werkt in stilte

Antwoord

Kern van een juist antwoord is:

• De economische reden voor de geheimhouding is dat de Spanjaarden geen concurrentie willen op de handelsroutes naar Azië 

• De politieke achtergrond van de belangstelling van de Nederlanders is dat het veroveren van winstgevende handelsroutes de vijand (Spanje)zou verzwakken