Je eigen volk en je eigen land

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Je eigen volk en je eigen land

Duitsland

• 1806: Napoleon maakt einde aan Heilig Roomse Rijk (800-1806)
• 1815: Conferentie van Wenen --> Pruisen krijgt gebieden aan Franse grens
• "Duitsland" bestaat niet --> verzameling onafhankelijke staten 
• Vanaf 1850: Duitse Bond
• Machtigste staten: Pruisen en Oostenrijk

Bruderkrieg

• Otto von Bismarck: kanselier van Pruisen
• Doel: Duitse eenwording onder leiding van Pruisen --> zonder Oostenrijk
• 1866: Pruisen lokt Oostenrijk in een oorlog
• Dankzij industrialisatie kan Pruisen veel sneller mobiliseren
• Gevolg: Oostenrijk moet eerder mobiliseren en lijkt aggressor
• Oostenrijk verliest en wordt uit Duitse Bond verwijderd

Bloed en ijzer

• Na overwinning richt Pruisen Noord-Duitse Bond op 
• Om ook de zuidelijke staten in zijn bond te krijgen is opnieuw oorlog nodig
• Keizer Napoleon III van Frankrijk wilt bewijzen net zo machtig als zijn oom te zijn
• Gevolg: voert graag oorlog...
• Spanje vraagt aan neef Pruisische koning heeft hij koning van Spanje wilt worden
• Napoleon III wordt nerveus --> omsingeling Duitsers 

Eenwording

• Napoleon III vraagt aan koning Wilhelm I garantie dat er nooit een Pruis op te troon van Spanje zal komen
• Bismarck verandert de tekst van het telegram --> lijkt belediging
• Napoleon III verklaart oorlog aan Pruisen (1870) --> kansloze nederlaag
• 1871: kroning Wilhelm I tot keizer Duitsland in Spiegelzaal Versailles
• Duitse regering zet actief in op het creëren van een Duitse nationaliteit: benadrukken gemeenschappelijke geschiedenis en cultuur
• Voorbeelden: sprookjes van Grimm, Hermannsdenkmal

Veelvolkerenstaten

• Na verlies Bruderkrieg richt Oostenrijk zich op het oosten en zuiden
• 1867: keizer Frans-Jozef wordt koning van Hongarije --> ontstaan Oostenrijk-Hongarije
• Probleem: vele volken in OH worden steeds nationalistischer 
• Door wegvallen Ottomaanse Rijk ziet OH kansen op de Balkan --> nieuwe gebieden te veroveren

Rusland

• Rusland ziet Balkan als achtertuin
• Gevolg: steunt volkeren tegen Ottomaanse Rijk
• Groeiende invloed OH op Balkan baart Rusland zorgen... 
• Problemen veelvolkerenstaten:
• 1. Geen industrie
• 2. Geen nationaal eenheidsgevoel
• 3. Landen denken een grootmacht te zijn

Oorzaken WO1

• Oorzaak 1: bondgenootschappen
• Duitse eenwording heeft Europese landen nerveus gemaakt
• Gevolg: landen sluiten bondgenootschappen:
• Aanval op één is aanval op allen
• Triple Alliantie (Centralen): Duitsland, OH, Italië 
• Triple Entente: Frankrijk, Engeland, Rusland

Oorzaken WO1

• Oorzaak 2: groeiende spanningen
• a. Engeland - Duitsland --> Duitse vlootopbouw
• b. Imperialisme Duitsland
• c. Marokko Crisis (1911): Duitsland aast op Marokko
• d. Balkanoorlogen: toenemende spanningen Rusland en OH
• e. Industrialisatie --> massaproductie wapens

Oorzaken WO1

• Oorzaak 3: wens tot oorlog
• Overheden en bevolking staan te popelen om ten strijde te trekken
• Frankrijk: wraak voor 1870
• Veelvolkerenstaten: bewijzen er nog steeds bij te horen
• Duitsland: minderwaardigheidscomplex Wilhelm II 

Oorlog

• 28 juni 1914: kroonprins Franz Ferdinand van OH wordt vermoord in Sarajevo door Servische nationalisten 
• OH vermoed complot Servië: eist volledige toegang tot Servië voor onderzoek
• Servië weigert: steun van Rusland
• Duitsland geeft OH een ‘carte-blanche’: mag alles doen met steun van Duitsland
• Rusland en Servië mobiliseren
• 1 augustus 1914: Duitsland verklaart de oorlog aan Rusland —> 2 dagen later aan Frankrijk
• Duitsland valt het neutrale België binnen --> Engeland verklaart de oorlog