Lesweek 5

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wilkommen zur Deutschstunde

Die Planung und die Lernziele 

1. Komma

2. Infinitivsätze

3. ss oder ß

4. Schreibaufgabe

• Je weet wanneer je de komma's moet plaatsen.
• Je weet wanneer je -ss of -ß moet gebruiken.
• Je weet wat een Infinitiv-zin is en hoe deze moet worden gemaakt.

Komma's

Komma (1)

Een komma helpt bij het begrijpen van een tekst en kan zelf de betekenis van de zin veranderen. De komma in het Duits gebruik je onder andere bij:

1. opsommingen;

2. bijstellingen;

3. tussen twee persoonsvormen;

4. betrekkelijk voornaamwoord;

5. Tussen een hoofdzin en een bijzin, vóór het voegwoord.

Er sagt, dass wir um halb neun abfahren.

Sie bleibt zu Hause, weil sie krank ist.

Warum ist die Kommasetzung wichtig?

Vertaal: Volgens de vrouw kan de man niet autorijden.

Satz: Der Mann sagt die Frau kann nicht Auto fahren.

> Der Mann, sagt die Frau, kann nicht Auto fahren.

> Der Mann sagt, die Frau kann nicht Auto fahren.

Komma (2)

Infinitiv mit "zu" 

* Infinitiv = infinitief (hele werkwoord)  

* zu = te 

--> Wanneer gebruik je een "Infinitiv+zu"-constructie? 

* Om te ... 

* Ter vervanging voor een ", dat"-constructie. En vice versa! 

Infinitiv mit "zu" 

Voorbeeld 1: 

Het is voor mij belangrijk dat ik in vrijheid leef.

--> Het is voor mij belangrijk om in vrijheid te leven. 

> Für mich ist es wichtig, dass ich in Freiheit lebe. 

> Für mich ist es wichtig, jeden Tag in Freiheit zu leben. 

Infinitiv mit "zu" 

Voorbeeld 2: 

Ik heb er zin in om in de winter op vakantie te gaan. 

--> Ik heb er zin in dat ik in de winter op vakantie ga.

> Ich freue mich darauf, im Winter in Urlaub zu gehen/fahren.

> Ich freue mich darauf, dass ich im Winter in Urlaub gehe/fahre.

Aufgabe! 

Infinitiv mit "zu" 

Op de volgende 4 slides zie je zinnen met óf een "Infinitiv+zu"-constructie óf met een ",dass"-constructie staan. Schrijf ze op de andere manier. 

Dus: staat er "Infinitiv+zu", maak er dan een ",dass"-zin van. 

En staat er een zin met ",dass", dan maak je er "Infinitiv+zu" van. 

Manche Leute haben Angst, dass sie ihren Job verlieren.

Ich finde es wichtig, einen guten Schulabschluss zu haben.

Peter hat den Traum, mit 18 nach Amerika umzuziehen.

Meine Eltern haben es mir erlaubt, dass ich freitags ausgehe.

Komma (3)

Uitbreidende bijvoeglijke bijzin

Een uitbreidende bijzin geeft extra informatie over het zelfstandig naamwoord, en kan weggelaten worden.

> In het Duits zet je de uitbreidende bijzin tussen twee komma's.

Uitbreidend: 

Voorbeeld:

Sinaasappels die veel vitamine C bevatten, kunnen een verkoudheid voorkomen.

> Orangen, die viel Vitamin C enthalten, können eine Erkältung verhüten.

Uitleg

In de eerste zin is er geen korte rust voor de bijzin die nog niet helemaal oranje zijn. Ook krijgt de bijzin bijzondere nadruk. 

Zoals je ziet kun je deze bijzin niet weglaten: het gaat puur om sinaasappels die nog niet helemaal oranje zijn.

Komma (4)

Ook zet je komma's bij de volgende zinnen:

- indirecte vraagzinnen

- voor of na een aanspreking

Wanneer een ss of ß?

- Na korte klinkers gebruikt men altijd de dubbele 'ss', ook aan het einde van een woord: Fass (vat), Nuss (noot), essen (eten), müssen (moeten). 

- Na lange klinkers gebruikt men altijd een 'ß':  Fuß (voet), Gruß (groet), Straße (straat), stoßen (stoten).

- Na tweeklanken wordt 'ß' gebruikt omdat deze op lange klinkers lijken:  Weiß (weet en wit), heißen (heten), draußen (buiten). 

- In woorden die helemaal in hoofdletters staan wordt 'ß' vervangen door een dubbele 'ss'.

'ß' bestaat niet als hoofdletter. Je vindt het nooit aan het begin van een woord.

Rasse of Raße
(v, het ras)

1. Rasse
2. Raße

essen of eßen
(ww, eten)

1. eßen
2. essen

heissen of heißen
(ww, heten)

1. heißen
2. heissen

Fuss of Fuß
(m, de voet)

1. Fuss
2. Fuß

Dachgeschoss of Dachgeschoß
(o, de zolder)

1. Dachgeschoss
2. Dachgeschoß

An die Arbeit!

Was? Let op de komma-plaatsing bij de schrijfopdrachten.

Aufgabe 'Traumjob gefunden?' *(Google Classroom)

Aufgabe 'Held' (Google Classroom)

Aufgabe 2 Kapitel 3 (Buch)

Wie? Individuell

Wie lange?  bis zum Ende der Stunde

Hilfe? Wörterbuch Deutsch - Niederländisch

An die Arbeit!

Schreibaufgabe nach Wahl (Traumjob gefunden *(heute))

Für Dienstag:

dein Held oder  

Beschwerdebrief (Classroom).

Je levert jouw werk digitaal in.