5.1 en 5.2 steden en handel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nieuwe steden gaan handeldrijven

Voorkennis testen

Rond welk jaar verschenen er nieuwe steden in Europa?

1. 500
2. 750
3. 1000
4. 1300

Wat is een belangrijke oorzaak voor het ontstaan van steden?
(2 antwoorden zijn goed)

1. bevolkingsgroei
2. goede bestuurders
3. geldeconomie
4. handel

Wat kregen steden als ze hun stad zelf mochten besturen? (1 antwoord met hoofdletter)

Zwolle, Deventer, Kampen zijn .... steden. Wat moet er op de puntjes?

1. Hanze
2. Handels
3. Middeleeuwse
4. Hunze

Waar ontstaan markten?
Kies het foute antwoord!

1. kruispunten van wegen
2. bij een kasteel
3. bij een uitkijkpunt op een berg
4. langs rivieren

Wie was na het wonen van 1 jaar en 1 dag in een stad vrij?

1. kasteelheer
2. burger
3. horige
4. vrije boer

Stadsrechten

document van landheer

zelfbestuur met rechten

03:29

In welke fasen ontstaan er weer steden vanaf 1000?

voordeel stad

voordeel landheer

geld betalen in ruil voor stadsrechten

zelf kunnen rechtspreken ipv wachten op landheer

geld voor een huurleger en hofhouding

jaarmarkten organiseren en tol heffen

Wie heeft welk voordeel van stadsrechten?

Wanneer was een stad pas écht een stad?

1. Als zij stadsrechten had
2. Als zij een echte naam had
3. Als er burgers in woonden
4. Als ze een markt hadden

Voordeel landheer

hij geeft rechten van de stad weg, maar...

- krijgt jaarlijks geld voor een huurleger en ambtenaren

- hiermee kan hij ook steden weer tot gehoorzaamheid dwingen als ze té zelfstandig worden

Er ontstond een geldeconomie dankzij de opbloeiende handel. Noem een nadeel.

Gevolgen ontstaan steden en handel. Wat hoort er NIET bij?

1. geldeconomie
2. gelijke rechten
3. handelskapitaal handelaren
4. (geld)wissel ontstaat

Gevolgen opbloeiende handel

• geldeconomie (met geld betalen ipv ruilhandel)
• handelaren bouwden handelskapitaal op > rijker worden > handel uitbreiden
• bankensysteem kwam op > 'wissels' voor handelaren

Hanze

handelsverbond Noord-Europese handelssteden

langeafstandshandel

Producten handel
Hanze

Voordelen handelen via de Hanze (gebruik je boek)

Wat was een onverwacht gevolg van de toenemende handel?

1. enorme rijkdom en welvaart in Europa
2. kennis over geneeskunde verspreidde zicht
3. De Pest kwam in Europa en maakte vele slachtoffers
4. Er kwam een bankensysteem

Hoe werd de pest verspreid? (via... vul 1 woord in)

Gilden

In een gilde hebben mensen....

1. hetzelfde beroep
2. verschillende beroepen
3. niet per se een beroep

In een gilde gelden regels over prijzen, kwaliteit en lonen. Welk begrip past daarbij?

1. monopolie
2. vrije markt

Wat is dit?

1. heel lekker
2. een kruidkoek met een recept uit de middeleeuwen
3. een overblijfsel uit de tijd van de gilden in Deventer

Bij welk gilde had jij in de middeleeuwen willen horen?