T3 herhaling taalverzorging lastige werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Natuurlijk heb je jouw boek, schrift en pen voor jouw neus!

1. uhm....
2. ja!
3. moment....
4. hoezo?

Lesdoel

• Je kunt werkwoorden in de tegenwoordige tijd, verleden tijd en voltooide deelwoorden goed spellen. 

terugblik

Voor de vakantie: Cluedo grammatica en werkwoordspelling gedaan. Ging over pw, ow etc en over pv tt voltooid deelwoord etc. 

H4: Ge-, be-, ont-, ver-, her- 

Woorden, die hiermee beginnen zijn lastig. 

bijvoorbeeld:

Jan verstuurt een bericht
Jan heeft een bericht verstuurd.

Versturen - en = verstur --> r zit niet in  't ex-kofschip, dus verstuurd! Verlengproef --> verstuurde

extra uitleg over de werkwoorden!

drie soorten werkwoorden

1. persoonsvorm tegenwoordige tijd

2. persoonsvorm verleden tijd

3. voltooid deelwoord 

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Hoor je een 't', dan schrijf je een 't' ('smurfen')

• Stam = hele ww min -en (belov)
  Ik-vorm = aangepaste vorm (beloof)
  
  
• Het gebeurt nu/nooit/regelmatig/altijd

• Je krijgt NOOIT +d als er géén -d in het werkwoord zit.
  

Welke vorm kies je?

Opdrachtje: Welke vorm kies je?

Je mag 'smurfen'!

Persoonsvorm verleden tijd - zwakke werkwoorden

Onderwerp enkelvoud = ik-vorm + te / de

Onderwerp meervoud = ik-vorm + ten / den --> dus: meervoud krijgt een n!!

Te(n) of de(n)?
- verlengproef (langer maken!)

- 't KoFSCHiPTaXi
   hele werkwoord min -en
   laatste letter in het kofschip? JA = -te(n),  NEE = -de(n)

Persoonsvorm verleden tijd - sterke werkwoorden

• Veranderen in de verleden tijd van klank
  
  
• Eigen vorm (uit je hoofd leren! geen regels)
  
  
• Sterke werkwoorden zijn sterk genoeg om te veranderen van vorm. Onthoud dit!  ('Van lopen word je sterk')

verhuiste of verhuisde?

leefde of leefte?

doe de verlengproef, dan hoor je het

                dalen > daalden

Gebruik ‘t kofschiptaxi

hele werkwoord – (min) 'en' --> zit de laatste letter wel in het kofschip? -->

dan een –t,

zit de laatste letter niet in het kofschip? --> dan een –d.

                verhuizen > verhuiz > Z > verhuisden

                leven > lev > V > leefden

                maken > mak > K > maakten

Voltooid deelwoord

Vaak ziet het er zo uit:                                                            (Gebruik 't Kofschiptaxi!)

Ge- + ik-vorm + -d of -t

Plakken > ge-plak-...

Boffen > ge-bof-...

Rennen > ge-ren-...

Een voltooid deelwoord begint ook.                   
vaak met be-, ge-, ver-, ont-, of her-. 

betaald, gegroeid, verteld, ontdekt, herinnerd

Een volt deelwoord heeft een hulpwerkwoord nodig

Patrick .....al zijn vrije tijd aan Minecraft

1. besteed
2. besteedt
3. besteet

...... jij je netjes aan voor je naar school gaat?

1. kleed
2. kleedt
3. kleet

Casper heeft zich in de deadline......

1. vergisd
2. vergisdt
3. vergist

Hoezo lastige werkwoorden?!

Werkwoorden kun je in drie werkwoordsvormen opschrijven

tegenwoordige tijd, verleden tijd en voltooide tijd.

Ik lach

ik lachte

ik heb gelachen.... OK?

Hoezo lastig dan?!

Sommige werkwoorden klinken in de tegenwoordige tijd en voltooide tijd hetzelfde, maar schrijf je anders.

Tim verstuurt een berichtje. (tt)

Tim heeft (hww) een berichtje verstuurd. (volt dw)

Hoezo lastig dan?!

Sommige werkwoorden klinken in de tegenwoordige tijd en voltooide tijd hetzelfde en schrijf je ook nog eens hetzelfde.

Meneer Van den Bos gebruikt een hamer. 

Meneer Van den Bos heeft een hamer gebruikt. 

Samengevat

Sommige werkwoorden lijken in de tt en het vd op elkaar.

Bepaal welke vorm het is en kies de juiste uitgang. 

tt alleen -t toevoegen

vd -d of -t door verlengproef of ezelsbrug ('t kofschiptaxi)

ezelsbrug: verkocht, want h zit in 't ex-fokschaap

Ik heb deze les geleerd:

Ik vond deze les....