Week 1.2

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Het politiek-juridisch domein

Vandaag

• Nabespreken opdracht vorige week
• Verdieping parlementaire democratie
• Trias politica
• 
  

Parlementaire democratie

• Een vorm van democratie waarbij burgers kunnen stemmen op volksvertegenwoordigers in het parlement (eerste en tweede kamer) die het land besturen.
• Een vorm van indirecte democratie
• Burgers hebben via volksvertegenwoordigers in het parlement invloed  op politieke kwesties.
  
• De belangrijkste politieke keuzes worden in het parlement gemaakt.
  

Parlementaire democratie

Kenmerken:

1. Volksvertegenwoordigers

Er is een volksvertegenwoordiging

Burgers die het volk vertegenwoordigen in het parlement en politieke macht hebben..

2. Er is een grondwet

De macht van volksvertegenwoordigers burgers etc. staat vastgelegd in de grondwet 

3.  Democratische besluitvorming

Politieke besluiten worden genomen op basis van stemmen

4. Grondrechten

Burgers hebben recht op privacy, vrijheid van meningsuiting, godsdienst etc.. 

5. Vrije verkiezingen 

Burgers stemmen anoniem en op de volksvertegenwoordigers wie ze willen

6. Iedereen is gelijk

Alle burgers zijn voor de wet gelijk; er is respect voor minderheden.   

7. Trias Politica

Scheiding der Machten  

Trias Politica

7. Trias Politica    

Wetgevende macht: mensen die de wetten maken

Uitvoerende macht: mensen die de wetten uitvoeren

Rechterlijke macht: mensen bepalen wie zich wel en niet aan de wet houdt

Raadgevend en raadplegend referendum

Raadgevend referendum op initiatief van burgers

( volksstemming over een bepaalde politieke kwestie)

in Nederland mogelijk tussen 2015 – 2018

Referendum over de aftapwet

Raadplegend referendum op initiatief van de overheid

momenteel enige referendumvorm in Nederland

vindt meestal op gemeentelijk niveau plaats

Directe democratie

Directe democratie

De inwoners van een land nemen zelf politieke beslissingen.

Een referendum is een vorm van directe democratie waarbij de bevolking stemt over een politieke keuze.

Bijvoorbeeld het referendum over de brexit (2016)

De indirecte democratie 

De indirecte democratie (representatieve / vertegenwoordigende democratie) is de regeringsvorm waarbij de bevolking vertegenwoordigers kiest die vervolgens het bestuur uitvoeren. In Nederland kennen we deze volksvertegenwoordiging als de Tweede Kamer.  Deze wordt om de vier jaar democratisch gekozen, vertegenwoordigt de bevolking, neemt wetten aan en controleert de regering

Indirecte Democratie

Democratie in de VS

Presidentieel systeem

De belangrijkste beslissingen worden genomen door de president.

De president van de Verenigde Staten:

- is verantwoordelijk voor het buitenlandse beleid;

- is opperbevelhebber van het leger;

- wordt direct gekozen door het volk;

- heeft vetorecht.

Wie is de huidige president
van Amerika?

1. Obama
2. Trump
3. Bush
4. Biden

Wat is democratie?

1. Dat het volk regeert
2. Dat 1 persoon de macht heeft

Hoe noem je een regeringsvorm waarbij de bevolking de vertegenwoordigers kiest die vervolgens het bestuur uitvoeren?

1. directe democratie
2. dictatuur
3. Presidentieel systeem
4. indirecte democratie

Volksvertegenwoordigingen in Nederland

Gemeenteraad

Volksvertegenwoordigers van een gemeente beslissen over gemeentelijke kwesties.

Provinciale Staten

Volksvertegenwoordigers van een provincie beslissen over provinciale kwesties

Parlement

Volksvertegenwoordigers van het land beslissen over landelijke kwesties.

Agendavorming

Agendavorming

De politieke agenda bestaat uit de onderwerpen die in de politiek worden besproken.

Je kunt een voorstel indienen bij de gemeenteraad.

Je kunt zelf een probleem aankaarten bij een Tweede Kamerlid.

Politieke modellen

Het systeemmodel

1. Inputfase = wensen en ideeën van burgers

2. Conversiefase = deze omzetten in politieke keuzes

3. Outputfase = besluiten nemen en uitvoeren

Politieke modellen

Het Barrièremodel

Het barrièremodel

1. Steun krijgen in de samenleving

2. Politieke steun krijgen

3. Een politieke meerderheid halen

4. Uitvoering mogelijk maken en controleren

Barrièremodel

Actievoeren

Actievoeren

• Iets doen om een politiek doel te bereiken.
  
• Demonstreren
  
• Petitie indienen
  

Actie voeren

Demonstratie: 

Een groep mensen die bij elkaar komt om ergens tegen te protesteren of om aandacht te vragen voor een probleem.

Petitie: 

Een oproep aan volksvertegenwoordigers om een bepaalde politieke beslissing te nemen of een probleem op te lossen.

Groningen

Greenpeace

Burger initiatief

Initiatief van burgers om een bepaald onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer te krijgen.

 Als ten minste 40.000 mensen het initiatief ondertekenen, moet het onderwerp in de Tweede Kamer worden besproken.

Pressiegroepen 

Oefenen druk uit op de politiek en hebben een bepaald doel voor ogen.

Voorbeelden zijn werknemersorganisaties FNV en CNV.

Actiegroepen

Hebben één bepaald doel

willen hun doel bereiken door actie te voeren

Pressiegroepen kunnen worden onderverdeeld in 

actiegroepen en belangengroepen.

Voorbeeld:

Belangengroepen

Zetten zich in voor de belangen van een bepaalde groep mensen of voor een bepaald onderwerp

Bijvoorbeeld de Fietsersbond: 

Zorgen om gevaarlijk fietspad

bijvoorbeeld de Fietsersbond: Zorgen om gevaarlijk fietspad

Politiek en media

Politiek en media

Pressiegroepen gebruiken media om hun doelen te bereiken.

Je kunt als burger ook zelf media inzetten.