literatuurgeschiedenis

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

literatuurgeschiedenis  H 18

Programma

1. Terugblik vorige les
2. antwoorden van huiswerk worden uitgedeeld
3. Literatuurgeschiedenis 18: Gedenk te sterven (1000-1600)
4. Afsluiting en vooruitblik

Waarom beginnen we in de Nederlandse literatuurgeschiedenis bij de middeleeuwen pas bij 1000?

Is er een verschil tussen de allereerste Nederlandse literaire tekst en het echte oudste Nederlands? Leg je antwoord uit.

Hoe klonk het Nederlands in de middeleeuwen?

Welke belangrijke uitvinding dateert het einde van de middeleeuwen voor de Nederlandse literatuurgeschiedenis? Leg je antwoord uit.

Wat is een kernbegrip in het feodale stelsel?

1. macht
2. trouw
3. geld
4. werken

welkom bij deel 2

maandag het 6e uur

welkom het 6e uur !

• terugblik het 4e uur 
• we gaan lezen 10 minuten
• uitleg
• aan de slag: Literatuur 19: Pluk de dag (p. 194-201 hoofdboek) opdr. 1 t/m 10 (p. 178-179 oefenboek)

Ridderromans hadden een voorbeeldfunctie, maar waren ook ter vermaak.

1. waar
2. niet waar

Karelroman

Arthurroman

vrouw ondergeschikt

magische elementen

Dus: twee soorten ridderromans

Karelroman = voorhoofs (= nadruk op feodaliteit)

Arthurroman = hoofs (= nadruk op queesten en hoffelijkheid, rol van de vrouw is wezenlijk anders)

hoofsheid

Karelromans

• De ridder is (on)trouw aan zijn heer en God
• de heer = meestal Karel de Grote
• Eer bewaken (zowel ridder als dame)
• Dapper/winnen-> veldslagen met bruut geweld
• Vrouwen spelen een bijrol
• Soms sprookjeselementen

Dus: twee soorten ridderromans

Karelroman = voorhoofs (= nadruk op feodaliteit)

Arthurroman = hoofs (= nadruk op queesten en hoffelijkheid, rol van de vrouw is wezenlijk anders)

Welke elementen van een Karelroman komen terug in Karel ende Elegast?

Trouw is dus een belangrijk element in Karelromans, zo ook in Karel ende Elegast.
Wie is hier trouw aan wie?
En waarom is dat zo belangrijk?

hoofsheid

Arthurroman

• De ridder dient vaak aan het hof van koning Arthur (van de ronde tafel) en gaat op queeste
• Ridder van de ronde tafel = hoofs
• Geen veldslag, maar één-op-één gevecht
• Vaak ook hoofse liefde, maar die blijft dus onbeantwoord
• Soms sprookjeselementen

Hoofsheid

• Hoofsheid: regels die voorschreven hoe men zich beschaafd diende te gedragen (hoffelijk), afgekeken van de Arabische cultuur.
• Een hoofse ridder kende tafelmanieren, kleedde zich netjes en vocht op een eervolle wijze. Belangrijkste regel: je moet je beheersen!
• Hoofse liefde: een ridder is hartstochtelijk verliefd op een - onbereikbare - vrouw.

Queeste

Een queeste is een reis om een doel te bereiken (bijvoorbeeld een prinses bevrijden, een schat vinden, een vloek opheffen, etc.) en waar je ondertussen een beter mens van wordt. 

Welke elementen van een Arthurroman komen terug in Lanceloet en het hert met de witte voet?

Afsluiting

Je hebt deze les geleerd over:

• het feodale stelsel
• trouw
• Karelromans
• Arthurromans
• hoofsheid
• queeste

Vooruitblik

Volgende les: woensdag 20 november

• Huiswerk: l
• Literatuur 18: Gedenk te sterven (p. 186-193 hoofdboek) opdr. 1 t/m 10 (oefenboek)
• Meenemen: LAPTOP
• Programma: literatuurgeschiedenis 18 deel 3 literatuur in dienst van God