Les 8. 15.2, 15.3 en 15.7 Ademhalingsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop + Binas pakken

Ga in deze Lesson-Up

In welk van deze diagrammen is de hoeveelheid O2 die per ml bloed aan Hb is gebonden voor de plaatsen 1 t/m 6 juist weergegeven?

1. diagram 1
2. diagram 2
3. diagram 3

Lachgas (N2O) wordt door jongeren steeds vaker gebruikt als partydrug. Zij beschouwen het als een relatief onschadelijk middel dat je een lachkick bezorgt. Vwo-scholier Lia liep ernstige zenuwschade op door het gebruik van lachgas.
Doordat de lucht in de ballon geen zuurstof bevat, daalt tijdens het in- en uitademen in de ballon de pO2 in de longen naar ongeveer 6 kPa. Bovendien stijgt het koolstofdioxidegehalte (pCO2) in de longen.

Welk gevolg heeft deze hogere pCO2 voor het verloop van de zuurstofverzadigingscurve van hemoglobine? En neemt de hoeveelheid zuurstof die wordt gebonden door hemoglobine in de longhaarvaten hierdoor af of toe?

1. Curve verschuift naar links Hoeveelheid gebonden zuurstof neemt toe
2. Curve verschuift naar links Hoeveelheid gebonden zuurstof neemt af
3. Curve verschuift naar rechts Hoeveelheid gebonden zuurstof neemt af
4. Curve verschuift naar rechts Hoeveelheid gebonden zuurstof neemt toe

DOELEN

• Je kunt uitleggen hoe trilhaarcellen bijdragen aan goed functionerende longen. En welke voordelen neusademhaling biedt tov ademhaling door de mond. 
• Je kunt beredeneren hoe aandoeningen als Astma en COPD een effect hebben op ademhaling 
• Je kunt uitleggen hoe de morfologie(bouw) van de longen bijdraagt aan een zo snel mogelijke gaswisseling met behulp van de wet van fick (83A)

Uitwisseling van gassen met het bloed

Binas tabel 83E

Luchtwegen

- Mond-/Neusholte

- Keelholte

- Luchtpijp

- Bronchiën

- Bronchiolen

- Longblaasjes

In de Longblaasjes vindt gaswisseling plaats met de longhaarvaten

Rest van de luchtwegen = de "dode ruimte"

longblaasjes

longen

brochien

brochiolen

luchtpijp

Wet van Fick (BINAS 83)

Astma

• Samentrekken spiertjes in de bronchiën
• Ontsteking van het longslijmvlies -> meer ophoping van slijm

In welke delen van het luchwegenstelsel ontstaan de klachten van astma voornamelijk ?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Leg uit aan de hand van de Wet van Fick welke factoren de diffusiesnelheid bij een astma-aanval beïnvloeden

Bij covid-patienten op de IC dient men zuurstof toe via een slangetje in of kapje op de neus. DIt lijkt de benauwdheidsklachten wat te verlichten.
Leg uit hoe het toedienen van zuurstof de klachten van benauwdheid bij COVID-19 patienten kan voorkomen. Maak in je uitleg gebruik van een factor uit de wet van Fick.

VWO-2016 examen

Pipi heeft een dochtertje van één jaar, Kiki. De huisarts vertelt Irene dat een kind met mazelen hoge koorts kan krijgen en een grotere kans heeft op bacteriële infecties, zoals ontstekingen van de bronchiolen. Dit komt doordat het mazelenvirus de beschermende werking van het dekweefsel van de luchtwegen vermindert.

Noteer een beschermende eigenschap van het dekweefsel van de luchtwegen (slijmcellen/tril haarcellen). Licht toe hoe deze eigenschap beschermt tegen een bacteriële infectie.

In- en uitademen

Borstademhaling 

Inademen:

- borst en ribben omhoog

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- borst en ribben omlaag

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

Buikademhaling 

Inademen:

- middenrif omlaag

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- middenrif omhoog

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

Tussenribspieren borstademhaling

Alleen bij inademen zijn de buitenste tussenribspieren actief

Alleen bij heel zwaar uitademen gebruik je de binnenste tussenribspieren

Bij heel zwaar inademen zijn je halsspieren ook nog actief

Een nies is een reflex die ontstaat door prikkeling van het neusslijmvlies. Door de reflex worden ademhalingsspieren, waaronder de binnenste tussenribspieren, krachtig samengetrokken. Hierdoor wordt lucht met druppeltjes vocht uitgestoten.

Trekken ook de buikspieren en/of de middenrifspieren samen tijdens het uitstoten van lucht?

1. Buikspieren
2. Middenrifspieren
3. Beiden
4. Geen van beiden

Geef bij elk nummer aan of ze betrokken zijn bij een diepe inademing

Welke adembewegingen kosten in deze houding meer energie dan wanneer zij normaal rechtop staat en even snel ademt?
Kies uit borst- of buikademhaling

Aan het werk

Iedereen Toetsvragen 15.2 en 15.3
Lastig? Maak eerst de oefenvragen van 15.2 en 15.3, daarna pas de toetsvragen

Dinsdag het 5e/6e uur extra biologie les voor laatste stukje uitleg