H5 par. 5.2.1 Handel in de Oost en de West

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Memo havo 2

H5 De tijd van regenten en vorsten

De Gouden Eeuw

par. 5.2.1 Handel in de Oost en de West

Leerdoelen

1) Ik kan uitleggen waarom Hollandse en Zeeuwse kooplieden belangstelling hadden voor de handel in specerijen.

2) Ik kan uitleggen waarom de VOC en WIC opgericht werden.

3) Ik kan twee kenmerken noemen van de VOC en WIC.

4) Ik kan op basis van verschillen en overeenkomsten een vergelijking maken tussen de VOC en WIC.

5) Ik kan beschrijven hoe er aan het begin van de 17e eeuw een wereldeconomie 

ontstond.

Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.

Wereldeconomie

16e eeuw Ontdekkingsreizen Spanje en Portugal. 

• Specerijen
• Verspreiden Christendom (rooms-katholieke geloof)
• Vergroten politieke macht

Wereldeconomie

Handelaren uit de Republiek, Frankrijk en Engeland namen later ook deel aan de handel.

• verkenden nieuwe handelsroutes
• dreven handel in Afrika, Amerika en Azië.
• werden rijke en machtige handelslanden

Begin van een wereldeconomie. Economie waarin landen van over de hele wereld producten aan elkaar verkopen.

VOC

Rond 1600 groeide de vraag naar specerijen. Handelaren uit Holland en Zeeland wilden profiteren van de specerijenhandel.

1595 Eerste Compagnie met handelssucces in Azië ('voorcompagnie'). 

VOC

1602 VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) opgericht.

Compagnieën  besloten samen te werken.

• Onderlinge concurrentie vermijden
• Beter te verdedigen tegen de Portugezen

1. Veel mensen in Holland en Zeeland investeerden geld in het bedrijf en deelden in de winst. De VOC was één van de eerste multinationals.
2. Speciale privileges

VOC

VOC kreeg een belangrijke privileges (voorrechten) van de Staten-Generaal

• Handelsmonopolie op handel in specerijen, zijde en thee in Oost-Indië
• Forten bouwen
• Oorlog voeren
  
• Verdragen sluiten

De belangrijkste handelspost was Batavia.

De VOC gebruikte geweld om het handelsmonopolie af te dwingen en om de beste prijzen voor producten te krijgen. De VOC was zeer succesvol.

Waarom kregen Hollandse en Zeeuwse kooplieden rond 1600 belangstelling voor de handel in specerijen?

1. Meer mensen wilden specerijen kopen.
2. Specerijen werden goedkoper.

Wat hoort niet bij de VOC?

1. Opgericht in 1621
2. Specerijen, zijde en thee
3. Handelsmonopolie
4. Oost-Indië (Azië)

WIC

1621 WIC (West-Indische Compagnie) opgericht

• Handelsmonopolie op slavenhandel en producten zoals tabak, cacao, koffie en suiker in West-Afrika en Amerika.
• Handelsposten in West-Afrika en kolonies met plantages in Amerika (Suriname en de Antillen)
  
• Kaapvaart (piraterij)
• Driehoekshandel

De WIC was minder succesvol dan de VOC. 

Wat hoort niet bij de WIC?

1. Opgericht in 1621
2. Slaven, tabak, suiker
3. Handelsmonopolie
4. Oost-Indië (Azië)

Wat zijn de twee belangrijkste kenmerken van de VOC en WIC?

1. Gewone mensen konden van in de winst delen door aandelen te kopen.
2. Kaapvaart
3. Speciale privileges
4. Oost-Indië (Azië)

Verschillen

VOC	WIC
Opgericht in 1602	Opgericht in 1621
Handel in Asia	Handel in Africa en Amerika
Specerijen (peper, nootmuskaat, etc.) en zijde	Slaves, suiker, tabak
Geen kaapvaart	Kaapvaart
Geen plantages	Plantages
Heel succesvol	Niet zo succesvol

Leerdoelen

1) Ik kan uitleggen waarom Hollandse en Zeeuwse kooplieden belangstelling hadden voor de handel in specerijen.

2) Ik kan uitleggen waarom de VOC en WIC opgericht werden.

3) Ik kan twee kenmerken noemen van de VOC en WIC.

4) Ik kan op basis van verschillen en overeenkomsten een vergelijking maken tussen de VOC en WIC.

5) Ik kan beschrijven hoe er aan het begin van de 17e eeuw een wereldeconomie 

ontstond.

Ken je de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.

Aan de slag

Wat? Zie whiteboard.

Hoe? Alleen 

Hulp? Bij je buurman/buurvrouw. Kom je er samen niet uit? Dan bij je docent. 

Tijd? Tot het einde van de les. 

Klaar? Leer begrippen en jaartallen. Vraag docent.