Week 3 - Wettelijk erfrecht

• personen en familierecht
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we bespreken?

1. Herhaling graden van bloedverwantschap
2. Belangrijke begrippen in het erfrecht
3. Wettelijk erfrecht
4. Testamentair erfrecht
5. Aanvaarden en verwerpen van een erfenis
6. Bijzonderheden: huwelijksgoederengemeenschap en minderjarige erfgenaam

Herhaling graden van bloedverwantschap

1. Verwanten in de rechte lijn: personen die van jou afstammen of van wie jij afstamt. De graad wordt bepaald door het aantal geboortes tussen de personen.
2. Verwanten in de zijlijn: personen met een gemeenschappelijke voorouder. De graad wordt bepaald door eerst het aantal geboortes tot de voorouder te tellen en dan naar de verwant toe.

Wat is de graad van verwantschap tussen Elise en haar overgrootmoeder?

1. 1e graad rechte lijn
2. 2e graad rechte lijn
3. 3e graad rechte lijn
4. 4e graad rechte lijn

Wat is de graad van verwantschap tussen jou en de dochter van jouw tante?

1. 1e graad zijlijn
2. 2e graad zijlijn
3. 3e graad zijlijn
4. 4e graad zijlijn

Wat is de graad van verwantschap tussen Senne en haar zus Manou?

1. 1e graad rechte lijn
2. 1e graad zijlijn
3. 2e graad rechte lijn
4. 2e graad zijlijn

Belangrijke begrippen

1. Persoon die overlijdt =  de erflater
2. Persoon die iets erft =  de erfgenaam
3. Het hele vermogen van de erflater =  de nalatenschap

Wettelijk erfrecht

Vier groepen erfgenamen, art. 4:10 BW:

      echtgenoot en kinderen van de erflater          |  als die er niet zijn -->

            ouders, broers en zussen van de erflater        | als die er niet zijn -->

                 grootouders van de erflater                                   | als die er niet zijn -->

                      overgrootouders van de erflater                          | als die er niet zijn -->

De echtgenoot (in de eerste groep) heeft een bijzondere positie: hij krijgt de hele erfenis in handen, de kinderen moeten op hun erfdeel wachten tot de langstlevende ouder ook is overleden. ( Dat heet: wettelijke verdeling) Als deze echtgenoot weer trouwt, hebben de kinderen wel bepaalde rechten om de erfenis veilig te stellen.

Let op!

1. Alleen personen die leven kunnen zelf erfgenaam zijn.
   
2. Plaatsvervulling: als een erfgenaam is overleden op het moment dat hij zou erven, maar hij heeft kinderen die zijn plaats kunnen innemen, dan komen de kinderen samen in plaats van deze erfgenaam. 
3. De erfgenamen erven ieder eenzelfde deel, dus 'voor gelijke delen'

Sien en Victor zijn getrouwd en hebben 2 kinderen. Victor overlijdt en hij laat € 150.000 na.
Wie erft er hoeveel?

Sarah en Ibrahim zijn getrouwd en hebben geen kinderen. Ibrahim overlijdt en laat € 50.000 na. Hij heeft ook nog ouders en 2 zussen.
Wie erft er in dit geval?

1. Alleen Sarah erft.
2. Sarah erft de helft, de ouders en zussen van Ibrahim erven samen de andere helft.
3. Omdat zij geen kinderen hebben, erven alleen de ouders en zussen van Ibrahim.
4. Sarah en de zussen van Ibrahim erven samen voor gelijke delen.

Oma Meryem overlijdt. Zij had een dochter, Elif, en een zoon, Illias. Illias is vorig jaar al overleden. Hij heeft 2 zoons, Burak en Mehmet en een weduwe, Imane. Elif heeft een echtgenoot, Mustafa en 3 dochters, Sena, Eliza en Merve. Meryem laat € 300.000 na. Teken eerst de stamboom en beantwoord dan de vraag.

Wie erft er hoeveel?

€ 0

€ 75.000

€ 150.000

€ 100.000

€ 300.000

Elif

Illias

Mustafa

Imane

Sena

Eliza

Merve

Burak

Mehmet

Casus: De familie Stoopjes viert het afscheid van Moeder Annie. Haar kinderen zijn best blij omdat Annie een mooie dood na een vervuld had en behoorlijk wat geld heeft nagelaten. Ze plannen al samen een vakantie op Curaçao van de erfenis. Vader Hans is boos. Hij zegt dat de kinderen nog helemaal niks krijgen. Hij mag het lekker zelf allemaal opmaken!
Wie heeft er gelijk? Leg uit!

Aanvaarden en verwerpen

• Een erfenis kan slecht uitpakken als de erflater veel schulden had. Je moet dus beslissen of je de erfenis wilt aanvaarden of verwerpen.
• Zuiver aanvaarden van een erfenis: dat kan uitdrukkelijk, of door daden van aanvaarding te doen, bijv het huis leegruimen. Dus: opletten!
• Verwerpen van een erfenis: daarvoor moet je een formulier invullen bij de rechtbank.

• Beneficiair aanvaarden (ook via een formulier bij de rechtbank): dan dek je je in tegen eventuele schulden en erf je alleen het uiteindelijke positieve saldo. Er komt wel heel veel administratieve rompslomp bij de kantonrechter bij kijken. 

Suus is enige erfgenaam van haar vader. Ze weet nog niet wat ze moet vinden van de erfenis, maar ze pakt uit het huis in ieder geval al een paar spullen die ze als kind altijd leuk vond.
Wat betekent dit?

1. Zij heeft de erfenis al aanvaard.
2. Ze moet bij de rechtbank doorgeven dat zij behalve deze dingen niets aanvaard.
3. Ze heeft dan de erfenis verworpen.
4. Ze heeft de erfenis beneficiair aanvaard.

Bijzonderheden

• Minderjarige erfgenamen worden extra beschermd: ouders/voogden kunnen alleen beneficiair aanvaarden.
• Als de ouders/voogden de erfenis voor de minderjarige erfgenaam willen verwerpen, dan moeten zij eerst toestemming krijgen van de kantonrechter.
• Nalatenschap bij gemeenschap van goederen: de nalatenschap van de erfgenaam moet eerst worden berekend door het gezamenlijke vermogen van het echtpaar door 2 te delen.

Bas en Naomi zijn in gemeenschap van goederen getrouwd. Hun gemeenschappelijke vermogen is € 100.000. Bas had daarnaast ook eigen vermogen van € 35.000.
Hoe hoog is de nalatenschap van Bas?

1. € 35.000
2. € 85.000
3. € 135.000

Youri is 3 jaar oud als zijn oma, mevrouw Verstappen, overlijdt. Zij heeft hem tot haar enige erfgenaam benoemd omdat zij ruzie had met de moeder van Youri. De ouders van Youri willen niets met mevrouw Verstappen te maken hebben en verwerpen dan ook de erfenis.
Ze willen van jou weten of dit zo kan.