les 11 Havo: Hst.6 par. 6.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hst. 6 Steden en Staten

par. 6.1 Woonplaats en werkplaats

3 lessen: les 10, 11 en 12

Les 11

Wat gaan we doen in les 11?

- lezen par. 6.1  vraag en aanbod tm stukje ambachrsgilden

- opschrijven moeilijke begrippen

- filmpjes bekijken

- huiswerk maken

Leerdoel les 11

Aan het eind van deze les: 

- weet je hoe mensen geld verdienden in de middeleeuwen

- kun je enkele beroepen noemen

- kun je uitleggen wat een gilde is

- kun je vertellen waarom de gilde zo belangrijk was voor een ambachtman

- weet je wat een ambacht is

zoek op de begrippen (en schrijf in je schrift):

- vraag en aanbod =

- ambacht =

- nijverheid = 

- gilde =

- meesterproef =

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten 
• Geld wordt steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel
• Einde aan de aanvallen van Vikingen in West-Europa: meer veiligheid
• Handelaren komen daardoor in verschillende landen en nemen andere producten (wijn of zijde) mee.

0

agrarisch urbaan = landbouwstedelijk

Werken in een gilde

• Omdat de oogst groter wordt, hoeft niet iedereen meer boer te zijn: er ontstaan andere beroepen: ambachten
• Mensen met hetzelfde ambacht zitten in een gilde.
• Het gilde controleerde ook de kwaliteit van de producten en stelde de verkoopprijs vast.
• Bij ziekte en overlijden kreeg het gezin hulp van het gilde.

De meeste gilden hadden een prachtig gildehuis. Hier werden, behalve vergaderingen, ook feesten gehouden. Heel het leven draaide om het gilde.

Voorbeelden van ambachten in een middeleeuwse stad:

- smid

- bakker

- timmerman

- meubelmaker

- brouwer

- kleermaker

0

Wat zijn Gilden?

 Het middeleeuwse gilde is een vereniging van mensen met hetzelfde beroep of ambacht die in de middeleeuwen voor elkaar zorgden en veel macht hadden in de steden. 

Een gilde had veel macht:

1. alleen als je lid  van een gilde was, mocht je ambacht uitoefenen

2. het gilde zorgde voor de beroepsopleiding

3. het gilde bewaakte de kwaliteit van een product

4. het gilde bepaalde de prijs van een product

5. het gilde bepaalde de werktijden

6. het gilde zorgde voor zijn leden plus hun familie (feesten, hulp bij ziekte of overlijden)

elke gilde had zijn eigen wapenschild. Bij stadsfeesten of processies liepen de gilden in grote groepen mee, elke groep met zijn eigen gilde-wapen.

het bestaan van gilden had ook nadelen:

1. men hield vernieuwingen  tegen want  men was bang voor concurrentie

2. de opleiding duurde lang en er konden maar weinig mensen meester worden

Van leerling 

tot meester

• Je mocht alleen een eigen bedrijf hebben, als je lid van een gilde bent.
  

• Hiervoor moet je eerst meester worden:

1. Je begon al erg jong als leerling;
2. Daarna werd je gezel;
3. En pas als je meesterproef had gedaan kon je meester worden. Je was dan vaak al ver boven de 30 jaar!

Middeleeuwse ambachtslieden aan het werk.

meesterproef

dit is een voorbeeld van een meesterproef van een timmerman: 

een wenteltrap in mini-formaat

nog een paar quiz-vraagjes...

Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

Als een gilde lid ziek is, zorgen de andere leden voor hem en zijn gezin.

1. Waar
2. Niet waar

Een boer is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Een timmerman is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Een marktkoopman is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Een zilversmid is een ambachtsman

1. Waar
2. Niet waar

Als je goed genoeg was, moest je de ???? afleggen. Dat was een soort examen. Als je slaagde, mocht je lid worden van het gilde.

Welk woord moet er op de vraagtekens staan?

1. gilde
2. meester
3. meesterproef
4. leerling

Huiswerk les 11

- lezen par. 6.1  vraag&aanbod tm ambachtsgilden 

Maken par. 6.1 opdr. 4