5.2 Van Atoomwedloop tot de val van de Muur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

4VMBO-KGT

klas: GL 3/4

vak: gs

onderwerp: Koude oorlog

Leervragen

1. Wat houdt het begrip wapenwedloop in?

2.  Waaruit blijkt de spanning tussen communisme en kapitalisme in Europa?

3. Wat was het doel van de Hongaarse opstand?

4. Waarom was de cubacrisis het meest gevaarlijke moment uit de koude oorlog?

5. Waaruit bestond de politiek van Gorbatjov en wat was t gevolg?

in deze paragraaf...

kijk je naar de momenten in de koude oorlog dat er een direct conflict kon ontstaan en mogelijk wapens ingezet zouden worden.

Welke momenten waren dat en wat waren oorzaken en gevolgen?

Kernwapens en afschrikking

Kernwapens en afschrikking

In aug. 1945 liet de Verenigde Staten 2 atoombommen  vallen op Japan. Dit betekende het einde van WO II. Maar hierdoor ontstond er angst bij de USSR. De VS had als enige atoomwapens en was daarom sterker. De USSR ging zijn eigen atoomwapens maken.

Hierdoor ontstond een wedstrijd (wapenwedloop) wie de meeste en sterkste wapens had.

machtsevenwicht

Let op! 

De VS en de USSR waren zich beiden bewust van het feit dat een oorlog zou leiden tot het vergaan van de wereld.

Dus... de wapenwedloop had altijd als doel dat de een niet sterker zou worden dan de ander. Zodat de een de ander niet zou gaan aanvalen. Dit noemen we het machtsevenwicht.

Er heerste dus angst. Deze angst was terecht.

Kapitalisme en communisme botsen in Europa

Europa was verdeeld in twee invloedsferen; De Amerikaanse invloedssfeer en de Russische inlvoedssfeer.

In de Amerikaanse invliedssfeer leefde mensen in een kapitalistsiche maatschappij. Onder Russische invloed leefde mensen in een communistische wereld.

De Hongaarse Opstand- 1956

Sommige landen in het Oostblok gaan protesteren tegen het communistische bewind om meer vrijheid te krijgen. Het leidt tot een gewapende opstand in Hongarije. 
Maar de mening van het volk was niet gewenst; de Hongaarse opstand (1956) werd keihard door de Sovjet-Unie neergeslagen.

De Berlijnse Muur

Duitsland (en Berlijn) was officieel verdeeld in 4 invloedssferen. Maar al snel staan alleen de VS en de USSR tegenover elkaar. 

Het conflict loopt zo hoog op dat vanaf 1949 Duitsland gesplitst is in twee verschillende staten. Maar ook in Berlijn valt het conflict niet te vermeiden.

Ook de hoofdstad werd in invloedsferen verdeeld

Oost-Berlijn werd dus communistisch en West-Berlijn kapitalistisch

De Berlijnse Muur- 1961

Berlijn is de plaats waar inwoners van Oost naar West Duitsland konden vluchten. Vooral hoog opgeleidde en jonge mensen vluchtten naar het kapitalistische West Duitsland.

In 1961 werd om West Berlijn een muur geplaatst om de vluchtelingenstroom te stoppen.

De Cubacrisis - 1962

Op Cuba was een communistische regering aan de macht gekomen. 

In 1962 werd met opnames vanuit de lucht geconstateerd dat er kernraketten op Cuba geplaatst waren. De Amerikanen eisten dat de Russen de kernwapens daar weg zou halen, maar ze weigerden

De reden dat de Amerikanen zich zo zorgen maakten om de kernrakketen op Cuba was dat het voor hen zo dicht bij huis was

De Cubacrisis - 1962

JF Kennedy, president van de Ver.- Staten,

roept dat hij een ultimatum heeft gesteld. Als Rusland de raketten niet verwijderd zal hij de nucleaire oorlog starten.

Chroetsjov, president van deSovjet Unie,

zegt dat hij contact heeft opgenomen met de VS om een oorlog te vermijden.

Gevolgen van de Cubacrisis

Iedereen beseft dat de wereld heel dicht bij een nieuwe wereldoorlog had gezeten
Betere communicatie tussen de VS en de SU: directe telefoonverbinding (Hotline).
Na de Cubacrisis brak er een tijd van rust aan in de Koude Oorlog.

Het einde van de Koude Oorlog

Gorbatsjov komt aan de macht - 1985

Rusland kan de wapenwedloop niet bijbenen. Het verkoopt graan aan China om wapens te kunnen kopen en er heerst honger. Gorbatsjov wil het systeem hervormen (niet stoppen).

Glasnost: openheid / Perestrojka: economische hervormingen

Bezuinigen op militaire activiteiten: minder wapens, minder soldaten. 

Dus ook minder Sovjet-soldaten buiten de Sovjet-Unie

Gorbatsjov...

greep niet in bij de revoluties in Oost - Europese landen in 1989:

Hij had genoeg problemen in eigen land.

Ging in gesprek met Reagan, minister van de Ver. Staten over het afbouwen van de wapenwedloop.

Het Russische leger trok zich terug uit Oost- Europa en dus ook Duitsland.
Hierdoor kwamen er steeds meer protesten in Oost-Europese landen, waardoor communistische regeringen moesten aftreden

In 1989 werd de Berlijnse Muur afgebroken en in 1991 kwam er ook in de Sovjet-Unie een einde aan de communistische regering

Gorbatsjov werd geliefd in het westen omdat hij toenadering zocht en vrijheid van meninguiting toeliet.

In de Sovjet-Unie is hij afgezet omdat door hem de grote staat uiteen viel en minder macht had.