7.1 Wat doet de overheid? HERHALING

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom kader 3!

7.1 Wat doet de overheid?

In deze paragraaf leer je...

- met welke overheid je te maken hebt

- waarom de overheid veel zaken regelt

- of de overheid invloed heeft op ons koopgedrag

Overheidslagen van groot naar klein

De rijksoverheid = Het Rijk = De Centrale Overheid

Provincies

Gemeenten

provicies en gemeenten noemen we "Lagere overheden"

Rijksoverheid (het Rijk): 

- Zaken die in het belang van heel Nederland 

- De ministers bedenken maatregelen om het land goed te besturen

- De tweede kamer moet deze maatregelen goedkeuren

- Tweede kamer wordt gekozen door de bevolking

- Zo hebben burgers hebben invloed op plannen van ministers

De provincies

Nederland is verdeeld in provincies.

Het bestuur van de provincie is verantwoordelijk voor de indeling van het grondgebied van de provincie. 

Zij bepalen waar dorpen en steden mogen 

uitbreiden, waar ruimte is voor natuur, 
recreatiegebied en industrieterrein. 

De provincies 

Verder zorgen zij voor een deel van de infrastructuur, vooral de wegen die dorpen en steden binnen de regio met elkaar verbinden. 

(Infrastructuur: Alles wat nodig is om een land goed te laten draaien. Meestal wordt de verkeersinfrastructuur bedoeld, wegen, vliegvelden, spoorlijnen, enzovoort.)

de gemeente 

- Regelt alles in je woonplaats

- Verantwoordelijk voor bijvoorbeeld jeugd- en ouderzorg 

- Hier ga je heen voor je paspoort/rijbewijs

- Wordt bestuurd door burgemeester en wethouders (B en W) 

- De gemeenteraad wordt democratisch gekozen door de inwoners van de gemeente. 

- Gemeenteraad controleert plannen B en W en moet deze goedkeuren. 

De waterschappen

Ook waterschappen behoren tot de overheid. Waterschappen beheren het water in hun gebied. Ze zijn verantwoordelijk voor de beveiliging tegen overstromingen en het zuiveren van het afvalwater.

Subsidie

Een subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te steunen. 

• Zonnepanelen
• Windmolens
• Ondernemers

Accijns

Accijns is een belasting op bepaalde producten met als doel de prijs te verhogen. Hierdoor wordt het gebruik verminderd. 

• Alcohol
• Benzine
• Tabak

Subsidie en accijns

• Wil je iets stimuleren? -> subsidie
• Wil je iets afleren? -> accijns 

De Rijksoverheid is niet verantwoordelijk voor...

1. Dijken
2. Drinkwatervoorzieningen
3. Politie
4. Leger

Wat regelt de rijksoverheid?

1. Snelwegen, onderwijs, veiligheid
2. snelwegen, onderwijs, drinkwatervoorziening
3. onderwijs, veiligheid, gemeenteverkiezingen
4. onderwijs, veiligheid, drinkwatervoorziening

Een andere naam voor de rijksoverheid is..

1. overheid
2. lagere overheid
3. centrale overheid

Wat is GEEN taak van de Rijksoverheid?

1. Leger
2. Dijken
3. Snelwegen
4. Jeugdzorg

Wat is een taak van de waterschappen?

1. Planning van een woonwijk
2. Zuiveren van afvalwater
3. Leveren van goederen
4. Aansturen van ministers

De waterschappen zorgen ervoor dat...

1. ik een vijver in mijn tuin krijg
2. de dijken het niet begeven
3. de weg een beetje schuin is, zodat het regenwater wegloopt

Provincies + gemeenten + waterschappen =

1. Lagere overheden
2. Sociale fondsen
3. Rijk

In een krantenartikel staat dat de accijns op tabak wordt verhoogd.
Wat is accijns?

1. een soort loonbelasting
2. Een prijsverhoging voor meer winst
3. een extra belasting op ongezonde producten
4. Dat is de korting op een pakje sigaretten

Wat is subsidie?

1. Geld waar je recht op hebt
2. Financiële steun van de overheid
3. Belastingfraude
4. Extraatje van de overheid

Maken/huiswerk

H7.1 blz. 190-193 

Succes!