Steenkool

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 5,6

Wat zie je hier?

Steenkool

Jullie gaan vandaag ontdekken wat steenkool is, waar dit vandaan komt en wat je ermee kunt.

 Wat is steenkool en waar komt het vandaan?

Steenkool bestaat uit de resten van planten en bomen die 300 miljoen jaar geleden groeiden. Dat is heel lang geleden, nog voor de tijd dat dinosauriërs op de aarde liepen. Al die oude, dode planten werden samengeperst tot harde, zwarte stenen. Steenkool lijkt een beetje op houtskool van de barbecue, maar dan veel zwaarder.

Start bij 1.40 min

Wat is steenkool?

1. samengeperste planten uit de oertijd
2. steen van kolen
3. een sponzige laag van dode planten

De verschillende lagen grond

Hier zie je de verschillende lagen grond, gestapeld op elkaar. Op deze tekening is de onderste laag de steenkool.

Daarboven zit bruinkool, turf en veen. Dit zijn een tussenstadia, voordat het uiteindelijk steenkool wordt. 

299 - 359,2 miljoen jaar geleden

Carboon (steenkool tijdperk)

299 - 359,2 miljoen jaar geleden

Steenkool is ongeveer 300 miljoen jaren geleden ontstaan in het Carboon tijdperk. dat duurde 80 miljoen jaren. Heel Europa was toen een groot oerwoud en de planten en bomen groeide goed. 

https://www.geologievannederland.nl/tijd/reconstructies-tijdvakken/carboon

Nederland lag in die tijd ter hoogte van de evenaar en er heerste een tropisch klimaat. Nederland was toen (ook al) een laagliggend land en werd regelmatig door de zee overspoeld. De rivieren zorgden echter voor een voortdurende aanvoer van zoet water, waardoor er zoetwatermoerassen konden ontstaan. In deze tropische moerassen groeiden vooral schubbomen, reusachtige paardenstaarten en varens, waaruit bosveen gevormd werd. Zoals je op de tekening ziet, leefden er ook reusachtige libelle. Deze konde wel 70 cm groot worden. We weten hoe het er ongeveer heeft uitgezien door fossielen die zijn aangetroffen in o.a. het steenkool.  Fossielen laten zien.

www.geologie.nu

Wat werd er ook tussen de steenkolen gevonden?

1. Houwelen
2. Levende wormen
3. Haaientanden
4. Diamanten

Ondergronds zijn er haaientanden gevonden. Dit toont aan dat er vroeger zee is geweest op die plaats. 

Wanneer was het Carboon tijdperk

1. Ongeveer 300 miljoen jaar geleden
2. Vorig jaar
3. Ongeveer 80 miljoen jaar geleden
4. 1000 jaar geleden

Huizen verwarmen door steenkool

Mensen waren heel blij toen ze steenkool vonden, want het brandt erg goed. Ze konden de huizen verwarmen met kolenkachels en er elektriciteit mee opwekken in grote energiecentrales. We maken nog steeds veel elektriciteit met steenkool. Daar is niet iedereen blij mee, want er komt vieze rook uit de schoorstenen en dat is niet goed voor het milieu.

Waar wordt steenkool voor gebruikt?

1. Om mee te gooien
2. Om te tekenen
3. Om te barbecueën
4. Als brandstof

Is steenkool een fossiele brandstof?

1. Ja
2. Nee

Fossiele brandstoffen worden gemaakt van:

1. miljoen jaren oude beestjes en planten
2. oude mensen
3. waterenergie
4. wind en zon

Fossiele brandstoffen raken...

1. Wel op
2. Niet op

Fossiele brandstoffen worden verbrand in:

1. De lucht
2. Een elektriciteitscentrale
3. De dampkring
4. De grond

Hoe wordt steenkool uit de grond gehaald (gewonnen)?

Waarom waren er in Zuid - Limburg zoveel mijnen?

1. Omdat hier heuvels zijn
2. Omdat hier veel steenkool in de grond zit
3. Omdat het leuk wonen is in Zuid-Limburg
4. Omdat het hier warmer is

Steekool werd vooral werd het meeste gewonnen in Zuid-Limburg in de mijnen Oranje Nassau, Oranje Nassau 2, Oranje Nassau 3, het Emma en hier om de hoek de Willem Sophia.

De volgende keer:

De mijnen