Grammatica hoofdzin en bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Grammatica 

Doel:

Je leert hoe je hoofd- en bijzinnen herkent in een samengestelde zin. 

Inhoud van de les:

* Check in-vraag

* Korte herhaling van de vorige lessen

* Instructie hoofd- en bijzinnen

* Oefenen met de theorie

* Nakijken zin 

* Check out-vraag

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin:

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. is
2. illegaal
3. sinds

Wat is het onderwerp in deze zin?

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. het downloaden van speelfilms
2. sinds 2016
3. is illegaal
4. ook voor consumenten

Wat is het gezegde in deze zin?

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. is
2. is illegaal
3. is sinds 2016 illegaal
4. is ook voor consumenten illegaal

Welk soort gezegde is dit?

1. werkwoordelijk gezegde (doe zin)
2. naamwoordelijk gezegde (zijn zin)

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. is illegaal
2. Er staat geen lijdend voorwerp in de zin.
3. is sinds 2016 illegaal
4. is ook voor consumenten illegaal

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. is illegaal
2. voor consumenten
3. is sinds 2016 illegaal
4. Er staat geen meewerkend voorwerp in de zin.

Wat is (zijn)de bijwoordelijke bepaling(en) in deze zin?

Het downloaden van speelfilms is sinds 2016 ook voor consumenten illegaal.

1. ook voor consumenten
2. sinds 2016
3. Er staat/staan geen bijwoordelijke bepaling(en) in de zin.

Check in-vraag:

Ik weet wat hoofd- en bijzinnen zijn en ik kan ze herkennen in een zin.

😒🙁😐🙂😃

Enkelvoudige zin

Enkelvoudige zin: 1 persoonsvorm

Ik loop naar school.

pv = loop

wg = loop

ond = ik

Bwb = naar school

Samengestelde zin

kenmerk:

Altijd 2 persoonsvormen

Ik loop naar school //en //mijn tas wordt gestolen. 

Zin 1:                                     Zin 2:

pv = loop                                   pv = wordt

ond = ik                                      ond = mijn tas

Hoofdzin

Een samengestelde zin bestaat uit meerdere zinnen. In die zin zit minimaal één hoofdzin. De belangrijkste zin van de samengestelde zin. In een samengestelde zin kunnen er meerdere hoofdzinnen zitten. Een zin met twee hoofdzinnen noemen we een nevenschikkende zin.

Kenmerk van een hoofdzin:

1. Persoonsvorm + onderwerp staan ALTIJD naast elkaar. 

Ik loop naar school //en //mijn tas wordt gestolen. 

2. De werkwoorden in een hoofdzin kunnen los van elkaar staan.

Ik kom vanavond kijken naar je optreden.

Bijzin

Is de minder belangrijke zin van de zin. De zin kan weggelaten worden uit de zin. Een samengestelde zin kan meerdere bijzinnen hebben. Structuur van hoofdzin en een bijzin noemen we een onderschikkende zin. 

Kenmerken van een bijzin:

1. De persoonsvorm en het onderwerp staan vaak ver uit elkaar. Er kunnen woorden tussen de persoonsvorm en het onderwerp geplaatst worden. 

Ik loop naar school  //terwijl ik helemaal niet naar school wil. 

2. maar: alle werkwoorden in een bijzin staan bij elkaar en het is niet mogelijk om er een ander zinsdeel tussen te zetten.

Ze was boos omdat ik had afgekeken en we daardoor beide een onvoldoende hebben gekregen.

Voegwoorden

Nevenschikkend 

en, maar, of, dus, want                                        

Onderschikkend

dat, als, terwijl, toen, wanneer, omdat, hoewel, zoals, …

Kortom

► meerdere gezegdes -> samengestelde zin

► hoofdzinnen en bijzinnen

► onderschikking en nevenschikking (let op de voegwoorden)

► In hoofdzinnen kan de persoonsvorm losstaan van het gezegde.

► In bijzinnen staan alle werkwoorden bij elkaar.

Enkelvoudige of samengestelde zin?

De trein rijdt vandaag niet verder dan Meppel, omdat er een boom op de rails ligt.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Enkelvoudige of samengestelde zin?

We gaan vanavond naar de film.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Enkelvoudige of samengestelde zin?

Nadal heeft een geweldige backhand, maar toch kan hij Federer niet passeren.

1. enkelvoudige zin
2. samengestelde zin

Wat is de hoofdzin van deze zin?

De trein rijdt vandaag niet verder dan Meppel,
omdat er een boom op de rails ligt.

1. De trein rijdt vandaag niet verder dan Meppel
2. omdat er een boom op de rails ligt
3. In deze zin zit geen hoofdzin

Hoofdzin - bijzin?

Nadal heeft een geweldige backhand, maar toch kan hij Federer niet passeren.

1. zin 1 is een hoofdzin
2. zin 1 is een bijzin
3. zin 2 is een hoofdzin
4. zin 2 is een bijzin.

Aan de slag 

Maken blz. 122 opdracht 3, 4, 5, 7, 8 

Check out-vraag

Ik wil graag nog meer uitleg over hoofd- en bijzinnen

Ik snap de theorie over hoofd- en bijzinnen

Ik wil graag nog meer uitleg over redekundig ontleden van een zin

Ik weet hoe ik een zin redekundig moet ontleden en heb geen vragen meer

Ik heb nog een andere vraag over de theorie van grammatica.

https: