4M - 1.2 - Samenleving en politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Terugblik op paragraaf 1.1

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. Opdrachten maken uit het boek, paragraaf 1.2 

Leerdoel

Je kan ontwikkelingen in de industriële samenleving in de 19e eeuw uitleggen

1) Woon- en werkomstandigheden

2) Sociale Kwestie

3) Modern imperialisme

Zet de kiesrechten in de juiste volgorde met de juiste uitleg erbij:

Censuskiesrecht

Algemeen mannenkiesrecht

Caoutchouc-artikel

Algemeen kiesrecht

1887: kiesrecht o.b.v. geschiktheid

1848: kiesrecht o.b.v. geld

1917: alle mannen mogen stemmen

1919: iedereen mag stemmen

§1.2 Samenleving en politiek

• Vanaf 1850 industrialisatie in Nederland
• 
  
• Grondstoffen vanuit koloniën
• Landen wilden meer koloniën = Modern Imperialisme
• --> Nederland verovert Indië 
• --> Ook andere landen doen dit 
  

§1.2 Samenleving en politiek

Industrie en samenleving

• industrialisatie --> verstedelijking --> sociale kwestie = 
•  
• De discussie over de slechte
   woon- en werkomstandigheden van
   de arbeiders

§1.2 Samenleving en politiek

• 19e eeuw stijging participatie (deelname) in de politiek
• --> mensen wilden emanciperen = stem laten horen en gelijke rechten hebben. 
•  
    Er ontstaan politieke stromingen.
• 
  
• 
  

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Herhalingsvragen 1.2

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. Opdrachten maken uit het boek, paragraaf 1.2 

Herhalingsvragen

1. Leg in je eigen woorden uit wat het Modern Imperialisme was?

2. Wat heeft het Modern Imperialisme met de industrialisatie te maken?

3. Wat was de Sociale Kwestie?

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Uitleg over paragraaf 1.2 (schema politieke stromingen)

2. Opdrachten maken uit het boek, paragraaf 1.2.

§1.2 Samenleving en politiek

• Politieke stromingen = Groep mensen die dezelfde gedachte delen over de samenleving en politiek (ideologie = verzameling van ideeën)
  
  
• - Liberalen
• - Socialisten
• - Feministen
• - Confessionelen

§1.2 Samenleving en politiek

• Liberalen:
• --> Overheid moet de burger met rust laten
• --> De burgers moeten problemen (zoals de sociale kwestie) onderling oplossing
• -- > Vrijheid het belangrijkste 
    --> Vooral de rijke burgerij 
• 1848: de nieuwe Grondwet
• 1885: Liberale Unie
  
  
  
  
  

§1.2 Samenleving en politiek

Liberalen en socialisten

• Socialisten:
• --> Overheid moet ingrijpen
• --> Verschil tussen arm en rijk moet minder worden
• --> Populair bij arbeiders.
• --> Eerst verandering d.m.v. revolutie
• --> Later verandering via politiek
   
• Richten 1894 SDAP op. Leider Pieter Jelles Troelstra
• wilden algemeen mannenkiesrecht om snel grootste partij te worden

§1.2 Samenleving en politiek

• Politieke stromingen = Groep mensen die dezelfde gedachte delen over de samenleving en politiek (ideologie)
  
  
• - Socialisten ✓
• - Liberalen ✓
• - Confessionelen
• - Feministen

§1.2 Samenleving en politiek

Confessionelen 

• 
  
• Confessie = geloofsleer 
• --> de bijbel moet centraal staan. 
• --> ARP (P) en de RKSP (K)
• --> Abraham Kuyper (P) en Herman Schaepman (K)
• Belangrijkste doel: 
• --> de schoolstrijd oplossen

• 
  
•  
• 
  

§1.2 Samenleving en politiek

Feministen

• 
  
• Rond 1900 - Eerste feministische golf:
• --> hoofddoel: vrouwenkiesrecht (gelukt in 1919)
• --> doorleren voor vrouwen
• --> ouderlijk gezag
• --> geen politieke partij! 
  
• 
  

	Partijen	Personen	Waarden
SOCIALISTEN	SDAP	- Pieter Jelles Troelstra	- Gelijkheid - Actieve overheid - Algemeen stemrecht
LIBERALEN	LIBERALE UNIE	- Thorbecke	- Vrijheid - Passieve overheid - Rijken bepalen
CONFESSIONELEN	ARP (P) RKSP (K)	- Kuyper (P) / Kleine Luyden - Schaepman (K)	- Geloof - Schoolstrijd
FEMINISTEN	Vereniging voor Vrouwenkiesrecht	- Alleta Jacobs - Wilhelmina Drucker	- Gelijke rechten (Emancipatie)

Politieke stromingen 19e eeuw

Herhalingsvragen

1. Leg in je eigen woorden uit wat het Modern Imperialisme was?

2. Wat heeft het Modern Imperialisme met de industrialisatie te maken?

3. Wat was de Sociale Kwestie? 

4. Noem de 4 politieke stromingen uit de 19e eeuw. 
5. Waar kennen we Pieter Jelles Troelstra van? 

H1 Nederland (1848 tot 1914)

   §1.2 Samenleving en politiek

Programma

1. Herhalingsvragen 1.2

2. Uitleg over paragraaf 1.2 

3. Quiz 

Herhalingsvragen

1. Wie zijn de 'confessionelen'?
2. Wie zijn de 'feministen'?
3. Welke belangrijke strijd voerde de 'confessionelen'?
4. Waar wordt tijdens de eerste feministische golf voor gestreden? (Geef 2 voorbeelden)
5. Welk woord past hier niet tussen, leg uit waarom:
SOCIALISTEN / VAKBONDEN / LIBERALE UNIE / SDAP

§1.2 Samenleving en politiek

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Samenwerking tussen verschillende politieke stromingen
• Arbeiders afhankelijk van liefdadigheid, niet voldoende voor hen.
• 
  
• Oplossing sociale kwestie: sociale wetten
• - 1854 Armenwet
• - 1874 Kinderwetje van Van Houten
• - 1901 Ongevallenwet, Leerplicht en Woningwet
  

Quiz

Geschreven door Thorbecke.

1. Grondwet van 1815
2. Grondwet van 1848

Wat is socialist?

1. Streefden in de politiek naar meer gelijkheid.
2. Streefden in de politiek naar meer vrijheid.
3. Streefden naar religie in de politiek.
4. Waren vooral actief op Social media.

Wat is de sociale kwestie?

1. Het probleem dat arbeiders niet mochten stemmen.
2. Het probleem van de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders.
3. Het probleem dat er kinderen moesten werken.
4. Het probleem dat mensen niet sociaal deden tegen elkaar.

Confessionelen

1. Gelijkheid
2. Geloof
3. Vrijheid
4. Regels

Wat wilden de socialisten?

1. Zo min mogelijk bemoeienis van de overheid
2. Meer invloed van de kerk
3. Algemeen Kiesrecht
4. Meer invloed van de koning

Welke politieke stroming past bij de uitleg?

Uitleg	Politieke stroming
Politieke groep die vindt dat ieder mens zoveel mogelijk vrijheid moet hebben.
Politieke stroming die het verschil tussen arm en rijk wil verkleinen door sociale wetten.
Politieke groep waarbij mensen hun ideeën over politiek, onderwijs etc. baseren op hun godsdienst

Liberalen

Socialisten

Confessionelen

liberalisme

Socialisten

Feminisme

confessionalisme

Koppel de plaatjes aan de juiste politieke stroming

In 1848 heeft Thorbecke de grondwet geschreven met klassieke grondrechten

Thorbecke was dus een:

1. Liberaal
2. Conservatief
3. Confessioneel
4. Socialist

Wat is modern imperialisme?

1. Veel grond in Europa veroveren
2. Veel kolonies stichten in Zuid Amerika
3. Veel grond veroveren en besturen in Afrika en Azië
4. Veel handelen met kolonies

De ARP is een...

1. liberale partij
2. socialistische partij
3. protestante partij
4. katholieke partij

Wat is 'censuskiesrecht'?

1. Alleen rijke mannen en vrouwen hadden kiesrecht
2. Alleen de koning bepaalde wie mocht stemmen
3. Alleen de adel en kooplieden mochten stemmen
4. Alleen een groep rijke mannen had kiesrecht

De liberalen zijn voor meer..

1. Gelijkheid
2. Vrijheid
3. Gelovigen
4. Macht van de koning

Liberalen

Socialisten

Feministen

Stemrecht

SDAP

Liberale Unie

Verschillen arm/rijk verkleinen

Vrijheid

Aletta Jacobs

Thorbecke

Troelstra

Vrouwen emancipatie

Gebruik de bron.
Over welk onderwerp
gaat de enquête van
de overheid?

1. Emancipatie
2. Sociale kwestie
3. Vakbonden
4. Recht op werk

Een beschrijving van een persoon:
Zij was een van de eerste vrouwen in Nederland die zich inzette voor
vrouwenkiesrecht. Zij richtte onder andere de Vrije Vrouwen Vereeniging
op en werkte samen met Aletta Jacobs in de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht. In 1969 wordt de vrouwenbeweging ‘Dolle Mina’ naar
haar vernoemd.
--> Over wie gaat het in deze beschrijving?

1. Jacobs
2. Troelstra
3. Kaag
4. Drucker