Augustus & propaganda

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

                            Augustus

In deze les...

1. Na Caesars dood

2. De eerste keizer: Octavianus (27 v. Chr. - 14 na Chr.)

3. De tweede keizer: Tiberius (14 na Chr. - 37 na Chr.)

Na de dood van Caesar...

• Spelen twee mannen een rol:
• Marcus Antonius, rechterhand van Caesar
• Gaius Octavianus, neef en adoptiezoon van Caesar

In welk jaar werd Caesar ook alweer gedood?

1. 100 v. Chr
2. 44 v. Chr.
3. 44 na Chr.
4. 100 na Chr.

Octavius, achterneef en adoptiezoon van Caesar

• erft na Caesars dood vermogen, familienaam en charisma van Caesar: Gaius Julius Caesar Octavianus,
• na de vergoddelijking van Caesar laat hij zich Caesar filius Divi noemen,
• is dan 19 jaar.

Octavianus en Marcus Antonius

• Octavianus door senatoren gezien als makkelijke speelpop om tegenwicht te bieden tegen MA, 
• maar na twee veldslagen besluiten ze samen te werken met elkaar en met Lepidus, een generaal van Caesar.

Als eerst werden de moordenaars van Caesar gestraft. Noem een naam van één van de moordenaars.

De verdeling van de macht

• Octavianus heerste over het westen...
• ...Antonius over het oosten
• rivaliteit blijft bestaan tussen de twee
• om het verbond dat Antonius en Octavianus toch weer te bekrachtigen, trouwde Antonius met Octavianus' zus Octavia.

Antonius in het Oosten

• Octavianus blijft Antonius in een kwaad daglicht zetten .
• Antonius verstootte Octavianus' zus, en trouwde met iemand anders, een oude bekende in Egypte

Met wie zal Antonius zijn getrouwd?

oorlog tussen Octavianus en Marcus Antonius

• Octavianus weet testament van MA uit de Vestatempel te ontvreemden en maakt deze openbaar:
• zijn kinderen met Cleopatra als erfgenaam
• hij wilde naast Cleopatra in Alexandrië begraven worden.
• Octavianius zorgt ervoor dat het volk verontwaardigd is.

Het einde van Antonius

• Octavianus kreeg van de senaat toestemming om een oorlog te voeren tegen Antonius en Cleopatra
• In 31 v. Chr. werd hun vloot verslagen bij Actium
• Beide pleegden zelfmoord (Shakespeare)

Augustus

• Terug in Rome liet Octavianus de oude bestuursvormen bestaan
• In 27 v. Chr. kreeg hij een bijnaam: Augustus
• Hij heette nu Imperator Caesar Augustus

Wat betekent 'Augustus'? (Denk aan het Latijnse 'augeo')

Princeps

• Augustus werd tot princeps benoemd, de eerste onder de leidende Romeinen
• In feite had Augustus nu de absolute macht, als opperbevelhebber en als consul voor het leven!

Pax Romana/Augusta:

Vrede en herstel

• Augustus zorgde voor vrede en herstel 
• Aan de grenzen van het rijk kwam rust
• Het bestuur werkte goed
• Er werd goed voor de bevolking gezorgd

Hoe populair was Augustus?

0100

Augustus' propaganda

Augustus weet zo populair te worden doordat hij zijn tegenstanders weet te framen als losgeslagen Oosterse vorsten. 

Zelf is hij de adoptiefzoon een vergoddelijkte leider en misschien wel verwekt door de god Apollo. 

Augustus' propaganda

Maar hij blijft ook zo populair door goed gebruik te maken van propaganda. Zo goed dat latere leiders er nog veel van kunnen leren.

Augustus' bouwprogramma

'Een stad van baksteen trof ik aan, 

een stad van marmer laat ik achter'.

Augustus' bouwprogramma

Als hoofdstad moest Rome nog mooier en grootser worden:

uitstraling: Romeinen zijn het machtigste volk.

Samen met Agrippa liet hij tal van bouwwerken neerzetten:

tempels, theaters, badhuizen, zuilengallerijen en nieuw forum, Forum Caesaris.

Augustus' bouwprogramma

Achter elk bouwproject zat ook weer propaganda:

- tempel van Venus: familie van de Julii stammen af van haar (via Aeneas),

- tempel van Divus Julius: de vergoddelijkte Caesar, vergoddelijking straalt ook af op zijn adoptief zoon,

- tempel van Mars Ultor: Augustus was nl de wreker geweest van dood van zijn vergoddelijkte vader.

Augustus' bouwprogramma

Ara Pacis

Hoogtepunt van propaganda op bouwgebied is dit altaar voor de vrede. Hier worden verwijzingen gemaakt naar:

- de welvaart die de vrede van Augustus brengt

- de goddelijke afkomst van Augustus

- zijn voorvader Aeneas, wiens pietas ook Augustus' pietas moet duidelijk maken

Augustus' politiek

Augustus vond dat onder invloed van het slechte voorbeeld van Marcus Antonius een deel van de samenleving was verloederd. 

Men moest weer terug naar de oude normen en waarden (mores) van de oude Romeinen, toen virtus  en pietas nog belangrijk waren.

Augustus' politiek

De Familia stond centraal: het gezin is de hoeksteen van de samenleving.

- Romeinse mannen moesten voor een bepaalde leeftijd getrouwd zijn,

- jonge weduwen moesten zo snel mogelijk weer trouwen,

- kinderloosheid werd gestraft,

- op overspel stond een boete.

- Hoe meer kinderen, hoe meer kans op een  mooie carrière. 

Augustus & Livia

• In 39 v. Chr. leerde Augustus Livia kennen
• Augustus was al getrouwd en had al een dochter, Julia, en 
  
• Livia was ook al getrouwd en had al een zoon, Tiberius.
• Augustus en Livia trouwden en ze hadden een huwelijk dat ruim 50 jaar duurde.
• Zijn dochter Julia had allerlei minnaars,
• maar Augustus zelf had ook meerdere affaires.

Augustus en de kunst

De Familia stond centraal: het gezin is de hoeksteen van de samenleving.

- Romeinse mannen moesten voor een bepaalde leeftijd getrouwd zijn,

- jonge weduwen moesten zo snel mogelijk weer trouwen,

- kinderloosheid werd gestraft,

- op overspel stond een boete.

- Hoe meer kinderen, hoe meer kans op een  mooie carrière.