Herhaling H6

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Herhaling H6

Wat geeft de overheid uit?

De Rijksoverheid

= Het Rijk

= De Centrale Overheid

De overheden

Het Rijk	Centrale overheid
De provincie	-indeling grondgebied -infrastructuur (fietspaden)
Waterschap	Beheren het water in hun gebied
Gemeente	Op kleine schaal zorgen voor en uitvoeren van oa onderwijs, veiligheid etc

Lagere overheden

Collectieve Goederen

Collectieve goederen worden door de overheid gemaakt en zijn voor iedereen beschikbaar.

• Lantaarnpalen
• Infrastructuur.
• Onderwijs

Waarom regelt de overheid dit?

1. Voor sommige voorzieningen kun je niet iedereen apart laten betalen.

2. De overheid wil de kwaliteit in handen houden.

3. Het moet betaalbaar blijven voor iedereen.

Accijns en subsidie

Wil de overheid iets afremmen?

Wil de overheid iets stimuleren?

Accijns

Subsidie

Je betaald €

Je krijgt €

Collectieve en particuliere sector

SOCIALE VERZEKERINGEN EN SOCIALE VOORZIENINGEN

Sociale verzekeringen worden betaald uit premies en sociale voorzieningen worden betaald uit belastingen.

Sociale verzekeringen = AOW, ANW, AKW

Sociale voorzieningen = Wajong, participatiewet, bijstand

Volksverzekeringen

AOW (algemene ouderdomswet)

ANW (algemene naabestaanden wet)

Werknemersverzekeringen

WW (werkloosheidswet)

WIA (wet inkomen naar arbeid)

Verzorgingsstaat

Een land als Nederland dat veel geld uitgeeft aan uitkeringen, gezondheidszorg, woningbouw en onderwijs heet een verzorgingsstaat.

Sociaal minimum

In Nederland krijgt iedereen het sociaal minimum. 

Dit is het geldbedrag wat je minimaal moet hebben om te leven.

Als je onder het sociaal minimum zit, dan wordt het aangevuld met een bijstandsuitkering.

Hoogte WW uitkering

Kai wordt vanwege een bezuiniging ontslagen en vraagt een WW-uitkering aan. Vóór zijn ontslag verdiende hij € 2.680 bruto per maand. 

• Bereken zijn WW-uitkering per maand direct na zijn ontslag.
• 2680 : 100 x 75 =  € 2.010
• Bereken de WW-uitkering per maand vanaf de derde maand na zijn ontslag.
• 2680 : 100 x 70 = €1.876

Betalingsbalans

Betalingsbalans:

Een overzicht van alle betalingen aan het buitenland en alle ontvangsten uit het buitenland

Uitvoerwaarde

Uitvoerwaarde:

Wat we in totaal met export verdienen

Invoerwaarde

Invoerwaarde:

Wat we in totaal betalen voor de import van goederen en diensten

Overschot

Overschot op de betalingsbalans:

export > import

(er komt meer geld binnen door export dan dat er via de import uit gaat)

O

Tekort

Tekort op de betalingsbalans:

import > export

(er gaat meer geld uit door import, dan er binnenkomt door export)

T

Directe / Indirecte Belasting

Berekening

Gemeentes geven gemiddeld € 7,40 per inwoner per jaar uit aan subsidies voor sport. Enschede heeft 159.000 inwoners. Bereken hoeveel de gemeente Enschede in een jaar uitgeeft aan sportsubsidies.

• € 7,40 × 159 000 = € 1.176.600

Berekening

Bereken hoeveel procent van de rijksinkomsten bestaan uit premies werknemersverzekeringen.

• (€ 58,7 ÷ € 263,1) x 100 = 22,3%