Samenvatting

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

H3: Waarnemen

Volgende week Toets

• 
  
• Hoofdstuk 3: Waarnemen

Wat nemen we waar?

• We nemen prikkels waar.

• Externe prikkels: veranderingen in je omgeving (buiten je lichaam)

• Interne prikkels: Veranderingen in je lichaam

Wat is een impuls?

• Je hersenen moeten de informatie van buiten (of binnen) het lichaam wel begrijpen.  Daarom zetten je zintuigen de informatie om in een elektrisch signaal: 

• Een impuls

De huid

In je huid liggen verschillende zintuigen.

• Warmtezintuig: hogere temperaturen. 
• Koudezintuig: lagere temperaturen. 
• Tastzintuig: hoe voelt iets aan, hard of zacht.
• Pijnzintuig: pijn.

De ogen

De uitwendige bouw van het oog

Uitwendige bouw oog

• Wenkbrauwen: zorgen ervoor dat zweet niet in je ogen komt.
• Wimpers: beschermen je ogen tegen vuil en te fel licht.
• Traanklieren: produceren traanvocht om uitdroging tegen te gaan en vuil weg te spoelen.
• Oogleden: verspreiden van het traanvocht en de ogen beschermen.
• Traanbuizen: overtollig traanvocht afvoeren naar de neusholte.

De inwendige bouw van het oog

• Het oog zit vast in de oogkas door oogspieren
  
  
• De oogspieren zit vast aan het harde oogvlies
  
  
• Verschillende oogspieren bewegen
  het oog in de gewenste richting

Bouw van het oog

• Oogspieren: draaien v.h. oog in de gewenste richting
• Harde oogvlies (wit): stevig, geeft bescherming
• Hoornvlies (doorzichtig); voortzetting harde oogvlies aan de voorkant
• Vaatvlies: bevat bloedvaatjes, zorgt voor voeding
• Iris (gekleurd); voortzetting van het vaatvlies aan de voorkant
• Pupil: opening in de iris

Bouw van het oog

• Lens: zorgt ervoor dat je scherp ziet
• Netvlies: bevat zintuigcellen, hierin ontstaan onder invloed van lichtstralen impulsen
• Gele vlek: plaats in centrum v.h. netvlies en hiermee kan je het scherpst zien
• Oogzenuw: geleidt impulsen naar hersenen
• Blinde vlek: plaats v.h. netvlies waar oogzenuw het oog verlaat en bevat geen zintuigcellen
• Glasachtig lichaam (geleiachtig); houdt het netvlies op zijn plaats

Goed zien: accomoderen

Het oor

Geluid

• In de oren bevindt zich het gehoorzintuig en het evenwichtsorgaan.
• Geluiden zijn trillingen van lucht → Geluidsgolven
  

• Geluidssterkte (volume)
  
• Hard geluid
  
•  → Grote amplitude
  

• Zacht geluid
  
•  → Lage amplitude
  
• Geluidssterkte wordt uitgedrukt in decibel (dB)
  

Onderdelen

• Oorschelp => geluidstrillingen opvangen
• Gehoorgang => geluidstrillingen doorgeven
• Trommelvlies => vangt geluidstrillingen op en geeft het door aan de gehoorbeentjes

Onderdelen

• Gehoorbeentjes =>
• Hamer 
  
• Aambeeld
  
• Stijgbeugel
  
  
• => geven de trilling door en maken de trilling sterker.

Gehoorbeentjes

Onderdelen

Buis van Eustachius =>

verbindt de trommelholte met de keelholte.

• Kan open gaan bij slikken of gapen, waardoor luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies gelijk blijft.

Onderdelen

• Slakkenhuis => de trilling wordt opgevangen en omgezet in impulsen.
  
  
• Gehoorzenuw => geeft de impulsen door aan de hersenen.

Aan de slag

• Oefenen op biologiepagina;
• Test jezelf/diagnostische toets maken;
• Samenvatting of begrippenlijst maken;
• Leren.