Katrollen en takels

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Programma

• Vaste katrol
• Losse katrol
• Takel

Leerdoelen

• Je kunt het verschil tussen vaste en losse katrollen beschrijven.
• Je kunt uitleggen hoe de kracht bij een takel verminderd kan worden.
• Je kunt voor een takel het verband uitleggen tussen het aantal touwen waaraan een voorwerp hangt, de grootte van de hijskracht en de grootte van de hijsafstand.

Katrollen en takels

De vaste katrol

Een vaste katrol draait de kracht om. Je herkent een vaste katrol aan het feit dat hij VAST zit.

De losse katrol

• Een losse katrol maakt ons sterker.
• De last wordt verdeeld over het aantal touwen waaraan de katrol hangt.
  
  

Takel

Vaste katrol met losse katrol: verdeelt het gewicht over hoeveel katrollen je toevoegd. 

Samenvatting

Een takel is een combinatie van minstens 1 vaste en 1 losse katrol.  

• Een vaste katrol is zo vastgemaakt dat hij niet meer op en neer kan bewegen. 
• Een losse katrol beweegt op en neer, samen met het voorwerp dat wordt opgehesen. 
  

Uit hoeveel losse katrollen bestaat deze takel

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Je hebt een takel met 2 vaste en 1 losse katrol. De last die je moet ophijsen is 100 Newton.
Hoeveel spierkracht moet je leveren om de last binnen te halen?

1. 200 Newton
2. 100 Newton
3. 50 Newton
4. 33 Newton

Je ziet maar de helft van een takel met 6 katrollen er lopen 12 kabels omhoog.
Stel de lastkracht is 1200kN.
Wat is de werkkracht?

1. 100 kN
2. 200 kN

Een takel verandert de richting van een kracht altijd

1. Juist
2. Onjuist

Je hebt een takel met 2 vaste en 1 losse katrol. De last die je moet ophijsen is 100 Newton.
Hoeveel meter touw moet je binnenhalen om de last 5 meter op te takelen??

1. 10 meter
2. 5 meter
3. 2.5 meter
4. 15 Meter

Je ziet drie takels
wat is waar?

1. afbeelding c heeft drie vaste katrollen
2. afbeelding b heeft 3 touwen

Als je een last met een takel 2 meter wil ophijsen, moet je 4 meter touw binnenhalen

1. Juist
2. Onjuist