Les 11: Nederland is veranderd

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 11: Nederland is veranderd (H7.4, H7.5)

Maatschappijkunde Basis 3

2024-2025

CULTUUR EN IDENTITEIT

Wat weet je nog
van de vorige les?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat emancipatie en de lhbtiq-beweging betekenen (R)
• Je kunt uitleggen hoe emancipatie de Nederlandse samenleving heeft veranderd (I)
• Je kunt uitleggen wat een inclusieve samenleving is (R)
• Je kunt uitleggen waarom respect en tolerantie belangrijke waarden zijn in een inclusieve samenleving (I)

Nederland vroeger

Tot de jaren '60 van de vorige eeuw speelde het geloof een grote rol in het dagelijks leven van mensen. De pastoor of dominee vertelde hoe mensen moesten leven. Je trouwde en kreeg kinderen. Vader werkte en moeder zorgde voor het gezin. Gehoorzaamheid en volgzaamheid waren belangrijke waarden voor die tijd. 

Iedereen moest luisteren naar de kerk, vrouwen moesten luisteren naar de man. Toen vanaf de jaren '60 de invloed van de kerk afnam, begon Nederland te veranderen. 

Emancipatie

Een deel van de vrouwen zette zich in voor verandering. We noemen dit emancipatie, de strijd voor gelijke rechten en gelijke behandeling. Meer meisjes gingen studeren en geld verdienen. Hierdoor werden ze minder afhankelijk van een man. Bovendien voerden vrouwen met succes actie voor de anticonceptiepil en voor meer rechten bij de keuze voor een abortus. Kinderen krijgen was geen plicht meer, maar een keuze. 

Ook homoseksuele mensen begonnen te strijden voor gelijke rechten. In 2001 werd het homohuwelijk in de wet opgenomen. En in 2023 is in de Grondwet opgenomen dat discriminatie vanwege 'seksuele voorkeur' verboden is. De beweging breidt zich de laatste jaren uit met meer groepen die geaccepteerd willen worden: de lhbtiq-beweging, deze afkorting staat voor: lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender persoon, intersekse persoon en queer. 

Nederland nu

Voor de basiswaarden vrijheid en gelijkwaardigheid is flink gestreden. Maar nog steeds is er van volledige gelijkwaardigheid geen sprake. Vrouwen verdienen minder salaris dan mannen voor hetzelfde werk. Lhbtiq-personen zijn nog steeds slachtoffer van discriminatie en geweld. Ook voor mensen met een migratie-achtergrond is gelijke behandeling niet vanzelfsprekend. Niet iedereen is blij met alle veranderingen. Sommige mensen hebben het gevoel dat ze niets meer mogen zeggen. Ze vragen zich af wat er mis is met de traditionele rolverdeling tussen man en vrouw. Zij verlangen terug naar de overzichtelijke wereld van vroeger. 

Omgaan met verschillen

Niet alleen de overheid, maar wij allemaal moeten zorgen voor een inclusieve samenleving. Dit kan alleen met een tolerante houding. Tolerantie betekent dat je accepteert dat mensen soms anders denken of doen dan jij. Als je tolerant bent, veroordeel je iemand die anders is niet. 

Tolerantie heeft veel met respect te maken. Respect betekent dat je anderen in hun waarde laat. Mensen maken misschien andere keuzes dan jij, maar dat betekent niet dat jij beter bent dan zij. Je behandelt anderen zoals je zelf behandeld wilt worden. Als jij niet uitgescholden wilt worden om wie je bent, doe je dat ook niet bij een ander. 

Opdrachten H7.4 (blz. 199)

H7.4: 1 t/m 6 (blz. 199) 

H7.5: 1 t/m 7 (blz. 205) 

Huiswerk voor volgende keer

Invullen samenvatting H7.5 (blz. 205)

Begrippen

Emancipatie = 

Gelijkwaardigheid = 

LHBTIQ-beweging = 

Inclusieve samenleving = 

Tolerantie = 

Respect =