Les 2 + 3 Verlichte denkers

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Les 2 Verlichting en Romantiek 

Vijf filosofen

Vandaag bespreken we drie filosofen: Kant, Spinoza en Descartes . 

Morgen komen Locke en Montesquieu aan bod. 

René Descartes

1596 - 1650

Descartes (1596 - 1650)

Cogito ergo sum

Radicale twijfel

De man die twijfelde aan alles

Benedictus Spinoza (1632 - 1677)

Ethica

Tractatus theologico-politicus 

Tolerantie

Immanuel Kant 

1724 - 1804

Vragen filmpje Kant

1. Waar leefde Immanuel Kant?

2. Wat betekent autonoom?

3. Wat betekent Sapere Aude?

4. Waarom zou hij zo’n stipt dagritme hebben?

5. Waarom zegt Kant dat je alleen maar kunt speculeren (raden) over het bestaan van God en de onsterfelijkheid van de ziel?

6. Wat bepaalt je gedrag?

Verwerk in je antwoord de woorden: genen, omgeving en geweten

7. Wat betekent vrijheid volgens Kant?

8. Wat betekent: “Handel volgens dat principe waarvan je zou willen dat het een algemene wet wordt”?

Opdracht 1 - tekst drie filosofen

Schrijf een tekst waarin je vertelt over de drie filosofen. 

Zorg voor een standaard tekstindeling (inleiding, middenstuk en slot). 

Je maakt van iedere filosoof een biografische beschrijving en vertelt wat de ideeën van deze filosoof waren. In de laatste alinea beschrijf je waarom deze persoon bij de verlichting past. 

John Locke (1630 - 1704)

 Tabula rasa (onbeschreven blad)

Dus ook geen aangeboren rechten

Volkssoevereiniteit

Charles Montesquieu (1689-1755)

Trias politica

We zien zijn 'trias politica' vandaag de dag terug in Nederland.

Trias Politica

De macht in een staat moet in drie delen worden gemaakt

Uitvoerende macht

Controlerende macht

wetgevende macht

Macht!

-De machten moeten gescheiden zijn om machtsmisbruik te voorkomen.

-Democratie: is het beste, en is noodzakelijk

- Vrijheid best gewaarborgd door tussenmachten.

-Instanties zoals vakbonden zijn belangrijk om samen je stem te laten horen. Je hebt ze nodig! Tussenmachten niet zomaar aan de kant schuiven.

Samen

Controle (vakbonden) over macht is noodzakelijk voor vrijheid. Ik alleen ben te klein om voor zichzelf en de andere te beslissen.

De drie machten in Nederland zijn:

Uitvoerende macht (voeren wetten uit) 

(controle door regering)

wetgevende macht

rechtsprekende macht

Normen en waarden

Hij zei dat vrijheid en gezag 50/50 moest blijven. Vrijheid moest er zijn maar mensen moesten wel weten wat wel en niet kon. 

-Iedereen heeft gezag... en dus vrijheid

God

Over god zei hij: 

Het is belangrijk om stabiliteit Het volk heeft het nodig!

Mensen zouden er namelijk liever door worden.

In de bijbel stond

In de bijbel stond namelijk dat je elkaar moest lief hebben.

Hij geloofde ook in de onsterfelijkheid van de ziel.

Uitspraak Kant: 

"Verlichting is het uittreden van de mens uit de onmondigheid die hij aan zichzelf te wijten heeft. Onmondigheid is het onvermogen zich van zijn verstand te bedienen zonder de leiding van de ander"

Opdracht 2: 'Uitspraak Kant'

Herschrijf de uitspraak van Kant in je eigen woorden. 

M.a.w.: leg uit wat Kant met deze uitspraak bedoelde (ongeveer 200 woorden) 

Opdracht 2: Artikel

"Bevrijden van angsten door verstand te gebruiken"

Schrijf een kort krantenartikel (200 woorden) waarbij jij als filosoof uit de verlichting, de bevolking wijst op het feit dat ze hun verstand moeten gebruiken en niet bang hoeven zijn voor zogenaamde goddelijke straffen.