2.2 De bevolking groeit en vertrekt

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

metrocosm.com

Programma:

2.1 Druk! En het wordt nog drukker!

2.2 De bevolking groeit en vertrekt 

2.3 Cultuur

2.4 Cultuurgebieden

2.5 De Nederlandse bevolking

2.6 Cultuur in Nederland

H2. Bevolking en cultuur

2.2 Wereld: de bevolking groeit en vertrekt

Leerdoelen:

• Je weet de oorzaken van de bevolkingsgroei.
• Je begrijpt waarom mensen migreren.
• Je kunt een bevolkingsgrafiek tekenen en ‘lezen’ 

tekenen bevolkingsdichtheid/spreiding

Herhalingsvragen 2.1

• Benoem twee oorzaken van de wereldwijde bevolkingsgroei.
• Verschil tussen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding.
• Waarom zijn de gezinnen in rijkere landen kleiner?

Bevolkingsgroei

De bevolking groeit op twee manieren:

• Natuurlijke bevolkingsgroei (geboorte - sterfte).
• Sociale bevolkingsgroei (migratie).

• Migratie = verhuizen

Buitenlandse migratie

'verhuizen naar een ander land'

emigrant/immigrant

Emigrant...

... voor het land dat je verlaat

Immigrant...

...voor het land waar je komt wonen

Redenen migratie

zelf op bord schrijven

2 kanten maken: push / pull

Push factoren

oorlog

geen werk

geen familie

Negatief!

Pull factoren

veiligheid

werk

familie

Positief!

Redenen om te migreren

economische redenen

politieke redenen

ecologische redenen

sociale redenen

Economische redenen: arbeidsmigrant

Politieke redenen: vluchteling

Ecologische redenen (natuur)

Sociale redenen: gezinshereniging / gezinsvorming

Aan de slag

lezen par 2.2 (p. 40-41)

Maken in wb (p42-43) opdracht 3/5/6

Klaar? 1/2 proberen

Bevolkingsgrafiek

• Inwoners land kun je indelen in leeftijdsgroepen: leeftijdsopbouw
• De leeftijdsopbouw van een land kun je in één oogopslag zien in een bevolkingsgrafiek

https:

bevolkingsgroei berekenen

• natuurlijke bevolkingsgroei = geboortecijfer - sterftecijfer
• sociale bevolkingsgroei = immigratie - emigratie
• totale bevolkingsgroei = natuurlijke + sociale bevolkingsgroei

Natuurlijke bevolkingsgroei berekenen:

Natuurlijke bevolkingsgroei

• Aantal geboortes - aantal sterfgevallen

740.000 - 560.000 = 180.000

Is hier sprake van een geboorteoverschot of een sterfteoverschot?

Natuurlijke bevolkingsgroei berekenen:

Sociale bevolkingsgroei

• Aantal immigranten - aantal emigranten

100.000 - 120.000 = -20.000

Is hier sprake van een immigratieoverschot of een emigratieoverschot?

Vergrijzing

Vergrijzing = toename van het percentage 65+ in de bevolking.

Af te lezen in een bevolkingsdiagram of bevolkingspiramide. 

Bevolkingsdiagram/

veranderingen

Piramidevorm --> veel kinderen, weinig ouderen

Bijna 50%  ouder dan 40 jaar 

20% is ouder dan 65 jaar, dat heet

vergrijzing.

Vanaf 2040 verwacht men in Nederland een
sterteoverschot.

§2 Aantekening: de bevolking groeit en vertrekt

Leeftijdsopbouw:

• Inwoners van een land kun je indelen in leeftijdsgroepen

• Urnvorm: rijke landen; hoog geboortecijfer, veel ouderen, relatief weinig jongeren.

• Klok/granaat/torenvorm: lage geboorte, en sterftecijfers. Rijk land.

• Piramide: snel groeiende bevolking. Jonge leeftijdsgroepen sterk vertegenwoordigd.

https:

§2 Aantekening: de bevolking groeit en vertrekt

Reden om te migreren:

1. Economisch

2. Politiek

3. Ecologisch

4. Sociale redenen

Motieven migratie onder te verdelen in push- en pullfactoren:

• Voorbeeld push: oorlog, droogte
• Voorbeeld pull: veiligheid, werk

Kijkopdracht

Bekijk de video. Beantwoord de volgende vragen (deze staan ook op het whiteboard)

1. ''Veel mensen uit Afrika dromen van een beter leven in Europa, maar niet omdat er in hun eigen land oorlog is." 

a. Waarom willen deze mensen naar Europa?

b. Waarom zijn de EU en de autoriteiten in Libië vluchtelingen dankbaar wanneer ze terugkeren naar hun vaderland?

2. Gaat het hier om push- of pullfactoren? Verklaar je antwoord.

3. Hoe denken jullie dat er banen in Afrikaanse landen kunnen worden gecreëerd?

0

Aan de slag

lezen par 2.2

Maken in wb (p. 40-41) opdracht 3/5/6

Klaar? 1/2/3/5/6 proberen

Reflectie

1. Benoem twee oorzaken van de wereldwijde bevolkingsgroei.
2. Verschil tussen bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding.
3. Verklaar de ongelijke bevolkingsspreiding in Subsahara Afrika.
4. Waarom zijn de gezinnen in rijkere landen kleiner?
5. Hoe bereken je het sterftecijfer?
6. Push- en pullfactoren?
7. Bevolkingsopbouw?

Zelf oefenen voor gevorderden

• In totaal zijn er 12.500.000 inwoners                      Kom je er niet uit? Hier staan een paar hints!
  
  
• Het sterftecijfer is 5‰
  
  
• Het vestigings-overschot is 1‰
  
  
• De totale bevolking groeit met 30.000 mensen
  
  
• Wat is het geboortecijfer?
  
  
• Klaar?                                                                           of help degene naast je 

Je wilt het geboortecijfer weten. Bedenkt allereerst welke informatie je hiervoor nodig hebt. Kijk of je die informatie kunt vinden.

1

Voor het geboortecijfer moet je de totale bevolking kennen, en je moet weten hoeveel mensen erbij gekomen zijn door geboorte. Kun je dat uitrekenen? 

2

Voor deze berekening moet je weten wat de natuurlijke bevolkingsgroei is. Je weet alleen de totale bevolkingsgroei. Je moet eerst weten welk deel natuurlijk (geboorte/sterfte) is, en welk deel sociaal (migratie) is.

3

Met het vestigingsoverschot (dat is het vestigingscijfer min het vertrekcijfer) en de totale bevolking, kun je uitrekenen hoeveel mensen erbij zijn gekomen via migratie. Je weet nu ook hoeveel er via de natuurlijke weg bij zijn gekomen.

4

Je hebt nu de natuurlijke bevolkingsgroei, en je hebt een sterftecijfer. Je kunt nu uitrekenen hoeveel het geboorte-overschot is. Onthoud: geboorte-overschot is het geboortecijfer min het sterftecijfer. 

Het geboorte-overschot laat dus zien hoeveel de bevolking groeit in promille. Jij weet het nu in absolute aantallen. Het promillage, kun je uitrekenen.

5

Je hebt nu het geboorte-overschot, en je hebt het sterftecijfer. De formule voor het overschot is geboortecijfer min sterftecijfer. Je kunt nu het geboortecijfer berekenen.

6

Klik hier voor nog een oefening

• Totaal aantal inwoners: 25.000.000
• Geboorte-overschot: 4‰
• Totale bevolkingsgroei: 300.000
• Vestigingscijfer: 3‰
• Wat is het migratiesaldo?

Maken

H2 par. 2.1 blz. 38 vraag 2a,c,3,4,5

H2 par. 2.2 blz. 40 vraag 1, 2,3,4, 5, 6

Ben je klaar?

Oefen dan je topo met topo mania