A1C - 8/11/2021 - Les 3 - leesvaardigheid - hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

- Terugkoppeling van opdracht 4 - blz. 46 - bepalen van deelonderwerpen

- Theorie: inleiden, slot en hoofdgedachte

- Maken en bespreken opdracht 4 - blz. 76

Uitwerkingen opdr. 4 - blz. 46

1. De tekst gaat over dinosaurussen.

2. De eerste alinea; dit is een samenvatting van de hele tekst.

3. a. verschijnen

b. van groot belang

c. waarvan je je goed een voorstelling kunt maken

d. indrukwekkend

e. botten of huiden op de juiste wijze bewaren

f. verband

g. afzetting van materiaal door wind, water of ijs

Uitwerkingen opdr. 4 - blz. 46

4a. ‘Buiten Noord-Amerika’ moet boven alinea 8 en 9

b. ‘Geen dino van de plank’ moet in ieder geval boven alinea 4. Omdat alinea 3 en 4 bij elkaar horen, hoort het kopje boven alinea 3 en 4. 

c. ‘Opgravingen’ hoort boven alinea 5, 6 en 7.

5. Je moet hiervoor de eerste zin lezen. 

6. Je moet hiervoor de eerste zin lezen.

7. Je moet hiervoor de eerste zin lezen.

8. A - conclusie

Hoe bepaal je het onderwerp van een tekst?

Elke tekst gaat ergens over; dat is het onderwerp

Je leest de tekst oriënterend. Het onderwerp vind je door te kijken naar: 

• naar de titel
• illustraties
• tussenkopjes en
• anders gedrukte woorden

Hoe bepaal je de deelonderwerpen van een tekst?

Een tekst is verdeeld in een inleiding, middenstuk en een slot

In het middenstuk (kern) worden verschillende delen van het onderwerp besproken:

• soms bestaat een deelonderwerp uit één alinea
• soms vormen meerdere alinea's samen een deelonderwerp. -> Dan staan er vaak tussenkopjes boven de tekst.

Inleiding, slot en hoofdgedachte

Eerste deel van de tekst is de inleiding ->

voorbeeld of anekdote

Laatste deel van de tekst is het slot  -> 

korte samenvatting of een conclusie

Hoofdgedachte -> een volledig zin die het belangrijkste samenvat wat er over het onderwerpen wordt geschreven. -> precies lezen

Zelf aan de slag:

Maken opdracht 4 - blz. 76 (12 min) 

klassikaal bespreken.

Uitwerking opdracht 4 - blz. 76

2. alinea 1 en 2 – In deze alinea’s maakt de auteur duidelijk wat het onderwerp van de tekst is: Valentijnsdag.

3. met een voorbeeld waaruit blijkt dat niet iedereen Valentijnsdag waardeert

Uitwerking opdracht 4 blz. - 76

5. ‘Een andere Romeinse versie’ (al. 4)

6. want (a) soldaten mochten niet trouwen als ze in dienst.

want (b) soldaten mochten niet afgeleid worden door.

want (c) dat zou nadelig zijn voor de verdediging van het rijk van Claudius.

Uitwerking opdracht 4 blz. - 76

Uitwerking opdracht 4 blz. - 76

7. De Amerikanen hebben de traditie groot gemaakt / hebben de traditie van kaartjes sturen uitgebouwd tot een groot (commercieel) feest, waarbij mensen elkaar cadeaus geven.

8. (1) Zij deden rond 14 februari goede zaken met het buitenland; (2) Zij wilden dit succes ook in eigen land uitbreiden.

Uitwerking opdracht 4 blz. - 76

9. (1) De welvaart nam vanaf het eind van de jaren tachtig toe. 

(2) De Amerikaanse cultuur kreeg in de jaren negentig een prominente plek in Nederland (en werd daardoor een voorbeeld).

10. Nee, zie de laatste zin van de tekst: ‘Uit dezelfde enquête blijkt echter ook dat zelfs degenen die niets gaven, toch stiekem op een kaartje of een bloemetje hoopten – de zwijmelaars!’

Uitwerking opdracht 4 blz. - 76

11. Alinea 8 is geen ‘echte’ slotalinea: hij bevat geen herhaling/samenvatting of conclusie. 

Wel sluit de alinea aan bij de inleiding: daar gaat het ook over iemand met een kritische houding ten opzichte van Valentijnsdag.

12. D

 

Hoe bepaal je de hoofdgedachte van een tekst en hoe herken je de inleiding en het slot? 

Door de tekst 'precies'  te lezen.