§12.1 - Selectie

• Biologie
• Middelbare school

Laptop op tafel, 

start Lesson-up

Werkboek op tafel

HD 12 - Evolutie

Leerdoelen 12.1

• Je weet wie Darwin is en kunt uitleggen wat hij heeft ontdekt.
• Je kunt uitleggen hoe verschillende rassen ontstaan.
• Je kunt uitleggen wat natuurlijke selectie is.
• Je kunt uitleggen hoe nieuwe soorten ontstaan.
• Je kunt uitleggen hoe erfelijke variatie ontstaat.
• Je kunt uitleggen wat evolutie is.

Iedereen maakt een begrippenlijst van 12.1

Keuze: Alle werkboekvragen 12.1 maken of 

Lessonup verder doorwerken en gedeelte maken.

0

Wat weet je over evolutie?

Doen!

Maak opdracht 5 en 6

Hoe onstaan verschillende rassen?

Definitie ras: Een ras is een groep individuen van dezelfde soort, met ongeveer hetzelfde fenotype:

1. selecteren bepaalde eigenschap

2. kruisen [laten paren]

3. selecteren bepaalde eigenschap

4. kruisen

Veredelen of kunstmatige selectie

Doen!

Maak opdracht 7, 8, 10, 11

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie = de best aangepaste organismen geven hun genen vaker door aan de volgende generatie dan de minder goed aangepaste organismen. Het aandeel van de goed aangepaste individuen van een soort in de volgende generatie is daardoor groter. 

- overlevingskans

- meest voordelige eigenschappen

- beste aanpassingen

Hoe kan variatie in fenotype ontstaan?

1. Door de omgeving [veel weinig eten etc]
2. Door verschillen in genen, ofwel verschil in genotype = erfelijke variatie.

Voorbeeld van natuurlijke selectie

(survival of the fittest) 

van evolutie

Best aangepast aan leefomgeving 

Wie van de giraffe's kan zich het best voortplanten?

Doen!

Maak opdracht 12, 15, 16

In een bepaalde populatie komen ongeveer evenveel slakken met lichtgekleurde huisjes voor als slakken met donkergekleurde huisjes. De kleur van de huisjes is erfelijk bepaald. Door een verandering in de omgeving wordt de ondergrond waarop ze leven donkerder. Vogels eten daardoor slakken met lichte huisjes eerder op dan die met donkere. Na een paar generaties blijken er in die populatie bijna geen slakken met lichte huisjes meer te zijn. Is er in deze populatie sprake van selectie?

1. Nee
2. Ja, van kunstmatige selectie
3. Ja , van natuurlijke selectie

Hoe ontstaan nieuwe soorten?

1.  Isolatie

2. Variatie van een bepaalde erfelijke eigenschap

3. Erfelijke eigenschap is erfelijk

3. Natuurlijke selectie; de best aangepaste organismen kunnen zich het beste voortplanten. 

Doen!

Maak opdracht 17, 18

Erfelijke variatie

Erfelijk variatie onstaat door mutaties in het DNA van een geslachtscel --> het  individu heeft een iets ander genotype gekregen.

Door variatie in genotype is ook variatie in fenotype.

Sommige mutaties zijn gunstig, dus leveren een grotere overlevingskans op, dus ook meer kans op nakomelingen. 

Het nieuwe fenotype komt dan steeds vaker voor. 

Doen

Maak opdracht 19, 20 en 21

Evolutie

Definitie: 

De langzame verandering van soorten of het ontstaan van nieuwe soorten.

Evolutietheorie

De theorie die uitlegt hoe en waardoor soorten veranderen. 

Argumenten evolutietheorie

1. Fossielen

2. Overeenkomsten in bouw

3. Rudimentaire organen

4. Overeenkomst in embryonale ontwikkeling

3 voorwaarden voor evolutie

1.  Er is variatie

2.  De variatie is erfelijk

3.  Er is (natuurlijke) selectie

Doen

Maak opdacht 23 en 24.

De ontwikkeling van vissen tot amfibieën is een voorbeeld van evolutie.

1. juist
2. onjuist

De ontwikkeling van larve van het lieveheersbeestje tot een volwassen lieveheersbeestje is een voorbeeld van evolutie?

1. juist
2. onjuist

Wat is een organisme?

1. Een steen
2. De evolutie theorie van Darwin
3. Een levend wezen
4. Een vaatdoek

Wat is GEEN belangrijk sleutelbegrip bij evolutie?

1. Omgeving
2. Generaties
3. Het aangepast zijn van soorten
4. Leergedrag van dieren

Wat is geen argument voor evolutie?

1. Fossielen
2. Overeenkomst in bouw bij organismen
3. Overeenkomst in DNA bij organismen
4. Mensen worden ouder

Hoe heette het principe dat volgens Darwin de drijvend kracht achter de evolutie is?

1. Natuurlijke extinctie
2. Natuurlijke selectie
3. Natuurlijke sequentie
4. Natuurlijke reproductie

Wat wordt er met deze afbeelding bedoeld?

1. Dat mensen van de apen afstammen
2. Dat mensen en apen gemeenschappelijke voorouders hebben.
3. Dat er door micro-evolutie nieuwe soorten zijn ontstaan
4. Dat er veel apen zijn.