3.4 - Ondergang van Romeinse rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Verval van het Romeinse Rijk
23-11 Havo 2

Late oudheid - val Imperium Romanum

Leerdoelen

• Na de les kan je twee rijken die uit het romeinse rijk voortkomen benoemen
•  Een verschil kunnen uitleggen tussen de twee verschillende rijken
• Op de kaart aanwijzen waar de twee rijken liggen
• Uitleggen welk geloof bij het rijk hoort

Planning 

• Problemen binnen het rijk
  
• Problemen buiten het rijk
• Na de val van het rijk 
• Opdracht 
• Terugblikken
  

98-117 

Welke keizer?

Het Romeinse rijk

Problemen in het Romeinse rijk 

• 3e eeuw n.chr. Epidemieën, productie en handel daalde.
• Minder belastinginkomsten en minder soldaten voor aan de grenzen.
• De Romeinse schatkist raakte leeg.
  
  
• 395 Splitsing Romeinse rijk de grenzen zijn niet meer goed te verdedigen -> scheiding binnen het Romeinse Rijk: West-Romeinse rijk en het Oost-Romeinse rijk.

In het West-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Rome (later: Milaan en Ravenna), spraken de meeste mensen Latijn.

In het Oost-Romeinse Rijk, met de hoofdstad Constantinopel, spraken de meeste mensen Grieks.

Problemen buiten het Romeinse rijk

Problemen buiten het Romeinse rijk

• Invallen van de Germanen
  - Visigoten 
  - Franken
  
• Invallen van de vandalen
  - Plundering van Rome 
• Invallen van de Hunnen
  
  
• Volksverhuizingen

De Franken

• Germaans volk
  
  
• Niet alleen plunderaars maar ook bondgenoten
  
  
• Door volksverhuizing werden Romeinse steden Frankische steden

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De Grote Volksverhuizing tussen de 3e en 5e eeuw.

De Hunnen waren een stam uit Azië. Ze waren gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken.

De Vandalen kwamen helemaal tot aan Rome. Ze plunderden de stad een paar keer en roofden zelfs het goud van de tempeldaken. Het begrip vandalisme komt inderdaad van de plunderende Vandalen.

De Angelen en Saksen steken de Noordzee over en komen terecht in Engeland.

Veel namen van stammen kom je tegenwoordig nog steeds tegen in namen van landen en streken: Franci (Frankrijk), Alemanni (Duitsland, in het Frans: Allemange), Bavarii (Beieren), enz.

3e - 5e eeuw
Volksverhuizingen

Wat hebben de jaartallen 395 en 476 te maken met het Romeinse Rijk?
Kies het juiste antwoord.

1. In 395 werd het christendom staatsgodsdienst. In 476 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst.
2. In 395 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. In 476 was het einde van het West-Romeinse Rijk
3. In 395 ging de laatste West-Romeinse keizer dood. In 476 was het einde van het Oost-Romeinse Rijk.
4. In 395 werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. In 476 veroverden de Hunnen het West-Romeinse Rijk.

Welke interne problemen waren er binnen het R.R. rond het jaar 300?

➤Welk begrip past bij deze omschrijving:

Grote verplaatsing van Germaanse stammen vanuit Noord- en Oost-Europa naar het Zuiden en het Westen.

1. Limes
2. Romanisering
3. Staatsgodsdienst
4. Volksverhuizing

Leerdoel gehaald?

• Na de les kan je drie rijken die uit het romeinse rijk voortkomen benoemen
  
•  Een verschil kunnen uitleggen tussen de 3 verschillende rijken
  
• Op de kaart aanwijzen waar de drie rijken liggen
  
• Uitleggen welk geloof bij het rijk hoort

Belangrijke begrippen en ontwikkelingen

•  Problemen van het R.R.
• 395 splitsing van West-Romeinse en Oost-Romeinse Rijk 
  Volksverhuizingen
•  476 val van het Romeinse Rijk