10.6 Mutaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hoe kan het dat ondanks dat iedere menselijke lichaamscel hetzelfde genoom heeft de cellen er verschillend uitzien?

Welke factoren zijn van invloed op genregulatie bij volwassenen?

Op welke drie 'niveaus' kan genregulatie bij volwassenen plaatsvinden?

Leg genregulatie op het niveau van transcriptie uit mbv afbeelding.

Leg genregulatie op het niveau van translatie uit mbv afbeelding.

Thema 10 DNA

10.6 Mutaties

Leerdoel

• Je kunt de verschillende vormen en gevolgen van mutaties beschrijven.

Mutaties: veranderingen in nucleotidenvolgorde (fouten) in het DNA

Op welk 'niveau' kunnen mutaties plaatsvinden?

Noem een mogelijk nadelig en voordelig effect van mutaties voor organismen of een soort.

Effecten mutaties

• Neutraal: genotype veranderd, fenotype niet -> GCA, GCG coderen beide voor Alanine

Wel invloed op genotype en fenotype:

• Negatief
• Positief 

Lichaamscellen -> effect individu

Geslachtscellen -> effect individu maar ook voor nakomelingen (overerfbaar)

Ontstaan genoom mutaties

Mogelijk gevolg..

Hoe ontstaan mutaties?

DNA-repair systeem

Enzymen in de celkern die constant fouten/beschadigingen opsporen en repareren

• Nuclease: knippen
• DNA-polymerase: inbouwen
• Ligase: plakken

Toch fout in DNA? -> suppressie = stilleggen celcyclus of apoptose

Binas 71I

Kanker

Reguleren celdeling van lichaamscellen

• Suppressorgenen: mutatie = geen rem meer = geen herstel schade in DNA
• Proto-oncogenen: mutatie = oncogen = abnormaal snel groeien en delen van cel

--> TUMOR

- Goedaardig

- Kwaadaardig 

- Kwaadaardig met uitzaaiingen (metastase)

Véél genetische variatie binnen een populatie

Door: mutaties, recombinatie en crossing-over

Recombinatie (2^n)

Crossing-over

Leerdoel behaald??

• Je kunt de verschillende vormen en gevolgen van mutaties beschrijven.

Het huiswerk

Bestudeer blz. 127 t/m 136.

O: Maken + nakijken opdr. 72 t/m 81.

V: Maken + nakijken opdr. 72 + 77 t/m 81.