2.1 Het skelet

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.1 Botten

2.1 Leerdoelen

• Je kent de namen van botten en kunt ze benoemen in het skelet.
• Je kunt de taken van het skelet noemen.
• Je kunt de bouw van een bot beschrijven en kunt been en kraakbeen herkennen.
• Je kunt beschrijven waar botten uit bestaan en hoe dat verandert als je ouder wordt.
• Je kunt uitleggen hoe de wervelkolom schokken opvangt.

1. Je kent de namen van botten en kunt ze benoemen in het skelet.

Soorten skeletten

• Inwendig skelet
• Uitwendig skelet (chitine, vervellen)
• Geen skelet

Opbouw lichaam

Globaal bestaat je lichaam uit drie onderdelen:

- Hoofd

- Romp 

- Ledematen (armen en benen)

Menselijk skelet 

Het skelet bestaat uit 206 botten (beenderen). 

Ezelsbruggetje: 

De ellepijp zit vast aan de kant van de pink.

Leer bron 2, 3 en 4 uit je hoofd.

-> Hoe zou jij dit aanpakken?

2. Je kunt de taken van het skelet noemen.

Functies van het skelet 

1. Stevigheid geven
2. Vorm geven 
3. Bescherming organen 
4. Beweging mogelijk maken 

3. Je kunt de bouw van een bot beschrijven en kunt been en kraakbeen herkennen.

Pijpbeenderen:  rond

Rood beenmerg 

Mergholte met geel beenmerg

Bijv: 

Platte beenderen: plat

Rood beenmerg

Soorten beenderen

Rood beenmerg = aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg = opslag vet

Bron 7

Beenweefsel

Botten bestaan uit cellen  met tussencelstof met veel kalk (hard en stevig) en weinig lijmstof (buigzaam). 

Kraakbeenweefsel

Kraakbeen bevat veel lijmstof en weinig kalk. Hierdoor is het buigzaam. 

Waar 2 botten tegen elkaar komen, zit ook een laagje kraakbeen. 

4. Je kunt beschrijven waar botten uit bestaan en hoe dat verandert als je ouder wordt.

Baby's

Hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten. Ze breken bijna nooit een bot. Ze zijn ook erg soepel en lenig. 

Bejaarden

Hebben veel kalk en weinig lijmstof in hun botten. Als ze vallen, breken ze snel hun botten. 

5. Je kunt uitleggen hoe de wervelkolom schokken opvangt.

Hoe vangt de wervelkolom schokken op?

• Dubbele S-vorm: wervelkolom kan een beetje in elkaar geduwd worden en weer terugveren

• Kraakbeenschijven: zachte kern (bron 12)

Beide zorgen ze voor VEERKRACHT

De rugspieren helpen ook mee

Opbouw kraakbeenschijven

Huiswerk 2.1

Bestudeer blz. 67 t/m 78.

Maken + nakijken opdr. 3, 4, 5, 8, 10, 12, 13, 15, 16, 19, 21, 22.