5.3 Zijn wij sociaal?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H5 Hoe werkt de overheid?

Paragraaf 5.3 zijn wij sociaal?

Wat weten we nog/al?

Leerdoelen 5.2

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een planeconomie en vrijmarkteconomie.
• Je kunt uitleggen wat een sociale markteconomie is.
• Je kunt instellingen noemen die de overheid adviseren.
• Je kunt uitleggen welke gevolgen economische groei heeft voor de overheid, de bedrijven en de burgers.
• Je kunt uitleggen wat een recessie en economische crisis is en je kunt vier maatregelen noemen waarmee de overheid de economie stimuleert.

Begrippen paragraaf 5.2

• Bbp
• Cpb
• Economische crisis
• Economische groei
• Plan economie

• Recessie
• SER
• Sociale markteconomie
• Vrijemarkteconomie

Leerdoelen 5.3

• Je kunt uitleggen wat het solidariteitsbeginsel is.
• Je kunt de sociale verzekeringen onderverdelen in volksverzekeringen en werknemersverzekeringen.
• Je kunt uitleggen wat sociale voorzieningen zijn en wat sociale zekerheid is.
• Je kunt uitleggen waarom Nederland een verzorgingsstaat is.

Solidariteitsbeginsel

In Nederland hebben we het solidariteitsbeginsel dat houdt in dat iedereen met een inkomen een deel daarvan afstaat voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen. 

Zo worden zwakkeren door de sterken geholpen. 

Voorbeelden zijn:

• De sociale verzekeringen
• Inkomenssteun zoals huurtoeslag en zorgtoeslag

Sociale verzekeringen

Er bestaat een kans dat je buiten je eigen schuld zonder inkomen komt te zitten.

In veel van die situaties kun je een uitkering krijgen van de sociale verzekeringen. 

We maken onderscheid in:

• Volksverzekeringen
• Werknemersverzekeringen

Volksverzekeringen

Volksverzekeringen zijn sociale verzekering waar alle inwoners van Nederland recht op hebben.

Iedereen tot de pensioenleeftijd betaalt een percentage van zijn inkomen als premie voor de volksverzekeringen.

De volgende verzekeringen zijn er:

• AOW (Algemene Ouderdomswet)
• Anw (algemene nabestaande wet)
• Wlz (Wet langdurige zorg)

Werknemersverzekeringen

Werknemersverzekeringen zijn sociale verzekeringen voor mensen die in loondienst werken of gewerkt hebben.

De premies voor werknemersverzekeringen worden door de werkgeven betaald.

De belangrijkste werknemersverzekeringen zijn:

• WW (werkloosheidswet)
• WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen)

Sociale voorziening

• Soms heb je geen recht op  een sociale verzekering. 
• Je kunt dan in aanmerking komen voor een sociale voorziening. 
• Dit is een uitkering die betaald wordt met belastinggeld.
• Een voorbeeld is de bijstandsuitkering of toeslagen.
• De sociale verzekeringen en de sociale voorzieningen samen vormen de sociale zekerheid.

Verzorgingsstaat

• Dankzij de sociale zekerheid is er in ons land een bestaansminimum voor ieder inwoner.
• De overheid heeft een bedrag vastgesteld dat je minimaal nodig hebt om van te leven. Dit is het sociaal minimum.
• Naast sociale zekerheid regelt de overheid ook gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs.
• Daarom noem je Nederland een verzorgingsstaat.

Je kunt nu

• Je kunt uitleggen wat het solidariteitsbeginsel is.
  
• Je kunt de sociale verzekeringen onderverdelen in volksverzekeringen en werknemersverzekeringen.
  
• Je kunt uitleggen wat sociale voorzieningen zijn en wat sociale zekerheid is.
  
• Je kunt uitleggen waarom Nederland een verzorgingsstaat is.

Begrippen paragraaf 5.3

• Sociaal minimum
• Sociale verzekeringen
• Volksverzekeringen
• Werknemersverzekeringen
• Sociale voorzieningen
• Solidariteitsbeginsel
• Verzorgingsstaat

Aan het werk!

Maken opdrachten 5.3: 2, 3, 4, 6, 7 en 8 

Maken Rekenopdrachten: 4 en 6

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 5.3

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 5.3