§1.3 Platentektoniek deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§1.3 Platentektoniek deel 1

Planning van deze les

Opening

Grote quiz spelen over paragraaf §1.2

Start uitleg §1.3 deel 1

Aan de slag

Einde

Welke twee aanwijzigen hadden wetenschappers in de 17e eeuw voor een supercontinent?

1. Aardmagnetisme & kustlijnen
2. Gidsfossielen en kustlijnen
3. Mid-oceanische ruggen en aardmagnetisme
4. Mid-oceanische ruggen en gebergtes

Welke drie aanwijzingen en volgens hem
bewijzen voerde Alfred Wegener aan voor het bewegen van de platen?

1. Paleomagnetisme, overeenkomsten fossielen over verschillende continenten, aansluitende gesteenten.
2. Overeenkomsten fossielen over verschillende continenten, gevolgen ijskappen warme gebieden, paleomagnetisme.
3. Aansluitende gesteenten, overeenkomsten fossielen over verschillende continenten, zeevloerspreiding.
4. Overeenkomsten fossielen over verschillende continenten, gevolgen ijskappen warme gebieden, aansluitende gesteenten.

Actualiteitsprincipe

1. natuurwetten in het verleden zijn hetzelfde als die in het heden
2. natuurwetten in de toekomst zijn nooit hetzelfde als in het verleden
3. Iets wat nu gebeurt is altijd te voorspellen
4. natuurwetten veranderen nooit

Wat houdt de catastrofe theorie in?

1. Alles gebeurt met een reden
2. Iets gebeurt plotseling
3. Iets wat nu gebeurt kan je verklaren door iets van vroeger.
4. Iets van vroeger, wat nu nooit meer kan gebeuren

Wie of wat is Pangea?

1. De grootste vulkaan in Indonesië
2. Wetenschappelijke naam voor Atlantis
3. Een supercontinent van 225 miljoen jaar geleden
4. De naam van de geoloog die 'continental' drift bedacht heeft

Bij welke aardkorst ontstaat een mid-oceanische rug?

1. Continentale korst
2. Oceanische korst

Bij een mid-oceanische rug ontstaat nieuw gesteente

1. Juist
2. Onjuist

mid-oceanische rug is qua leeftijd relatief

1. jong
2. oud

Hoe verder je van de mid-oceanische rug af gaat, hoe....

1. Jonger de plaat
2. Hoe ouder de plaat

Wat was de bijdrage van paleomagnetisme aan platentektoniek?

1. laat zien dat platen bewegen
2. laat ouderdom zien van de oceaanbodem
3. laat zien dat magnetisch veld vroeger anders lag
4. verklaart waarom magnetisch veld omklapt

Hoe heet het vaststellen richting van aardmagnetisch veld in oude gesteenten

1. paleolithologie
2. archeolithologie
3. paleomagnetisme
4. archeomagnetisme

Convectiestromen komen voor in:

1. Buitenste laag van de aardmantel
2. De lithosfeer
3. De buitenkern
4. De asthenosfeer

Convectiestomen zijn voorbeelden van .....

1. exogene krachten
2. endogene krachten

Wat is een (mid)oceanische rug

1. Gebergte nabij een subductiezone
2. Gebergte nabij een convergente plaatbeweging
3. Gebergte nabij een divergente plaatbeweging
4. Scheur in het aardoppervlak nabij een subductiezone

Bij een mid-oceanische rug ontstaat nieuw gesteente

1. Juist
2. Onjuist

Welk gesteente ontstaat bij een divergerende plaatgrens zoals bij de mid-oceanische rug?

1. Graniet
2. Basalt
3. Zowel graniet als basalt
4. Geen van beide

De oudste ocaanbodem ligt dichtbij de mid-oceanische rug

1. Juist
2. Onjuist

• Wat zien we hier?

• Waar zou deze foto mogelijk genomen zijn?
• Waarom daar?
  

Amerikaanse plaat

Euraziatische plaat

Silfrakloof in Ijsland

Lesdoel(en) §3

Aan het einde van de les kan je:

• in eigen woorden uitleggen waarom de aardplaten bewegen;
  
  
  
• in eigen woorden uitleggen welke drie soorten plaatbewegingen er zijn
  

Door platentektoniek...

Bergen

Vulkanen

Aardbevingen

Aantekening

Door platentektoniek...

• Breekt Oost-Afrika zometeen in tweeën...
• Wordt Himalaya nog hoger...
• Komen Europa en Afrika aan elkaar vast te liggen
• Noord- en Zuid-Amerika uit elkaar te liggen
• Wordt de Atlantische oceaan elk jaar 2 cm breder
  Platentektoniek: processen waarbij platen ontstaan en bewegen
  

Drie bewegingen

Waarom bewegen platen?

Oorzaak platentektoniek

Lang werd gedacht dat het door convectiestromen kwam, maar tegenwoordig geven ze het model van ridge push and slab pull model als voornaamste oorzaak

Plaatbewegingen

Convergente plaatbeweging (naar elkaar toe)

• continentale plaat en een oceanische plaat 
• of 2 continentale platen 
• of 2 oceanische platen

Divergente plaatbeweging (van elkaar af)

• 2 oceanische platen 
• of 2 continentale platen 

Transforme plaatbeweging (langs elkaar heen)

• meestal 2 continentale platen 

Aan de slag

Jullie mogen bezig met §1.3 opdrachten 1, 2 (platentektoniek) en 3 (ontstaan platentektoniek)

Ben je klaar? Ga dan alvast bezig met §1.3 opdrachten 4 (Convergentie), 5 (Himalaya), 6 (Divergentie), 7 (Mid-oceanische rug) en 8 (Transforme plaatbewegingen)