IBS 1: Hoofdstuk 8 Cavia

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Hoofdstuk 8: Cavia

IBS 1: Dierverzorger op een recreatiepark

MBO niveau 2

1. haasachtigen
2. primaten
3. knaagdieren
4. slangen

Cavia

Guinese biggetjes: vanwege knor geluidjes

   = een geslacht van Zuid-Amerikaanse knaagdieren

Als voedseldier of gezelschapsdier

Kan zelf geen vitamine C aanmaken 

(net als de chimpansee)

Hoe oud worden cavia's gemiddeld?

1. 1 tot 2 jaar
2. 3 tot 5 jaar
3. 5 tot 8 jaar
4. 8 tot 12 jaar

Hoe noem je een cavia jong?

1. big
2. kitten
3. lamprei
4. pinky

Natuurlijke levensvorm

Komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika

 - leven op grote hoogte in de bergen (maar in Peru ook in lager gelegen gebieden)

In het wild:

• Op grasvlakten
  
• Slapen in zelfgemaakte holen (of overgenomen van andere dieren)
  
• Eten vooral gras en plantaardig materiaal, bevat weinig energie dus veel van eten: dus constant keutels
  
• Actiefst in de ochtend- en avondschemering
  
• Goed overzicht van hun omgeving en de hemel door plaatsing van hun ogen
  
• Kunnen niet zien wat zich net onder hun neus bevindt (eten vinden ze op geur en tast)
  
• Schrikken: zitten doodstil of zoeken snel dekking
  
• Drinken weinig (veel vocht uit gras)
  

Bouw van de cavia

Gedrongen lichaamsbouw, gespierd en een afgeronde voor- en achterhand.

 

Door fokken verschillende kleurslagen en haarvormen ontstaan.

Gefokte cavia’s (500-1500 g) groter dan de wilde vorm (700 g).

Sociale dieren, groepjes in het wild:

1 mannetje, een aantal vrouwtjes en de jongen

Hebben cavia's hoektanden?

1. ja
2. nee

Gebit

Opvallend grote snijtanden (blijven groeien):

   knagen om tanden te slijten

• 2 snijtanden boven en onder
• Diasteem (ruimte tussen snijtanden en kiezen)
• Achter in de bek 4 kiezen
• Geen hoektanden

Engels gekruind

Amerikaans gekruind

langhaar / peruvian

Borstelhaar / ruwhaar

gladhaar

Soorten cavia's

Indeling in variëteiten:

• Kleur (eenkleurig, tweekleurig, driekleurig)
  
• Vachtstructuur (gladhaar, satijnbeharing, gekruind, borstelhaar, rexbeharing)
  
• Vachtlengte (korthaar, langhaar, tessel, sheltie merino)
  

Wat mag qua uiterlijk een gladhaar cavia niet hebben?

Welke cavia heeft altijd een witte rozet?

1. Amerikaans gekruind
2. Engels gekruind

Hanteren

Nooit van boven benaderen.

Zijn snelle dieren: resoluut oppakken

Nooit aan het nekvel!

Nooit laten vallen (zwakke rug breekt snel)

Hanteren

• Praat tegen de cavia. Drijf voorzichtig in een hoekje. Benader hem aan de zijkanten met 2 handen en schep de cavia op (kleine cavia’s 1 hand).
• Schuif 1 hand onder de borst en de andere onder de achterhand (ondersteuning). Laat het dier op zoveel mogelijk vingers steunen (anders organen beschadigen).
• Je kan de cavia teken je buik aanzetten waarbij je z’n kont ondersteund.

Grote dieren en drachtige zeugjes altijd met 2 handen!

Fixeren

• Pak de cavia met 1 hand beet onder zijn borst. Houd hierbij de voorpootjes stevig tussen je vingers. Met je andere hand pak je de cavia beet bij de achterhand.
• Pak nu de cavia op en ondersteun de achterhand met je hand. Met je wijsvinger druk je het kopje omhoog zodat de cavia niet kan bijten.

Geslachtbepaling

• zeugje is duidelijker een Y te herkennen
• beertje een Y + een ronde geslachtsopening
• Bij volwassen mannen zijn ook vaak de teelballen te zien en te voelen.
  

Wat voor soort eter is een cavia?

1. carnivoor
2. herbivoor
3. omnivoor

Waarom heeft een cavia altijd hooi tot
zijn of haar beschikking nodig?

Eten & drinken

In het wild vooral groenvoer (bladeren, gras, fruit). Daarnaast zaadjes (graan, haver, maïs).

      In gevangenschap vooral groenvoer, hooi en hardvoer.

Drinken het beste uit een flesje (bakje kan snel vies worden).

Altijd gras en/of hooi aanwezig zijn

•  zo kunnen ze de hele dag met eten bezig zijn (natuurlijk gedrag)
  
•  vinden ze lekker om te eten en op te liggen
  
•  het trimt hun tanden
  
•  vezels in het hooi zijn onmisbaar voor hun spijsvertering
  

Waarom eten cavia’s hun eigen ontlasting op (coprofagie)?

Vitamine C

Cavia’s kunnen zelf geen vitamine C aanmaken.

• In speciaal cavia voer zit dit toegevoegd. Moet licht- en luchtdicht worden verpakt (anders verdwijnt de vitamine C)
  
•  Stress en drachtigheid zorgt voor meer behoefte aan vitamine C
  
•  Is ook als druppel of tabletvorm te geven
  

Tekort aan vitamine C herkennen:

Waarom mag je een cavia
niet te veel kool geven?

Voeren

Gemengd (algemeen knaagdieren-)voer niet geschikt omdat:

• Zit geen vitamine C aan toegevoegd
  
• Bevat veel vette zaden
  
• Kan selecteren in gemengd dieet en daarbij belangrijke voedingsstoffen laten liggen.
  

Geschikte groenten en kruiden:

Paprika, andijvie, peterselie, witlof, bleekselderij, broccoli, paksoi, ijsbergsla, komkommer, tomaat. Van wortel en radijs ook het groene loof.

Niet te veel fruit: te veel suikers geven problemen met de darmflora.

Te veel kool geven wordt afgeraden vanwege gasvorming.

Huisvesting

Kooi (op een tochtvrije en rustige plaats):

• 1 cavia: minimaal 0,75m2 vloeroppervlak
  
• 2 cavia’s: minimaal 1,5 m2 vloeroppervlak
  

Groepshuisdieren!

Schuilhokje is prettig (liefst niet al te groot)

Geef een voorbeeld van periodieke verzorging bij een cavia.

Dagelijkse verzorging

• Voeren
• Water verversen
• Vieze plekken weghalen
• Hooi geven

Periodieke verzorging

• nagels bijknippen (op dezelfde manier als bij konijnen).
  

      - bij zwarte nagels kan je het leven beter zien als je er een lampje bijhoudt.

• Langharige cavia’s vachtverzorging 
• Ontwormen
• Hele hok schoonmaken
• Gebit controleren

Aan de slag!

Hoofdstukvragen:

• hoofdstuk 11: overige knaagdieren

Leeractiviteiten

• 1.4: Schooldieren hanteren en eventueel fixeren
  
• 1.5: Registratie konijnen
  
• 1.6: Signaslement konijnen en cavia’s 

joinmyquiz.com:

code konijnen rassen: 6530 7342

code diergroepen in de dierentuin: 5972 6094