klas 3 Voorbereiding PTA boekentoets & middeleeuwen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Verhaalanalyse

Onderdelen boekentoets

2 delen: 

1) eigen boek (verhaalanalyse)

2) middeleeuwen (aantekeningen, LessonUp, presentaties)

Wat is fictie? (kies meer dan één antwoord!)

1. onderwerp in Shownieuws
2. verzonnen verhalen
3. nieuwsbericht
4. verhaal Harry potter

Gaat fictie over echt bestaande personen en gebeurtenissen ?

1. nee
2. ja
3. soms

Let op!

Fictie is geen genre. Jullie lezen allemaal fictie. Alle fictie kun je onderverdelen in verschillende soorten verzonnen verhalen.

Verhaalanalyse

* titelverklaring

* genre

* beschrijving personages

* vertelsituatie (perspectief)

* tijd

* thema

Titelverklaring

Wat is de titel van jouw boek? 

Waarom denk je dat de schrijver voor deze titel heeft gekozen?

Zijn er voorbeelden uit in het verhaal waarin je de titel letterlijk tegenkomt?

Zijn er gebeurtenissen waaraan je de titel kunt verbinden? 

Titelverklaring

Er wordt een titelverklaring gegeven...

...waarin duidelijk wordt wat de titel met het verhaal te maken heeft... en dit wordt ondersteund met voorbeelden uit het boek. 

Tip: zoek nu al voorbeelden van de titelverklaring in je boek. 

Op de toets heb je je boek er niet bij. Je kunt de voorbeelden beschrijven.

Voorbeeld: Titelverklaring Wonder

De titelverklaring van Wonder:

Het boek heet Wonder omdat de moeder van August hem ervaart als een Wonder. Ze vindt hem mooi zoals hij is en houdt van hem zoals hij is. 

Hoofdpersonen en bijpersonen

De hoofdpersoon in een verhaal is:

- De persoon die het meeste aandacht krijgt van de schrijver.

- Je leest het verhaal door zijn/haar ogen.

- Je weet wat hij/zij doormaakt, denkt en zegt.

-   soms zijn er meerdere hoofdpersonen

Een hoofdpersoon is meestal een...

1. round character
2. flat character

Noem 3 kenmerken van een round character

Perspectief en verteller

Perspectief betekent: Gezichtspunt.

Daarmee wordt bedoeld dat de lezer als het ware 'over de schouder' meekijkt met een van de personages.

Jullie hebben drie soorten perspectief geleerd:

1.  Ik-perspectief
2.  Hij/zij-perspectief
3. Alwetende verteller

Ik-perspectief

Bij dit perspectief lijkt het alsof de ik-figuur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij direct meemaakt of ooit beleefd heeft. Vooral bij dagboeken zie je dit vaak terug.

bijvoorbeeld:

"Ik loop op straat en zie voor mij op de grond een vreemd voorwerp liggen. Het is groen en het geeft de suggestie van beweging. Hoewel het maar een klein hoopje drilpudding lijkt, boezemt het me direct angst in. Ik durf er niet naar te kijken, maar kan mijn ogen niet afwenden. Ik moet. Het wil dat ik het zie."

Hij/zij-perspectief

Het verschil met het ik-perspectief is dat het verhaal in de hij/zij-vorm wordt beschreven.

Bijvoorbeeld:

"Hij staat daar, doodstil, aan de grond genageld. Het vreemde voorwerp dat voor hem op de grond ligt, lijkt hem volledig te hypnotiseren. Het gelei-achtige materiaal gloeit. Een vreemde straling lijkt doelgericht zijn weg te zoeken naar de ogen van starende jongen. Pieter beeft. Niet in staat zich te bewegen."

Alwetende verteller

Deze verteller vertelt het verhaal, maar heeft hier zelf geen rol in. Het verschil met het hij/zij-perspectief zit hierin dat de alwetende verteller vanaf het begin het hele verhaal al kent. De verteller weet niet alleen wat de hoofdpersoon doet en denkt, maar ook wat er op andere plekken, op andere momenten en met anderen personages gebeurt. De verteller is 'Alwetend'.

Bijvoorbeeld:

"Wat Pieter niet wist, terwijl hij aan de stoeptegels vastgevroren naar het vreemde object stond te staren, was dat nog geen vijf minuten daarvoor een ander op die plaats iets verloren was. Een groen, pulserend en zeer gevaarlijk voorwerp. Een voorwerp in paniek meegenomen uit het laboratorium toen daar de hel losbarstte. Toen dokter Hogenstijn zijn creatie niet langer de baas was en zijn collega's met een scalpel te lijf ging."

De zin: 'Hij dacht eraan dat hij liever in zijn bed zou blijven."

1. ik-perspectief
2. wisselend perspectief
3. personaal perspectief

  tijd en ruimte

Een verhaal speelt zich af op een bepaalde locatie, plaats . 

Dit kan er één zijn, maar er kunnen ook meer plekken zijn waar het verhaal zich afspeelt.

Niet alleen de ruimte is van belang, maar ook de tijd. 

Je kunt het hebben over 

• tijdsduur (hoe lang het verhaal duurt) 
  
•  over de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. (vroeger, nu , de toekomst)
  
• de volgorde in de tijd van de gebeurtenissen 
  

Een tijdsprong is . . .

1. het versnellen van tijd
2. het overslaan van tijd
3. het vertragen van tijd
4. de vertelde tijd

Waarom wisselt een schrijver af in tijd?

Tijd: Chronologisch

Een verhaal noem je chronologisch  : 

als de gebeurtenissen in het verhaal worden verteld in de tijdsvolgorde zoals ze zich in werkelijkheid ook hebben  afgespeeld.

Tijd: Flashback en flashforward

Wanneer een personage terugblikt of vooruitblikt op een gebeurtenis spreek je van een flashback of flash-forward. De gebeurtenis onderbreekt de loop van het verhaal. 

Bijvoorbeeld:

"Twaalf jaar geleden is dokter Hogenstijn met een experimenteel onderzoek begonnen in opdracht van de regering. Het was een onderzoek naar DNA-manipulatie. Het doel was het integreren van gemodificeerd DNA-materiaal en computerhardware. Kunstmatige intelligentie. Nu, na twaalf jaar is dit doel bereikt. Dokter Hogenstijn heeft een monster geschapen."  

Zelf aan de slag...

Bereid je eigen boekentoets 

20 minuten

-Leestijd

of

-Geef alvast antwoord op de
 theoretische vragen over jouw boek

Zelf aan de slag...

Bereid je eigen boekentoets voor...

Geef alvast voor jezelf antwoord op deze vragen over je eigen boek:

Verklaar de titel

Wat is het genre?

Wat is het onderwerp - en het thema?

Tijd: verloopt het verhaal chronologisch? Geef voorbeelden uit het boek om je antwoord toe te lichten.

Wat is de vertelsituatie in jouw boek? Licht toe met een voorbeeld.

Beschrijf de hoofdpersoon (kies er een als er meer zijn).

Inhoud

Geef voor jezelf alvast antwoord op deze vragen over de inhoud:

1) Welk personage vind jij het meest sympathiek? Leg uit waarom.

2) Welke gebeurtenis is je het meest bijgebleven? Beschrijf wat er gebeurde en ook waarom je het gaat onthouden.

3) Welke ruimte in het verhaal vond jij het belangrijkst? Beschrijf de ruimte en leg uit waarom je die ruimte belangrijk vindt.