Les 1: De eerste twee maanden

• Jongvee opfok
• MBO
• Studiejaar 1

Les 1: De eerste twee maanden

Deel 2

Mevrouw Voort

Leerdoelen 

Het omschrijven van de eerste 2 maanden van het kalf

in welke periode is een kalf het kwetsbaars voor ziektes

1. 0-2 mnd
2. 1-4 weken
3. 4-8 mnd
4. 5-6 mnd

Antistoffen om immuun te worden noem je

1. immunisatie
2. weerstand
3. slokdarmsleuf reflex

Wat betekend actieve immunisatie

1. immuun door biest
2. dat het lichaam er zelf op reageert

Wat betekend passieve immunisatie

1. Lichaam reageert zelf er op
2. Slokdarm sleuf reflex
3. Dat het lichaam antistoffen krijgt

Waardoor kun je passieve immunisatie krijgen?

1. Biest, injectie
2. Door de moeder over gedragen
3. Via medicatie

Moet een kalf ziektes krijgen om weerstand te krijgen

1. ja
2. nee

Is het spenen van kalfjes een risico moment?

1. Ja
2. Nee

Wat is beter

1. Kunstmelk
2. Zoetemelk/ koemelk

Waarom zou je de eerste dagen al een beetje ruwvoer verstrekken aan de kalfjes

Welke periode van het kalf heeft het meeste effect op zijn latere resultaten

1. 1 tot 4 weken
2. 1 tot 3 dagen
3. van dag 1 tot 12 maanden
4. De eerste 3 maanden

Waarom worden kalfjes gehouden in een eenling box

1. Makkelijk voor de boer
2. Minder strooisel kosten
3. Om infecties te voorkomen

Kalverhuisvesting moet voldoen aan 

- Voldoende beschutting 

- Wel lucht verversing maar geen tocht

- Voldoende nest materiaal 

-  Watervoorziening van dag 4 

Wanneer komt een kalf in een groepshuisvesting

1. Niet
2. Vanaf week 1
3. Vanaf week 2

Wat zijn voordelen van groepshuisvesting 

Welke magen zijn er ook alweer? 

- Na de geboorte is de lebmaag is het belangrijkste 

Op welke leeftijd heeft het kalf een weerstandsdip?

1. 1 week
2. 2 á 3 weken
3. 2 á 3 maanden
4. 6 maanden

Immunisatie

Actieve immunisatie: Het lichaam reageert zelf op de antigenen van een ziekteverwekker.

Passieve immunisatie: Het lichaam krijgt antistoffen via biest of een injectie van antistoffen

Opbouwen van weerstand

Via biest

Weerstand opbouwen door de ziekte op te lopen, lichaam gaat antistoffen aanmaken. 

Door de goede start van de biest, zijn er in de eerste periode voldoende afweerstoffen in het lichaam aanwezig om ziektes te bestrijden zonder dat het kalf er heel erg ziek van wordt. Het kalf zal dus zonder (veel) ziekteverschijnselen de ziektes doorlopen, bestrijden en eigen geheugencellen opslaan. 

Opbouw van weerstand

Het afweersysteem van kalveren blijft in ontwikkeling: pas na 5 tot 8 maanden is deze volledig ontwikkeld. Een groot risico-moment is dan ook het spenen. De afweerstoffen uit de biest doen tegen die tijd eigenlijk niets meer, maar het afweersysteem van de kalveren is nog niet volledig ontwikkeld. Hier zit dan ook vaak een weerstand-dip.

 

Voeding

Voeding is een belangrijk element in jongveeopfok. Het zorgt namelijk voor de juiste ondersteuning van de weerstand, het ondersteunt de groei en het activeert te ontwikkeling van het spijsverteringsstelsel. Na de eerste drie dagen - de biestperiode - stappen veel veehouders over op kunstmelk of aangezuurde melk. Dit blijft zo tot aan het spenen, rond de achtste week. 

Kunstmelk

 De eerste twee weken leeft een kalf vooral van melk. 

Veel veehouders gebruiken kunstmelk om de kalveren te voeren. Dit heeft veel voordelen, bijvoorbeeld: 

          - Het is compleet en afgestemd op het kalf.

             Alle vitaminen, mineralen, spoorelementen zitten er in en de vet/eiwitbehoefte is aangepast op de behoefte van het kalf.

          - Het lagere vetgehalte voorkomt (voedings)diarree. Daarnaast zit het kalf minder snel 'vol' - hierdoor wordt het gestimuleerd om meer vast voedsel op te nemen.

Vast voer

Na de eerste paar dagen gaat het kalf ook vast voer eten, dit is belangrijk zodat de pens kan gaan ontwikkelen.

 

Je kunt dan denken aan krachtvoer, ruwvoer en voldoende water.

Er zijn ook standaard 'kalvermixen' beschikbaar, waar een combinatie van krachtvoer en ruwvoer in zitten.

Na ongeveer twee weken begint het kalf met herkauwen, dan kan het kalf meer energie uit vast voer halen.

Hoeveel gram moet een kalf per dag groeien

1. 400 tot 500 gram
2. 500 tot 600 gram
3. 600 tot 700 gram
4. 800 tot 1000 gram

Droge stof opname

Per dag vreet een kalf in de eerste periode ongeveer 1,5 tot 3 kg droge stof per 100 kg lichaamsgewicht.

De energiebehoefte is hoog: per kg droge stof moet je denken aan ongeveer 1000 VEM en 20% ruw eiwit.

Het grootste gedeelte van de energiebehoefte wordt uit de melk gehaald.

Huisvesting

Eenlinghuisvesting

De eerste twee weken worden kalveren in een eenlinghuisvesting geplaatst om de infectieoverdracht zo klein mogelijk te houden.

Het is in deze periode belangrijk dat de huisvesting voldoet aan een aantal eisen:

Voldoende beschut

Wel luchtverversing, maar geen tocht

Voldoende nestmateriaal (zie nestscore jongveesignalen)

Watervoorziening (vanaf dag 4 minimaal)

Waaraan moet groepshuisvesting voldoen?

1. Voldoende ventilatie en 3m2 stro ruimte
2. Beperkt drinkwater
3. Voldoende tocht moet aanwezig zijn
4. 2 m2 stro per kalf

 Groepshuisvesting

Vanaf week 2 tot aan het spenen zitten de meeste kalveren in een groepshuisvesting.

 Huisvesting moet dan voldoen aan de volgende eisen:

    - Voldoende ventilatie - geen tocht

    - Minimaal 3 m2 stroruimte tijdens de melkperiode

    - Minimaal 3,5 m2 stroruimte na het spenen tot 4 maanden.

    - Onbeperkte beschikbaarheid van water

Groepsgrootte

De groepsgrootte hangt af van de grootte van de kalverhokken,

    maar ook van de wijze waarop melk verstrekt wordt (melkautomaat of handmatig).

    De optimale situatie is in de eerste weken maximaal 4 kalveren per hok: zo kun je de

    individuele kalveren goed controleren en goed bijhouden of elk kalf voldoende melk

    binnen krijgt. Na het spenen is de maximale bezetting in een optimale situatie 8 kalveren per

                                                                                                  hok.

Huiswerk 

Deel 2: De zorgperiode

1. De eerste twee maanden

vraag 1 t/m 10

Nog vragen? 

Anders: 

Stoelen aanschuiven

Tafels netjes achterlaten

Rustig het lokaal verlaten

Bedankt en tot volgende week!