1 vmbo-kgt thema 6.5 Voortplanting bij planten en dieren: vruchten en zaden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

thema 6 Voortplanting bij planten en dieren

6. bevruchting

wat gaan we vandaag doen?

herhaling vorige lessen: bestuiving/bevruchting

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie: 6.4 vruchten en zaden

6.5 voortplanting bij dieren

herhalen leerdoelen

Sleep naar de goede plaats

stempel

Bloem bodem

stijl

Vrucht beginsel

Eicel

Zaad beginsel

grote

kroonbladeren

plakkerig 

stuifmeel

geen geur

vertakte

stampers

nectar

kleurige 

kroonbladeren

meeldraden buiten de bloem

geur

licht stuifmeel

onopvallende kroonbladeren

wind 

bestuiving

insecten 

bestuiving

Bij welk onderdeel vind de bestuiving plaats?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bij welk onderdeel vind de bevruchting plaats?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kun je beschrijven hoe een vrucht ontstaat uit een vruchtbeginsel.

6.5 Voortplanting bij dieren

Inleiding

Na de bevruchting ontstaan in het vruchtbeginsel 1 of meerdere zaden. Het vruchtbeginsel is het begin van een vrucht.

Vruchten zijn er in alle soorten en maten.

6.4 Vruchten en zaden

Na de bevruchting verandert er veel in een bloem.

In het vruchtbeginsel beginnen 1 of meer zaadbeginsels te groeien.

Alleen de zaadbeginsels waarin de eicellen zijn bevrucht, groeien uit tot zaden.

De andere zaadbeginsels 

in het vruchtbeginsel verschrompelen.

6.4 Vruchten en zaden

Het vruchtbeginsel wordt groter.

Het groeit uit tot een vrucht.

De zaden bevinden zich in de vrucht.

6.4 Vruchten en zaden

De vrucht van een bonenplant heet een peulvrucht.

Dit zijn langwerpige vruchten.

In de afbeelding op de vorige bladzijde zie je de veranderingen bij een bloem van een bonenplant.

We gaan deze veranderingen stap voor stap bekijken.

1: de bloem voor de bevruchting.

2: Na de bevruchting beginnen het vruchtbeginsel en de zaadbeginsels te groeien.

3. De kroonbladeren en de meeldraden vallen af, het vruchtbeginsel wordt steeds langer.

4. De bloemkelk verschrompelt, er blijft alleen een restant over. Ook van de stijl blijft alleen een restant over, ze zaadbeginsels worden groter.

5. Als de boon rijp is, wordt de zaadhuid donkerder.

Uiteindelijk breekt de vrucht open en komen de zaden vrij.

In de afbeelding links zie je een doorsnede van een appel en een peer. In het klokhuis zitten pitten. De pitten zijn de zaden van een appel en een peer.

In de afbeelding links zie je een paprika, met in het midden de pitten.

Peulen, kersen, tomaten, appels, peren en paprika's zijn vruchten.

Bonen, erwten en pitten zijn zaden.

VRAGEN??

6.4 Vruchten en zaden: lees de tekst en maak de opdrachten:

o

Thema 6 Voortplanting bij planten en dieren

6.5 Voortplanting bij dieren

Wat is bevruchting bij planten?

1. als een plant een vrucht heeft
2. als de kern van de stuifmeelkorrel samensmelt met de kern van de eicel
3. als een boom appels heeft
4. Als een plant stuifmeelkorrels heeft

Wat is geen peulvrucht?

1. 
2. 
3. 
4. 

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen dat bij bevruchting elk van de ouders de helft van de chromosomen levert.

- kan je voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting.

Inleiding

Als de kernen van een mannelijke en een vrouwelijke geslachtscel versmelten, vindt er bevruchting plaats.

Er ontstaat een bevruchte eicel.

6.5 Voortplanting bij dieren

Een zaad ontstaat uit een zaadbeginsel waarvan de eicel is bevrucht. Als bij voortplanting bevruchting plaatsvindt, noem je dat geslachtelijke voortplanting.

Bij geslachtelijke voortplanting versmelt de kern van een mannelijke geslachtscel met de kern van een vrouwelijke geslachtscel.

Bij zaadplanten zijn dat de kern van een stuifmeelkorrel en de kern van een eicel.

Elke celkern bevat chromosomen.

Chromosomen zijn lange, dunne 'draden'.

Chromosomen bevatten de informatie voor de erfelijke eigenschappen.

6.5 Voortplanting 

Geslachtelijke voortplanting

Bij zaadplanten is de helft van de chromosomen in de bevruchte eicel afkomstig van de eicel en de andere helft van de stuifmeelkorrel.

6.5 Voortplanting 

De bevruchte eicel groeit uit tot een kiem en de kiem groeit uit tot een nieuwe plant.

Bij elke celdeling worden de chromosomen gekopieerd.

Zo krijgen alle cellen van de nieuwe plant dezelfde bevruchte eicel.

Samenvattend

De helft van de chromosomen in de bevruchte eicel komt van de moederplant en de helft van de vaderplant.

Bij geslachtelijke voortplanting levert elke ouder de helft van de chromosomen.

De nieuwe plant heeft daardoor niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de twee ouderplanten.

Bij geslachtelijke voortplanting hebben de nakomelingen niet precies dezelfde erfelijke eigenschappen als de ouders!!!

geslachtelijke voortplanting

De mannelijke geslachtscel bij dieren heet een zaadcel.

De vrouwelijke geslachtscel bij dieren heet een eicel, net als bij planten.

Uit een bevruchte eicel kan door celdeling een nieuw dier groeien.

De nakomelingen hebben dan niet precies dezelfde eigenschappen als de ouders.

Eieren

vogels 

kikkers, vissen en insecten.

Bevruchting buiten het lichaam noem je uitwendige bevruchting.

Dit komt bijvoorbeeld voor bij vissen.

In het water

Bij kikkers zit het mannetje tijdens de paring boven op het vrouwtje.

Het mannetje geeft zaadcellen af net op het moment dat het vrouwtje eicellen afzet.

-> filmpje kikkers

Insecten: inwendige bevruchting

Bevruchting -> eitjes -> larven -> insect

Ook bij vogels en zoogdieren vindt de bevruchting plaats in het lichaam van het vrouwtje.

VRAGEN??

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je uitleggen dat bij bevruchting elk van de ouders de helft van de chromosomen levert.

- kan je voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting.

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kun je beschrijven hoe een vrucht ontstaat uit een vruchtbeginsel.