1.2 De Republiek als handelsland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

1.2 De Republiek als handelsland

Wat gaan we doen vandaag?

• Herhaling vorige paragraaf
• Lesdoel
• De Republiek als handelsland - aantekening
• Filmpje
• Opdrachten
• Afsluiting  
  

De bestuurders van de Republiek werden ... genoemd

1. handelaren
2. regenten
3. stadhouders
4. politici

De belangrijkste regent werd de ... genoemd

1. stadhouder
2. raadspensionaris

De baas van het leger werd de ... genoemd

1. stadhouder
2. raadspensionaris

Maak de juiste combinaties!

Belangrijkste bestuurder van de Republiek

Baas van het leger

Johan de Witt

Maurits van Oranje

Stadhouder

Raadspensionaris

Wat was een reden voor het Rampjaar 1672?

1. De Republiek werd van 3 verschillende kanten aangevallen
2. De stadhouder kwam te overlijden
3. De oogsten mislukten
4. De Tachtigjarige Oorlog begon

Wanneer vond het rampjaar plaats voor de Republiek der Nederlanden?

1. 1662
2. 1672
3. 1676
4. 1685

Huiswerkcontrole

Paragraaf 1,1: Machtige mannen in de Republiek

Opdrachten: 2bd, 3, 5, 6, 7, 10, 11 en 12
LB blz. 8 en 9
WB blz. 7 t/m 11

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kent de woorden handel en veeteelt

• Je kunt uitleggen welke producten de Republiek ging halen in het noorden en zuiden en hoe zij deze opsloegen.

Bespreek a.d.h.v. de kaart welke producten waar te vinden zijn. Vertel dat Nederland al voor 1600 een echt handelsland was. Nederlandse handelaren voeren naar Noord- en Zuid-Europa. Vanuit ons land namen zij in schepen melk, boter en stoffen mee om te verkopen in andere Europese landen; vanuit Noord-Europa namen ze bijvoorbeeld hout en leer mee; en vanuit Zuid-Europa wijn en olie.

Ook specerijen uit Azië waren populair. Deze werden in de middeleeuwen via handelsroutes over land naar de middellandse zee gebracht en daar verkocht. Nederlandse kooplieden wilden echter de populaire specerijen zelf per schip uit Zuidoost-Azië halen. De tocht per schip was echter lang en gevaarlijk (bijv. door stormen en piraterij). Leg uit dat kooplieden daarom in kleine handelsverenigingen (compagnieën) gingen samenwerken. Door samen te werken, konden de risico’s worden gedeeld.

Stapelmarkt

https://www.youtube.com/watch?v=2w67GxMDTfk

§1.2 

Handel binnen Europa   

leerboek blz. 10+11

• In de 17e eeuw was er veel grasland in Nederland > veeteelt
• Melk, kaas, boter en wol > weinig graan (brood)
• Handelen in Noord-Europa  > graan, hout en leer kopen
• Handelen in Zuid-Europa > wijn en olijfolie kopen
• Slim handelswaar verkopen > veel winst maken

Veeteelt is het hebben van dieren (zoals schapen, koeien, etc.) om de dierlijke producten (melk, vlees, wol, etc.) te kunnen gebruiken.

Met welke producten voeren de handelaren vanuit Noord-Europa naar Amsterdam?

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Met welke producten voeren de handelaren vanuit Zuid-Europa naar Amsterdam?

1. kaas, textiel en vis
2. wijn en olie
3. specerijen
4. graan en hout

Nederland

Noord-Europa

Zuid-Europa

Opdrachten

Paragraaf 1,2: De Republiek als handelsland

Lees eerst de teksten uit je LB!

Opdrachten: 2, 3 en 4
LB blz. 10 en 11
WB blz. 12

Klaar? Maak een lijst van belangrijkste woorden (mag ook in eigen taal)

1.2 Republiek als handelsland

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Je kunt uitleggen waarom de Republiek interesse had in een route naar Indië en hoe zij aan deze informatie kwamen

• Je kunt uitleggen waarom handelscompagnieën gingen samen werken en op welke manier.

• Je kunt de begrippen VOC en WIC benoemen en waar deze naartoe gingen.

Wat heb jij gegeten gisterenavond? 

Specerijen

§1.2 Naar Indië

• In de 15e eeuw waren specerijen uit Azië heel populair en duur

• Europeanen gingen via zee naar Azië om specerijen te kopen en verkopen (handel)

Met specerij bedoelen we een smaakmaker uit andere, voornamelijk tropische klimaten. Het heeft vaak een sterke geur en sterke smaak.

§1.2 Samenwerken

• De reis moest goed voorbereid worden en kostte erg veel geld >handelskapitalisme

• Het was voor één handelaar dus erg moeilijk en gevaarlijk (storm, ziektes, piraten)

• Handelaren gingen samenwerken in handelsverenigingen 

Begrip: handelskapitalisme= Geld uitgeven aan handel, met het doel winst te maken.

Een handelsvereniging betekent dat meerdere handelaren samen gaan werken als één handelsbedrijf. Ze voegen hun geld, mensen, schepen en spullen bij elkaar. Zo krijgen ze samen kans op meer winst en delen ze de risico's.

§1.2 De VOC

• De handelsverenigingen werden compagnieën genoemd
• Alle kleine compagnieën werden samengevoegd tot één grote compagnie!

• De Verenigde Oost-Indische                         Compagnie (VOC)

De VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) was een Nederlandse handelscompagnie die in Azië werkte. De VOC handelde vooral in specerijen en kreeg bijzondere rechten van de overheid (forten bouwen, een eigen leger hebben, zelf verdragen sluiten) . Het bedrijf was actief van 1602-1800.

Begrip: Verenigde Oost-Indische Compagnie= (VOC) Handelsvereniging voor de handel met Zuidoost- Azië.

De VOC

(Verenigde Oost-Indische Compagnie)

Namens de Republiek mocht de VOC:

• Monopolie op specerijenhandel in Azië
• Oorlog voeren
• Forten bouwen

Monopolie = alleenrecht

Een 'monopolie hebben' betekent dat, in dit geval, de VOC als enige iets mag doen. De VOC had een monopolie op de handel in specerijen; dat betekent dat alleen de VOC in Nederland specerijen mocht verhandelen van de overheid. Dit gaf de VOC veel macht en rijkdom.

Jan Pieterszoon Coen (1587-1629) was de Gouveneur-Generaal van de VOC tussen 1618 en 1629. Hij was daarmee de belangrijkste persoon van de VOC en de hoogste Nederlandse leider in Azië. Sommige Nederlanders vinden hem een held vanwege alle rijkdom die de VOC onder zijn leiding naar Nederland heeft gebracht, andere kijken kritisch naar het vele geweld wat de VOC onder zijn leiderschap heeft gepleegd.

§1.2 de WIC

• Oprichten van de WIC 

       (West-Indische Compagnie)

• Handelde in cacao, koffie, tabak, suiker (Amerika) en tot slaaf gemaakten (West-Afrika)
• Driehoeks handel
• Kaapvaart

Begrip: Verenigde West-Indische Compagnie= (WIC) Handelsvereniging voor de handel met Zuid- Amerika en het Caraïbisch gebied.

Omdat de VOC erg succesvol was en veel winst maakte, wilde de Nederlanden nog een zelfde soort handelsonderneming oprichten; de Verenigde West-Indische Compagnie (WIC) werd in 1621 een feit. De WIC zou zich voornamelijk richten op de handel met Noord- en Zuid-Amerika en de Afrikaanse slavenhandel. 

Begrip: Kaapvaart= Piraterij met toestemming van de regering om schepen van de vijand aan te vallen.

Begrip: Driehoekshandel= Handel tussen Europa, West-Afrika en Amerika.

Specerijen

Slavenhandel

Hout en Graan

Boter en kaas

WIC

VOC

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Specerijen
4. Melkproducten

In welk jaar werd de VOC opgericht?

1. 1600
2. 1601
3. 1602
4. 1603

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

De WIC handelde vooral in ...

1. Slaven
2. Aardappels
3. Specerijen
4. Melkproducten

In welk jaar werd de WIC opgericht?

1. 1602
2. 1612
3. 1620
4. 1621

WIC staat voor

1. Vereniging West-Indische Compagnie
2. Verenigde Westerse Compagnie
3. Verenigde West-Amerikaanse Compagnie
4. Verenigde West-Afrikaanse Compagnie

Opdrachten

Paragraaf 1,2: De Republiek als handelsland

Lees eerst de teksten uit je LB!

Opdrachten: 6, 7 en 10
LB blz. 10 en 11
WB blz. 11 t/m 16

Klaar? Maak opdracht 11, 12 en 13

Niet klaar? Zet dit in je planning voor de volgende les!

Fijne dag!

Standplaatsgebondenheid